غذا و تغذیه> رایج‌ترین نوع دیابت، دیابت نوع۲ است و زمانی رخ می‌دهد که بدن به انسولین مقاومت نشان می‌دهد یا به‌اندازه کافی انسولین تولید نمی‌کند.

بنا بر آمار سازمان جهانی بهداشت، بیش از ۴۲۲ میلیون نفر در دنیا به‌ویژه در کشورهای کم‌درآمد یا با درآمد متوسط به بیماری دیابت مبتلا هستند.

 رایج‌ترین نوع دیابت، دیابت نوع۲ است و زمانی رخ می‌دهد که بدن به انسولین مقاومت نشان می‌دهد یا به‌اندازه کافی انسولین تولید نمی‌کند. این نوع دیابت از سه دهه گذشته تاکنون به‌طور چشمگیری افزایش داشته است. دیابت نوع یک هم نوعی بیماری قند مزمن است که در آن، لوزالمعده فرد مبتلا توانایی تولید انسولین ندارد یا نمی‌تواند نیاز بدن را به انسولین‌تامین کند. افرادی که به دیابت مبتلا هستند باید تحت درمان‌های انسولین قرار بگیرند تا جان‌شان به خطر نیفتد. متاسفانه باز هم بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، سالانه ۶/۱ میلیون نفر بر اثر دیابت جان خود را از دست می‌دهند. با وجود آگاهی ما از بیماری دیابت، گاهی کنترل آن بسیار سخت می‌شود و به همین علت متخصصان و کارشناسان سراسر دنیا با به‌کارگیری فناوری‌های متعدد، از پمپ‌های انسولین گرفته تا الگوریتم‌های کنترل قند خون به کمک بیماران مبتلا به دیابت آمده‌اند. در ادامه به چند نمونه از بهترین‌ فناوری‌ها در این زمینه اشاره می‌کنیم. منابع: healthline.com و asweetlife.org

شرکت من‌کایند (MannKind) که سازنده انسولین استنشاقی آفرزا است، اکنون آداپتوری به نام «بلوهیل پرو» (Bluhale Pro) تولید کرده  که امکان اتصال بلوتوثی برای ابزار استنشاقی آفرزا را فراهم می‌کند. مدتی است ابزار استنشاقی آفرزا به کمک بیماران مبتلا به دیابت آمده و استفاده از آن بسیار آسان است،اما اکنون استفاده از این آداپتور می‌تواند قند خون را در بهترین حالت حفظ کند.  در واقع آداپتور بلوهیل به ابزار استنشاقی آفرزا متصل شده است و با استفاده از سامانه‌ بلوتوث تمام داده‌های به‌دست آمده رااز وضعیت قند خون بیمار به انواع گوشی‌های هوشمند اندروید، آیفون و ابزارهای مایکروسافت که با آنها سازگار شده است، می‌فرستد.

 روی آداپتور «بلوهیل پرو» دو لامپ سبز و قرمز وجود دارد.  هر زمان که ابزار استنشاقی به‌درستی کار کرد و مقدار انسولین مصرفی فرد مبتلا به دیابت تامین شد، لامپ سبز آن روشن می‌شود، اما اگر انسولین استنشاقی به‌اندازه کافی نبود، لامپ قرمز آن روشن شده و به فرد مبتلا هشدار می‌دهد.

 انسولین استنشاقی آفرزا مدت‌هاست در اختیار بیماران قرار گرفته ، اما آداپتور بلوهیل به‌تازگی تولید شده و امید است به‌زودی وارد بازار شود. شرکت من‌کایند در نظر دارد این ابزار استنشاقی را به‌گونه‌ای اصلاح کند که مناسب استفاده در کودکان هم باشد.

