کشاورزی> اقتصادغذا - وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که امروز قدرت غذا از قدرت اسلحه در جهان کمتر نیست، گفت: یکی از ارکان اقتدار در دنیا تامین غذا است، کشاورز و دامدار علاوه بر این که تولیدکننده زحمتکش این سرزمین هستند، تولیدکننده قدرت غذایی کشور هم هستند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی به نقل از ایانا، سید جواد ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی در برنامه "تیتر امشب" شبکه خبر ضمن خدا قوت به کشاورزان در عرصه کشور که برای تامین غذا زحمت می کشند، اظهار کرد: در حوزه کشاورزی با وجو تمام کمبودها، ظرفیت بسیار خوبی را به دلیل شرایط اقلیمی داریم، در حوزه منابع انسانی هم ۴.۵ میلیون تولیدکننده و حدود ۲۰ میلیون نفر از جمعیت کشور در این بخش فعالیت می‌کنند.

وی افزود: کمتر کشوری در دنیا وجود دارد که این حجم از ظرفیت اقلیمی و انسانی را داشته باشد. اگر به درستی از آن استفاده نکنیم به این نعمات خداوندی جفا کرده ایم، ظرفیت‌های کشاورزی کشور می‌تواند علاوه بر تامین غذا برای ۸۵ میلیون نفر جمعیت ایران، چندین برابر تولید غذا داشته باشد و علاوه بر تولید غذا، تولید قدرت را هم برای ما به ارمغان می‌آورد.

ساداتی نژاد با بیان این که امروز قدرت غذا از قدرت اسلحه در جهان کمتر نیست، خاطرنشان کرد: یکی از ارکان اقتدار در دنیا تامین غذا است، کشاورز و دامدار علاوه بر این که تولیدکننده زحمتکش این سرزمین هستند، تولیدکننده قدرت غذایی کشور هم هستند.

وی با اشاره به این که نگاه به کشاورز باید از نگاه صرف تولید کننده فراتر برود، ادامه داد: کشاورز هم امنیت ما را تامین و هم تولید قدرت می‌کند، اگر کشورهای دیگر از نظر غذا به ما وابسته باشند از نظر دیپلماسی نیز برای ما موثر خواهد بود.

وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: امروز عذا یک ابزار حکمرانی است و کشورهایی که ادعای قدرت می کنند در تولید غذا دست بالایی دارند، برخی از این کشورها ۴ درصد جمعیت جهان را دارند اما ۳۷ درصد از تامین غذای دنیا را انجام می‌دهند، پس کشاورزی ابزار قدرت و اقتدار است اما ما با وجود این ظرفیت دارای چالش هایی هستیم که باید حل شود و باید از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم؛  باید با شعار "همه با هم" در کنار کشاورزان و روستائیان باشیم و از همه ظرفیت های کشور استفاده کنیم و بخش را از چالش ها نجات دهیم.

وی با بیان این که صنعت مرغداری ما یک صنعت فعال و پویا است، عنوان کرد: اگر بخواهیم مشکل را تشریح کنیم باید در دو بعد نگاه کنیم که یکی از این نقاط ضعف این است که مرغ اجداد و لاین مورد نیاز این صنعت را از خارج وارد می کنیم که تجارب سال ۹۸ نشان داد می توانیم از این بخش مورد تهدید واقع شویم.

ساداتی نژاد افزود: ما صنعتی در داخل کشور داریم که ۲.۵ میلیون تن نیاز پروتئین و گوشت سفید را برای ما تولید می کند اما وقتی وارد بطن آن که می‌شویم می‌بینیم که مونتاژ است؛ یعنی ما مرغ اجداد را از خارج وارد می کنیم و در اینجا مرغ مادری و جوجه یکروزه و مرغ گوشتی تولید می‌کنیم؛ در سال ۹۸ آمریکا ورود مرغ اجداد راس را به ایران تحریم کرد و نشان داد که امنیت غذایی چقدر حساس است و دشمنان ما بر روی امنیت غذایی هم تمرکز دارند.

وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: با تلاش های صورت گرفته بر روی مرغ لاین آرین و حمایت هایی که از سمت وزارت جهاد کشاورزی انجام شده در حال حاضر مشکل تامین مرغ اجداد برطرف شده است و ما هم پیگیر احیای مرغ لاین، رفع موانع و مسائل ژنتیکی و اصلاح نژادی آن خواهیم بود تا مشکلات این بخش برطرف شود.

