قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی/ماده 43: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است به طور منظم اسامی کالاهای مجاز و غیر مجاز (‌خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و‌بهداشتی) را جهت اطلاع عموم به نحو مقتضی اعلام نماید.

بیش از دو هفته از افشاگری وزیر بهداشت درباره استفاده از روغن پالم در مواد لبنی می گذرد. ماده ای که به گفته او "به دلیل کیفیتی که دارد برای سلامتی مضر است و تخلفات موجود در لبنیات به بازار آمده نشان می‌دهد که به جای چربی طبیعی از بدترین نوع چربی صنعتی استفاده کرده‌اند."

هاشمی به شرکت های متخلف هشدار داد که اسامی آنها را اعلام می کند. اما معاون وی "رییس سازمان غذا و دارو" چندی بعد اعلام اسامی را غیرشرعی دانست.

از طرفی دیناروند معاون وزیر بهداشت در پاسخ به سئوالی درباره علت رسانه‌ای نشدن اسامی شرکتهای متخلف لبنی که از روغن پالم در تولید محصولات شان استفاده کرده اند، گفت: شرکتهای معتبری وجود دارند که بیش از 100 محصول تولید می‌کنند که ممکن است در یکی از محصولات آنها تخلفی وجود داشته باشد، بنابراین اگر بخواهیم بیش از تخلف مربوطه با این شرکتها برخورد کنیم ممکن است کل تولید آن شرکت آسیب ببیند و این امر از نظر شرعی صحیح نیست.


در پی عدم اعلام اسامی شرکت های متخلف مصطفی ترک همدانی، محمود حاج عطار و فرشید رفیعی نایینی از وکلای دادگستری شکایتی را علیه رییس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت و دو تن از روسای سابق سازمان استاندارد کشور تنطیم کردند. این شکایت برای رسیدگی به شعبه 15 دادسرای کارکنان دولت ارجاع داده شده است.


مصطفی ترک همدانی درباره جزئیات این شکایت به "تدبیر" می گوید: "بعد از اینکه مستنداتی تهیه شد مبنی برمسجل بودن جرم معاون نظارتی بهداشتی و دو تن از روسای سازمان استاندارد کشور، شکایتی را برای رسیدگی به پرونده تنطیم کردیم."


او می افزاید: "چندی پیش وزیر بهداشت و درمان موضوع آلوده بودن شیرهای صنایع لبنی و آغشته بودن آنها را به روغن پالم رسانه ای کرد. با وجود اینکه معاون ایشان از سال 84 متناوبا در سمت معاونت غذا و دارو بوده، بعد از اظهارات آقای هاشمی به این قضیه اذعان و درباره خطرات و بیماریی های قلبی و عروقی نشات گرفته از آن اظهارنظر کرد."


این وکیل دادگستری تاکید می کند: "به نظر ما در این باره مسئول مستقیم نظارتی برغذا شخص معاون غذا و دارو بوده و روسای سابق (دولت قبل) سازمان استاندارد کشور که مد نظر ما دو نفر از این آقایان هستند."


او ادامه می دهد: "بعد از جمع آوری مستندات درباره خطرات این ماده و اینکه اصلا این روغن نباید به شیر آغشته شود، بر همین اساس شکایتی را آماده و در دادگاه کارکنان دولت به ثبت رسانیدم. در این باره گروهی از وکلا مشایعت کردند البته شهروندان دیگری هم هستند که مستقلا تصمیم دارند شکایت کنند و یا احتمالا شکایت کرده اند."


ترک همدانی درباره دخالت کارخانه ها در واردات روغن پالم و استفاده از آن در محصولات خود به "تدبیر" می گوید: "یقینا کارخانه ها در این موضوع دخیل هستند اما در این قسمت شکایتی از کارخانه ها نکرده ایم. هدف ما مقصریست که باید تا به حال نظارت خود را عملیاتی می کرد و موجب این عمل جرم آمیز شده است. ببینید عمل جرم آمیز است آقایان در وزارت بهداشت می گویند که تخلف صورت گرفته، نه این طور نیست این موضوع بیش از تخلف است. آغشته کردن این ماده به شیر مشمول ماده 35 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام و مستند به قانون مجازات اسلامی در باب تقصیرات ماموران دولتی و همچنین مواد 1، 2، 4 و 5 قانون مواد خوراکی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی است. بنابراین این عمل مجرمانه به حساب می آید."


او درباره اسامی کارخانه های متخلف عنوان می کند: "معاون وزیر بهداشت اعلام کرده اسامی را نمی توانند اعلام کنند. در رسانه ها همیشه پیش می آید که اعلام می کنند که یک محصول با این برند غیربهداشتی است و از مردم می خواهند تا آن را خریداری نکنند. چطور است که درباره شیرهای آلوده ایشان مطرح می کند ممکن است یک کارخانه از ده محصولی که داشته در یک محصول از روغن پالم است کرده باشد، بنابراین شرعی نیست که بخواهیم نام آن کارخانه را بیان کنیم. چرا افشای متخلفان سلامت و خوراک مردم شرعی نیست؟ آقای رییس شما مسوول اجرای قانونی هستی که بر اساس شرع نوشته شده و این کارخانه باید تاوان عمل اشتباه خود را بدهد."