سال گذشته شرکت زیرس، اولین ابزار کنترل قند خون  به شکل قلم را تولید کرد که می‌توانست گلوکاگون مایع را در مواقع اورژانس به فرد مبتلا به دیابت تزریق کند و او را از خطر مرگ برهاند.  در واقع این قلم شبیه قلم ابی‌پن (EbiPen) است، با این تفاوت که به داد افرادی می‌رسد که دچار افت شدید قند خون شده‌اند. قلم ابی‌پن به کمک افراد مبتلا به افزایش شدید قند خون می‌رود.  گلوکاگون هورمونی است که هنگام افت غلظت گلوکز در خون از سلول‌های آلفای پانکراس ترشح می‌شود. عملکرد این هورمون برعکس انسولین است و قند خون را بالا می‌برد.  قلم گلوکاگون زیرس که به‌طور خودکار تزریق را انجام می‌دهد حاوی سوزنی شش میلی‌متری است اما هنگام استفاده از آن، سوزن قابل مشاهده نیست. استفاده از این قلم هم بسیار ساده است، در قرمز رنگ آن برداشته می‌شود و قلم به مدت پنج ثانیه روی پوست قرار می‌گیرد و وقتی پنجره قلم قرمز شد، عمل تزریق تمام می‌شود. این قلم‌ها یک‌بار مصرف هستند و پس از انجام تزریق قفل شده و دیگر کار نمی‌کنند.  اکنون شرکت زیرس در نظر دارد سرنگ‌های آماده و پر از گلوکاگون تولید کند. از این سرنگ‌ها می‌توان در محل کار، مدارس، باشگاه‌های ورزشی و مراکز درمانی استفاده کرد.

شرکت دکس‌کام که سازنده سامانه‌ مانیتور دائمی قند خون (CGM) است، امسال نسل هفتم این سامانه‌ را روانه بازار کرده است.  این سامانه‌ به کمک افراد مبتلا به دیابت آمده  و می‌تواند قند خون آنها را پیوسته کنترل کند. از این سامانه‌ می‌توان هر ۵دقیقه و تا ۲۸۸ بار در شبانه‌روز استفاده کرد.

در واقع دکس‌کام سی‌جی‌ام، نوعی فناوری پوشیدنی است. در این فناوری با استفاده از یک ابزار، حسگری کوچک زیر پوست فرد مبتلا به دیابت قرار داده می‌شود. این حسگر که بسیار نازک است به‌طور مرتب داده‌های خود رابه‌ صورت بی‌سیم و با استفاده از یک فرستنده به یک نمایشگر منتقل می‌کند. این داده‌ها هر ۵ دقیقه یک‌بار به روز می‌شوند. همچنین نمایشگر این سامانه‌، نوعی صفحه نمایش لمسی گیرنده است که می‌تواند اطلاعات مربوط به قند خون را نشان دهد.  اکنون شرکت دکس‌کام این سامانه‌ را به‌روز کرده و قرار است نسل هفتم آن را وارد بازار کند. ابزار ثابت نگه‌داشتن حسگر زیر پوست بدن فرد مبتلا به دیابت در نسل قبلی دکس‌کام، ۱۰ روز بیشتر دوام نداشت و اکنون به ماندگاری آن چهار تا پنج روز دیگر اضافه شده است. در سامانه‌ قبلی یک فرستنده جدا همراه با یک باتری با طول عمر سه ماه وجود داشت که در نسخه جدید، حسگر و فرستنده در هم ادغام شده‌اند و تا زمانی‌که حسگر سالم باشد، سامانه‌ به فعالیت خود ادامه می‌دهد. حسگر در نسل هفتم این سامانه‌ هم تغییر کرده و  به نازک‌ترین حسگر از حسگرهای سی‌جی‌ام تبدیل شده است. این سامانه‌ مانیتور قند خون بیماران مبتلا به دیابت می‌تواند در کنترل وضعیت بیماری آنها کمک بسیار مؤثری باشد.