وی با بیان این که مشکل دوم تولید مرغ، جیره غذایی آن است که به شدت وابسته هستیم، ادامه داد: بیش از ۹ میلیون تن ذرت و بیش از ۴.۵ میلیون تن کنجاله سویا به کشور وارد می شود که می تواند هر لحظه دچار چالش شود و به خاطر آب بر بودن این محصولات نمی‌توانیم تمام آن را در داخل تولید کنیم.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این که از برنامه‌های ما افزایش تولید نهاده‌های دامی در کشور است، گفت: پیش از این هم برنامه ها و اقداماتی صورت گرفته اما فراز و فرود بسیار زیادی داشته و برنامه پایدار و مستمر نداشته ایم، بر اساس تجارب گذشته یکی از برنامه‌های ما تقویت تولید داخل است اما این تولید به ۱۰۰ درصد نخواهد رسید چرا که شرایط اقلیمی اجازه تولید بیشتر را نمی دهد اما با برخی از اقدامات، امکان تولید تا ۵۰ درصد این نهاده ها در داخل وجود دارد.

وی با بیان این که در شرایط فعلی تامین نهاده ها با واردات و تامین ارز است، افزود: بخشی از مشکلات سال ۹۹ در بحث گوشت مرغ مربوط به عدم تامین منظم نهاده ها بود که در همین چند روز جلسات بسیاری را با بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه داشتیم و با برنامه ریزی انجام شده تا پایان سال مشکلی در تامین نهاده دامی نخواهیم داشت و طبق برنامه مشکلات برطرف خواهد شد.

ساداتی نژاد در رابطه با سامانه بازارگاه عنوان کرد: بسیاری از نقایص سامانه بازارگاه برطرف شده، ارتقا پیدا کرده و امروز این سامانه جایگاه خود را باز کرده است، در حال حاضر مشکلی که با آن مواجه هستیم تاخیر در رساندن نهاده به دست دامدار است که با برنامه ریزی انجام شده زمان رسیدن نهاده به دامدار را کاهش خواهیم داد.

وی با تاکید بر این که عمده ترین مشکل ما توزیع گوشت مرغ بعد از کشتارگاه و عدم حذف واسطه هایی است که باعث برهم خوردن تعادل قیمت مرغدر بازار می شوند، گفت: این واسطه ها باعث می شوند قیمت مرغ در حد قیمت واقعی خود به فروش نرسد و با ایجاد حاشیه بازار، قیمت را افزایش می دهند.

وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: وقتی ما نهاده را با قیمت مصوب به مرغدار می رسانیم، مرغ با قیمت مصوب به دست مصرف کننده نمی‌رسد، البته کنترل و نظارت کار سختی است اما با تمرکز برروی کشتارگاه ها، استفاده از ظرفیت پرنده شمار آنلاین و یا باسکول های دیجیتالی که روی سامانه بازارگاه سوار می شود، با یکپارچه کردن این مجموعه کنترل افزایش پیدا خواهد کرد و ما می توانیم مرغی که به آن نهاده دامی اختصاص پیدا کرده درکشتارگاه کشتار شده و وارد بازار شده اس را رصد کنیم.

وی با بیان این که در بخش توزیع هوشمند هم با وزارت صمت در حال مذاکره هستیم، ادامه داد: ما اگر بتوانیم این ظرفیت های هوشمند را به خدمت بگیریم این نابسامانی در حوزه توزیع هم کاهش پیدا خواهد کرد که برای آن هم برنامه‌ریزی می‌کنیم اما این اقدامات زمان‌بر است و نمی توانیم بگوییم که هفته آینده به ثمر خواهد نشست؛ ما از تمام ظرفیت ها و تشکل ها استفاده خواهیم کرد تا سامان و آرامش را به بخش کشاورزی باز گردانیم.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به برنامه تجاری سازی کشاورزی بیان کرد: یکی از برنامه های ما این است که کشاورزی را اقتصادی و تجاری کنیم و در این صورت قیمت مفهوم پیدا کرده و کشاورزی سودده خواهد بود؛ مرغداری بنگاه خیریه نیست بنابراین نمی توانیم برای قیمت دستور دهیم.