این وکیل دادگستری درباره دلیل شکایت نکردن از وزیر بهداشت توضیح می دهد: "وزیر بهداشت انسان خوش نامی است. شخص ایشان باعث برملا شدن این موضوع شد. مطمئن باشید که اگر ایشان تعللی در افشای این موضوع کرده بود ما حتما از ایشان هم شکایت می کردیم. البته بسیاری از وزرا خیلی مسائل را می دانند و درباره آن چیزی نمی گویند. به هر حال کار ایشان باعث اطلاع رسانی خوبی شده و موجی که بین مردم ایجاد شده و شکایتی که صورت گرفته حداقل این پیامد را دارد که تولید کننده مراقب خودش هست. مسئولان نظارتی تکلیف صد درصدی داشتند و دارند که از سلامت و بهداشت مردم مراقبت کنند."


او به سابقه 15 ساله ورود روغن پالم به کشوراشاره و درباره زمان استفاده آن در مواد لبنی به تدبیر می گوید: "یکی از مستندات ما این است که ورود این ماده به کشوربه عنوان روغن خوراکی بیش از 15 سال پیش آغاز شده است. نکته حائز اهمیت و خیلی عجیب این است که سال 91 واردات این روغن هر میزانی که بوده سال بعد از آن یعنی در سال 92 میزان واردات این روغن 950 برابر شده است. باید پرسید که روغنی که قبلا مصرف بهداشتی داشته و در تولیدات بهداشتی مانند صابون از آن استفاده می شده آیا حالا تولید محصولات بهداشتی هم 950 برابر شده است؟ یقینا این روغن جای دیگر مصرف شده است."


ترک همدانی درباره امکان دخالت دولت در واردات این ماده مطرح می کند: "نمی توان گفت که دولت در واردات این ماده دخیل بوده اما حتما وظیفه نظارتی داشته است. سازمان استاندارد که فرمول های مواد بهداشتی خوراکی را در دست دارد و تکلیف و وظیفه قانونی دارد که کنترل و نظارت دائم بر آنها داشته باشد، آیا در فرمول تولید شیر اجازه افزودن چنین ماده ای را بعد از ورود این مواد داده است؟ در پاسخ به این سوال، یا جواب مثبت می دهند یا منفی. اگر جواب مثبت باشد که مجرم هستند و اگر منفی باشد پس وظیفه نظارتی آنها چه می شود؟ چرا نظارت نکرده اند؟"


او درباره اسامی کارخانه های استفاده کننده از روغن پالم در محصولاتشان عنوان می کند: "مگر ما چند شرکت لبنی داریم که برند باشند و تولید انبوه کنند این تعداد انگشت شمار هستند. فکر نمی کنم بیشتر از 10 شرکت باشند. شما فرض کنید فقط یکی از این کارخانه ها مرتکب این کار شده باشد، چون تولید انبوه بوده مطمئنا به جامعه ضرر زده است. اگر اظهارنظر پزشکان را بخوانید اذعان می کنند که بیماری های قلبی عروقی چندین برابر شده است."


تر ک همدانی می گوید: "براساس ماده 43 قانون امور تعزیرات وزارت بهداشت تکلیف و وظیفه دارد که اسامی این متخلفان را اعلام کند. زمانی که این اسامی اعلام نمی شود و می گویند که آوردن اسم آنها غیرشرعی است یعنی تحت فشار هستند."


یکی از شکات این پرونده تاکید می کند: "ما شکایتمان قصد داریم به دستگاه نظارتی فشار آوریم تا اسامی را اعلام کند و اگر اسامی را اعلام نکند خود مرتکب عمل مجرمانه شده است. این کار یک بخش جزایی دارد و یک بخش اطلاع رسانی به جامعه؛ همین که مردم می دانند که کدام شرکت چنین جرم بزرگی را انجام داده بدترین شکست برای آن شرکت است. برای ما خیلی مهم است که چرا معاون وزیر اسامی را اعلام نکرد؟ چرا وارد موضوع شرعی با غیر شرعی بودن شده است؟ این چند سال کجا بوده و چرا به این موضوع رسیدگی نکرده است. سمت ایشان جدید نیست از دور قبل (دولت دهم) این سمت را داشته اند، چرا به این موضوع نظارت نداشته است."


ترک همدانی به تغییر قیمت ها بعد از اعلام استفاده از روغن پالم در محصولات اشاره و تاکید می کند: "اگر دقت کرده باشید بعد از اعلام این موضوع به وسیله وزیر و نظارت به شرکت های تولید کننده قیمت مواد لبنی افزایش پیدا کرده است. به نظر شما دلیل این افزایش قیمت چه چیزی می تواند باشد؟ آیا غیراز این است که مجبور هستند مواد خالص را مورد استفاده قرار دهند؟ این پرسشی است که مطمئنا افکار عمومی به آن توجه می کند."


رییس سازمان غذاودارو بیستم مرداد اعلام کرد که از همان روز تمام محصولات لبنی تولیدشده، فاقد روغن «پالم» هستند.


همچنین نيره پيروزبخت، رئيس سازمان ملی استاندارد ایران،از پلمپ پنج کارخانه متخلف تولید لبنیات که از روغن پالم استفاده می‌کردند خبر داده و از مردم خواسته است که «نگران نباشند.» اما عدم اعلام اسامی شرکت ها موضوعی است که همچنان برای افکار عمومی به صورت علامت سوال باقی مانده است.