می‌شود گفت سال‌هاست منتظر ارائه این پمپ پچ انسولین از سوی شرکت فارما (Pharma) هستیم. این پمپ نوعی پمپ انسولین بدون لوله سه‌روزه و یک‌بار مصرف است. این پمپ می‌تواند تا ۳۰۰ واحد انسولین در خود نگه دارد و یک کنترل دستی قابل استفاده مجدد دارد که با استفاده از اتصال بلوتوث به نوعی نرم‌افزار همراه گوشی هوشمند متصل می‌شود.  شرکت فارما قصد دارد این پمپ پچ را چنان ساده و کاربرپسند تولید کند تا تبدیل به بهترین ابزار کنترل قند خون بازار شود.  این دستگاه هنوز در حال گذراندن مراحل آزمایشی خود است و پس از این که بتواند تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را بگیرد، در اختیار مبتلایان به دیابت قرار خواهد گرفت.  هر سال فناوری‌های جدیدی به امید کنترل بهتر و موثرتر قند خون افراد مبتلا به دیابت تولید و وارد بازار می‌شود. محققان امیدوارند روزی بتوانند این بیماری را به‌راحتی کنترل کنند و افراد بسیاری را از صدمات جبران‌ناپذیر آن برهانند.

اواخر سال ۲۰۱۹  بود که شرکت تاندم توانست تاییدیه فناوری جدید خود را به نام کنترل-آی‌کیو (Control-IQ)  که دستگاه کنترل قند خون خودکار است، از سازمان غذا و داروی آمریکا دریافت کند. این ابزار با دستگاه‌های بررسی قند خون دیگر مانند سی‌جی‌ام و دستگاه پمپ انسولین کاملا سازگار است. این دستگاه پس از بررسی قند خون فرد مبتلا به دیابت، به‌طور خودکار و با استفاده از نوعی الگوریتم، قند خون را کنترل و در نتیجه مقدار تزریق انسولین را تنظیم کرده و با استفاده از پمپ انسولین در خون او انسولین مورد نیاز را رها می‌کند.  البته این دستگاه حالت‌های مختلف تنظیم مقدار انسولین دارد که می‌توان به‌ صورت دستی آنها را تنظیم کرد.  قرار است نرم‌افزار همراه جدیدی به این دستگاه اضافه شود تا بتوان آن را با گوشی‌های هوشمند آیفون و اندروید سازگار کرد. این نرم‌افزار همراه می‌تواند داده‌های مربوط به قند خون و مقدار انسولین مورد نیاز را به‌طور خودکار به صفحه نمایش ارسال کرده و نشان دهد. این نرم‌افزار همراه هنوز آماده نشده  و سازندگان پمپ انسولین امیدوارند به‌زودی این ویژگی را هم به آن اضافه کنند.

این دستگاه که از تولیدات شرکت ابوت (Abbott) است، یک حسگر کوچک گرد دارد که روی بازو نصب می‌شود. جایی‌که می‌توانید با استفاده از یک ابزار گیرنده (دستگاه خوانش قند خون) آن را اسکن کنید و اطلاعات مربوط به قند خون را بخوانید.

در واقع دستگاه خوانش قند خون، قند مایع میان‌بافتی که اطلاعات آن را به‌وسیله حسگر دریافت می‌کند، دائما اندازه‌گیری کرده و با استفاده از الگوریتم‌ها مقدار قند خون را محاسبه می‌کند.  یکی از ویژگی‌های این دستگاه این است که نیاز به تست قند خون از نوک انگشت را کاهش می‌دهد و همچنین همزمان با نمایش مقدار قند خون بدن، نوسانات آن را هم نشان می‌دهد.  به‌تازگی شرکت ابوت، نسل بعدی این دستگاه قند خون را تولید کرده است و قصد دارد آن را به‌زودی وارد بازار کند.

 دستگاه لیبره۲، به بلوتوث کم‌انرژی (BLE) نیز مجهز است و به‌محض این که قند خون فرد بیمار خارج از حد متعادل شد، هشدار می‌دهد و به این وسیله از او می‌خواهد قند خون خود را آزمایش کند. این ویژگی، افت یا افزایش شدید قند خون را می‌گیرد.

منبع:روزنامه جام جم