وی با بیان این که دامداران از قیمت دستوری ناراحت هستند و عددی که تعیین می کنیم اگر زیر قیمت تمام شده باشد و سود نداشته باشد به تولید ضرر می رساند، ادامه داد: درست است که ما نهاده را با ارز ترجیحی تامین می‌کنیم اما این تنها عامل تولید نیست و مرغداران و دامداران از مکمل استفاده می کنند، هزینه کارگر دارند. در سال ۹۹ طبق محاسبات ما در کمیسیون کشاورزی مجلس، قیمت مرغ زنده بیش از ۱۷ هزار تومان بود اما قیمت مصوب ۱۴ هزار تومان تعیین شد که برای تولیدکننده ضرر محسوب می‌شد و اگر افزایش قیمتی برای برطرف کردن ضرر انجام می داد هم تخلف بود، لذا تعیین قیمت نباید دستوری و غیر واقعی باشد و این کار غیر اقتصادی است.

ساداتی نژاد گفت: دلیل این که دولت ورود می‌کند به خاطر تامین نهاده با ارز ترجیحی است اما تعیین قیمت باید واقعی باشد؛ قیمت غیر واقعی به تولید ضرر می‌زند و این قیمت برای مصرف کننده هم مطلوب نیست، بازار به هم می‌ریزد، با کمبود مواجه می شویم و تولیدکننده هم متهم به تخلف شده و مرغ هم با قیمت مناسب به دست مصرف کننده نمی رسد، بنابراین حمایت از تولید کننده حمایت از مصرف کننده است، نگاه ما به حوزه کشاورزی تجاری و اقتصادی است، استراتژی حمایت از مصرف کننده متفاوت است اما پایین نگه داشتن قیمت به صورت دستوری راه‌حل نیست.

وی با اشاره به این که تولید درحوزه های کشاورزی لحظه ای نیست، گفت: تخم مرغ ۲۱ روز طول می کشد که تبدیل به جوجه شود و ۴۵ رو هم باید در مرغداری باشد تا به سن کشتار برسد و پروسه رسیدن آن به بازار بیش‌از ۲ ماه طول می کشد، در پروسه شیر هم حدود ۸ ماه زمان می‌برد، بنابراین کشتار دام مولد، مصرف کننده را در وهله اول متضرر خواهد کرد.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که حداقل هزینه تمام شده تولید یک لیتر شیر ۶۴۰۰ تومان است و اگر کمتر از این قیمت از دامداران خرید کنیم تولید غیر اقتصادی است، تصریح کرد: ما  نمی‌توانیم به تولیدکننده فشار بیاوریم؛ دام مولد و گاوداری‌های صنعتی بخش های مهم اقتصادی کشور هستند و باید صیانت شوند؛ عدد ۶۴۰۰ تومان عدد منطقی و اقتصادی برای تولید است و برای ادامه زنجیره باید تمهیدات دیگری لحاظ شود و باید برای بحث شیر و فرآورده‌های لبنی در زنجیره با تشکل ها و فعالین بخش جلساتی داشته باشیم.

ساداتی نژاد خاطرنشان کرد: یکی از موضوعاتی در دستور کار ما این است که از ظرفیت نیروهای انسانی در بخش بهره ببریم که یکی از آنها تولید کنندگان هستند، با سفرهایی که خواهیم داشت و با حضور در مزارع به صورت میدانی کار را پیش می بریم.

وی با اشاره به این که یکی دیگر از موضوعات مهم راه‌اندازی رصدخانه کشاورزی است که این رصدخانه تا سال ۱۴۰۱ راه اندازی خواهد شد، اذعان کرد: یکی از چالش‌های ما عدم دسترسی به آمار و اطلاعات بوده و بیشتر آمارهای ما در حال حاضر تقریبی است.

وزیر جهاد کشاورزی در رابطه با استفاده از نخبگان و فعالین بخش کشاورزی عنوان کرد: در هفته آینده برنامه‌ای برای نخبگان خواهیم داشت تا در یک ساعت مشخص بتوانند به وزیر دسترسی داشته باشند؛ نمی‌توانیم برای کشاورزان تصمیم بگیریم در حالی که کشاورز و ذینفع در تصمیم‌گیری‌ها دخیل نبوده و حضور نداشته باشد، برای همین در شورای قیمت‌گذاری محصولات اساسی هم ۳ کشاورز ، ۳ نماینده تشکل ها و ۳ نفر از دولت حضور دارند و برای تنظیم بازار هم از فعالان و کشاورزان استفاده خواهیم کرد و این افراد پشتوانه رفع چالش ها خواهند بود.

