محمدرضا جمشیدی

بارها و بارها پيرامون مزيت‌ها و قابليت‌هاي صنعت غذا در اقتصاد كشور و نقشي كه در ارتقاي ارزش افزوده بخش كشاورزي با بيش از 4 ميليون بهره‌بردار ايفا مي‌كند سخن به ميان آمده است. 

اما سال 96 براي صنايع غذايي به تأسي از كليت اقتصاد سال چندان مطلوبي نبود و توليدكنندگان اين صنعت با مشكلات بسياري دست و پنجه نرم كردند. 

معضلات تأمين مواد اوليه، نوسان نرخ ارز، نوسان كيفيت مواد اوليه داخلي و خلق قوانين و تعرفه‌هاي خلق‌الساعه همگي شرايط نامطلوبي را براي اين بخش پديد آورد تا قابليت‌هاي پرشمارش كمتر از حد انتظار در اقتصاد نمايان شود. 

معمولاً در چنين شرايطي به مثابه همه دنيا تشكل‌هاي صنفي نقش گره‌گشايي ايفا مي‌كنند و فارغ از نقايص ساختاري در اقتصاد دولتي‌ ما كه عموماً كمتر تشكل‌ها به بازي گرفته مي‌شوند، سال 96 را از لحاظ نتيجه‌گيري نمي‌توان سال چندان موفقي ،حداقل از نظر نتايج مشهود و در انتظار براي تشكل‌هاي صنايع غذايي برشمريم. 

روزگاري نه چندان دور يعني در اواخر دهه 70 كه جز سنديكاي قند و شكر و كنسرو، تشكل فراگير ديگري در صنايع غذايي وجود نداشت، انجمن متخصصين علوم و صنايع غذايي ايران به رهبري دكتر سيد محمد حسيني مرد سرد و گرم چشيده آن روزها با كوله‌باري از تجربه فعاليت در دولت و مجلس، داعيه‌دار فعاليت‌هاي تشكلي صنايع غذايي بود. 

با وجود آنكه اين انجمن، تشكلي علمي بود، اما به‌واسطه نبود يك تشكل صنفي فراگير در عمل در نوك پيشاني پيگيري مطالبات صنف صنايع غذايي قرار داشت و از پيگيري مطالبات فعالان صنايع غذايي در مجلس گرفته تا برگزاري ميهماني‌هاي شام با دادستان كل كشور و... در عمل سكاندار مطالبات صنايع غذايي بود. 

حتي با برگزاري نمايشگاه و كنگره‌هاي علمي متعدد كاملاً صنايع غذايي را تحت تأثير خود قرار داده بود. 

اين فضا تا اواسط دهه 80 كماكان وجود داشت تا اين‌كه با تشكيل كانون انجمن‌هاي صنفي صنايع غذايي و حضور پرقدرت آن در صحنه عملاً به‌تدريج وظايف اجرايي و صنفي انجمن متخصصين علوم و صنايع غذايي را برعهده گرفت و در اواخر دهه 80 كارنامه قابل قبولي از خود بر جاي گذاشت. 

جلسه‌هاي مشترك با استاندارد، وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو و وزارت صنعت، معدن و تجارت و حضور در تمام مجامع مرتبط با صنعت در عمل كانون انجمن‌هاي صنفي صنايع غذايي را از سال 85 تا 95 به‌عنوان شناسنامه تشكلي صنعت غذا و فراگيرترين ركن پيگير مطالبات اين صنف در مراجع دولتي و نظارتي معرفي كرد. 

اين وضعيت البته كماكان هم جاري و ساري است و حضور دبيران انجمن‌هاي صنفي عضو كانون انجمن‌هاي صنفي صنايع غذايي در كميته‌هاي مشترك با وزارت بهداشت و استاندارد و ... خود گواهي بر اين كاميابي است، اما بايد قبول كرد در يكي دو سال اخير فعاليت مطلوب كميسيون كشاورزي و صنايع غذايي اتاق تهران و برگزاري جلسات منظم و هدفمند نه تنها اين تشكل را به‌عنوان فعال‌ترين تشكل پيگير مطالبات صنايع غذايي معرفي كرده و حتي گوي سبقت را از تشكل همنام خود در اتاق ايران كه در مقاطعي درگير حواشي انتخاب رييس و روساي كميته‌هاي متعدداش بوده است، ربوده، بلكه به واسطه پيگيري مباحث روز و مبتلابه صنعت‌، بسياري از فعالان صنعت غذا را چشم انتظار نتايج تلاش‌هاي خود كرده است. 

پيگيري مباحثي نظير نرخ خريد تضميني، معضلات صادرات، بررسي كارشناسي بودجه كشاورزي و صنايع غذايي، مشكلات به‌وجود آمده بر سر توزيع مواد غذايي در ساعات اوليه صبح با سازمان ترافيك شهرداري و... كه همه همه با حضور متوليان دولتي سطح بالا و در جلسات تخصصي برگزار مي‌شود، اين روزها كميسيون كشاورزي و صنايع غذايي اتاق تهران را به‌عنوان فعال‌ترين تشكل‌ و صدرنشين پيگيري مطالبات صنعت غذا معرفي كرده است. 

به‌هرحال سال 96 هم به پايان خود رسيد و در حالي با اميد بسيار فعالان صنعت غذا پاي به سالي جديد گذاشته اند كه نسبت به هيچ‌كدام از مؤلفه‌هاي لازم براي برنامه‌ريزي بلندمدت توليد و صادرات پيش‌بيني خاصي نمي‌توانند داشته باشند. بسيار اميدوارم سال 97 سال پرثبات‌تري براي اقتصاد و صنعت غذا باشد تا قابليت‌هاي اين بخش پرمزيت در آيينه تمام نماي اقتصاد بيش‌تر هويدا گردد.