وی در رابطه با حضور واسطه ها در بخش کشاورزی گفت: یکی از عمده‌ترین دلایل عدم موفقیت در حذف واسطه ها این است که از خود بخش کشاورزی، اتحادیه ها و تشکل استفاده نکردیم و باید به سراغ این افراد برویم تا در بازاررسانی و تنظیم بازار کمک کنند.

ساداتی نژاد ادامه داد: یک ضلع بازار کشاورزی در دنیا کشاورز و اتحادیه‌ها هستند، ما در حوزه تشکل‌ها دچار ضعف هستیم و باید برطرف شود.

وی با اشاره به این که در حوزه مرغ، بخش خصوصی در جلسات مجلس شورای اسلامی می‌آمد اما تعداد تشکل‌ها و عدم انسجام در تشکل‌ها را داشتیم، گفت: در حوزه مرغ گوشتی به عنوان مثال ۱۹ هزار مرغداری داریم اما یک اتحادیه سراسری مرغ گوشتی ایران باید داشته باشیم که در مورد چالش ها باهم صحبت کنیم، به تفاهم برسیم.

وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: در دنیا تشکل ها بر روی قیمت هم با دولت تعامل و توافق می‌کنند اما نه با قیمت مشخص و ثابت بلکه با در نظرگرفتن درصد مثبت و منفی و درنظر گرفتن بالانس بازار و به این شکل بازار را تنظیم می کنند.

وی افزود: ما باید با تشکل توافق کنیم و ابزار لازم را هم به او بدهیم‌‌‌؛ یک روز واردات را ممنوع می کنیم و یک روز جلوی صادرات را می گیریم و این کار به تولید ضرر وارد می کند اما تشکل می تواند زمانی که قیمت بالا می رود با واردات و در زمان کاهش قیمت با صادرات بازار را کنترل می‌کند و در رابطه با شرایط بازار به بخش دولتی پاسخگو باشد، بنابراین استراتژی ما استفاده از این تشکل ها است و باید قدرت این بخش را افزایش دهیم و به وحدت برسانیم، باید سازوکار این اقدام با این افراد توافق شود و پس از انسجام بتوانیم بازار را به تشکل ها سپرده و نظارت را بر عهده بگیریم و مردم هم منتفع شوند.

ساداتی نژاد با اشاره به بازگشت اختیارات بازرگانی محصولات کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی گفت: در همان دولتی که قانون تمرکز لغو شد، در آخرین روزها قانون مصوب شده و اختیارات به وزارت جهاد کشاورزی بازگردانده شد، در حال حاضر قانون تمرکز اجرایی شده و شرکت بازرگانی دولتی ایران به وزارتخانه بازگشت است، همچنین معاونت بازرگانی در حال احیا است و قانون تمرکز با قدرت هم احصا و هم اجرا خواهد شد تا حوزه کشاورزی بتواند با فرماندهی واحد در کل زنجیره و اجزای مختلف آن پاسخگو باشد.

وی خشکسالی را عامل کاهش تولید گندم در کشور دانست و تصریح کرد: تجربه خوبی در زمینه خودکفایی محصولات استراتژیک مانند گندم داریم؛ امسال زیر ۵ میلیون تن خرید گندم داشتیم که به خاطر خشکسالی بوده و در دیمزارها برداشتی نداشتیم، بنابراین مجبوریم حجم بیشتری گندم وارد کنیم اما برنامه های قبلی نشان می‌دهد که کشور ظرفیت خودکفایی مناسبی دارد.

ساداتی نژاد با بیان این که کشاورزی ما در حال حاضر به صورت سنتی، معیشتی و خرده مالکی اداره می شود، خاطرنشان کرد: برای اینکه کشاورزی ما تبدیل به کشاورزی تجاری شود باید با استفاده از مدیریت واحد، سطح درآمد کشاورزان را افزایش دهیم که راه این کار، کشاورزی قراردادی است؛ باید با کمک شرکت های پشتیبان زنجیره های ارزش را به کشاورزان معرفی کنیم و کشاورزان و زنجیره ارزش را به هم متصل کنیم.

وی افزود: در برخی کشورها ۹۰ درصد کشاورزی قراردادی است، بذری کاشته نمی شود مگر اینکه تکلیف محصول و تکلیف خریدار محصول مشخص شده باشد و طبق نیاز و الگوی مصرف خریدار، تولید محصول انجام می‌شود تا برگردانده نشود که ما در این بخش ضعف داریم و گاهی دچار بیشبود در محصولات و عدم پذیرش بازار می شویم، بنابراین باید الگوی کشت را اجرا کنیم که‌ در تمام برنامه های توسعه ای لحاظ شده و در برنامه هفتم هم لحاظ خواهد شد اما تاکنون اجرا نشده است.

وزیر جهاد کشاورزی با بیا این که اجرای الگوی کشت ابزار می خواهد، گفت: یکی از این ابزارها قیمت بوده که تا الان در اختیار وزارت جهاد کشاورزی نبوده و مجلس کمک کرد شورای قیمت‌گذاری را به همین منظور در وزارت جهاد کشاورزی ایجاد کردیم تا قیمت توسط وزارت جهاد کشاورزی تعیین شود و این قیمت باید قبل از آغاز کشت اعلام شود، به همین منظور در جلسه امروز قیمت گندم برای سال زراعی جدید ۷ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد.

وی ادامه داد: ابزار دوم برای اجرای الگوی کشت، کشاورزی قراردادی است، اگر به کشاورز می گوییم به جای صیفی جات گیاهان دارویی بکارد باید خریدار محصول از قبل مشخص شده باشد، کشاورزی قراردادی و حضور صنایع تبدیلی در کنار کشاورز باعث می‌شود کشاورز با خیال راحت کار را انجام دهد.

ساداتی نژاد افزود: صنایع تبدیلی بذر مناسب و اصلاح شده، کود مورد نیاز و آموزش لازم را به کشاورز می دهند و محصول را بیمه کرده و در آخر محصول را از کشاورز خریداری می کنند که این اقدام تولید و درآمد کشاورزان را افزایش خواهد داد.

وزیر جهاد کشاورزی تاکید کرد: مطالعات بر روی اجرای الگوی کشت در اراضی کشاورزی کشور توسط وزارت جهاد کشاورزی انجام شده اما در اجرا مشکل داشتیم که به زودی اجرایی خواهد شد.

وی با بیان این که ظرفیت علمی را هم باید به کنار کشاورزان بیاوریم، خاطرنشان کرد: یک باغ سیب در بجنورد ۳۰۰ تن در هکتار تولید سیب دارد در حالی که متوسط تولید کشور ۳۰ تن درهکتار است و یا یک کشاورز در ملایر ۱۱۰ تن در هکتار ‪  تولید انگور تولید می کند درحالی که متوسط تولید کشور ۱۱ تن درهکتار است، کشاورزان پیشرو ۱۰ برابر بیشتر از متوسط کشاورزان تولید می کنند و این کشاورزان پیشرو از نظر اقتصادی فاصله زیادی با کشاورزان دیگر دارند، بنابراین برای رسیدن به کشاورزی اقتصادی نیازمند علم هستیم.

ساداتی نژاد ادامه داد: در زمینه علمی در وزارت جهاد کشاورزی یک سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وجود دارد. این سازمان بیش از ۲ هزار عضو هیات علمی، محقق و دانشمند دارد که باید به صورت میدانی به مزارع و باغات بروند و ما مدلی را با عنوان فرصت مطالعاتی مزرعه برایشان طراحی کردیم، یعنی هیات علمی در کنار کشاورز در مزرعه عملکرد در واحد سطح و مشکلات کشاورز را برطرف کند و در کنار کشاورز سهمیم شود، این مدل می تواند در کنار کشاورزی قراردادی به  تحول بخش کشاورزی کمک کند.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که بحث شفافیت، حذف رانت و مبارزه با فساد بسیار مهم است و در وزارت جهاد کشاورزی جایگاه ویژه‌ای دارد، عنوان کرد: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده تلاش می‌کنیم مناقصه ها، مجوزها و قراردادها کاملا شفاف باشد، حتما سامانه سوت زنی در زمینه گزارش فساد را در وزارت جهاد کشاورزی راه اندازی خواهیم کرد.

وی افزود: ما نباید در واردات به سمت انحصار برویم، اتحادیه ها و تولید کنندگان ظرفیت های خوبی برای کمک به واردات نیازهای کشاورزی دارند، همچنین می توانیم از ظرفیت های فناوری های نوین برای ایجاد شفافیت و مبارزه با فساد استفاده کنیم.