علی ایرانپور عضو کمیسیون کشاورزی مجلس می‌گوید دولت قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان را بالا نمی‌برد. برای کشاورز این قیمت صرف ندارد و این گندم یاخوراک دام می‌شود یا به دلیل نگهداری توسط خود کشاورز به سرعت خراب می‌شود. اما از آن طرف، دولت ارز مرجع می‌دهد تا گندم خارجی وارد کند در حالی که گندمداخلی در حال هدر رفتن است. وی تاکید دارد که وزارت کشاورزی آماری واقعی از میزان تولید گندم داخل، میزان واردات و بهای خرید گندم خارجی نمی‌دهد. می‌گویدگندم‌های خارجی گاه بی‌کیفیت هستند و بیماری‌آور.

 قرار بود وزیر کشاورزی به خاطر واردات بی‌رویه گندم و همچنین تلف ‌شدن گندم‌های داخلی به دلیل نخریدن دولت استیضاح شود که به خاطر مصلحت منتفی شد.چرا معتقد بودید وزیر توانایی ندارد؟

چندین سال است که دولت به سمت خودکفایی می‌رود. اما در یکی دو سال اخیر به دلیل کاهش بارندگی و برخی سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی در عدم حمایتمناسب از گندم‌کاران، مشکل‌هایی برای آنها ایجاد شد که در نهایت کار به واردات بالای گندم رسید. در حالی که معتقدیم اگر وزارت کشاورزی برنامه حساب‌شده‌تری برایبرخورد با کشاورزان داشت، شرایط به سمتی نمی‌رفت که حداقل دو برابر نرخ خرید گندم از داخل، پول بدهیم تا گندم از خارج از کشور وارد شود. متاسفانه برخیسیاست‌های اتخاذی در وزارت کشاورزی دقیقاً در تضاد با خودکفایی گندم است و این موردی است که بارها به وزیر کشاورزی هشدارش را داده‌ایم اما توجهی به آننمی‌کند.

 برخی از مسوولان عنوان می‌کنند که کشاورزان داخلی خودشان از فروش گندم به صورت تضمینی به دولت خودداری می‌کنند و به همین دلیل دولت مجبور می‌شود بهسمت واردات برود.

این طور نیست. یکی از موضوعاتی که مطرح است نرخ خرید تضمینی گندم است. دولت اول قیمت 420 تومان را نرخ خرید مطرح کرد بعد از تورم و وضعیتی که درمورد قیمت ارز و سه برابر شدن بهای بسیاری از خدمات به وجود آمد، در نهایت با وساطت‌های مداوم مجلس پذیرفت نرخ 550 تومان را به کشاورزان ارائه دهد. در حالیکه بخش کشاورزی یکی از بخش‌های پایه‌ای است که رشد و توسعه کشور را حادث می‌شود. در بین محصولات کشاورزی هم گندم یکی از محصولات استراتژیکی است کهمی‌تواند تاثیر مهمی در بازار اقتصادی کشور داشته باشد چون یکی از مایحتاج همه‌روزه خانواده‌های ایرانی است. با این اوصاف، گندم‌کار می‌بیند این نرخ برایشصرف ندارد و این نرخ اصلاً جوابگوی هزینه‌های تمام‌شده او نیست. با توجه به گرانی‌ها نرخ 550 تومان نرخ مناسبی نیست. پیشنهاد ما نرخ 700 تومان به دولت بود. اماوزیر کشاورزی مواضعش متناقض است. حاضر است ارز دولتی را خرج کند و چند برابر نرخ مورد قبول کشاورزان داخلی، گندم را از خارج بیاورد اما نصف همین رقمرا برای خرید گندم داخلی هزینه نکند. به هر حال این موضوع یک حقیقت است که هزینه‌های تمام‌شده گندم‌کاران بالا رفته است. رغبتی به فروش گندم به سیلو‌داران ندارندو مقدار کمی یعنی حدود سه میلیون تن به سیلو‌داران می‌دهند. چون نرخ خرید دولتی پایین است.

 باقی گندم را آزاد می‌فروشند؟

همین طور است. مشکل اصلی هم مربوط به نگهداری گندم توسط کشاورزان است. وقتی به دولت اعتماد ندارند و فکر می‌کنند دولت بسیار ارزان از آنها گندم می‌خرد،گندم را به سیلو‌داران نمی‌دهند. خودشان دست به ذخیره گندم می‌زنند و بعضاً این گندم در شرایط غیر‌استاندارد نگهداری می‌شود و به سرعت خراب می‌شود و دولتمجدد مجبور است واردات را بالا ببرد. به همین دلیل باید در نرخ خرید تجدیدنظر شود و نرخ خرید تضمینی به 700 برود.

 خب عنوان می‌کنند که گندم تولید داخل کیفیت بالایی ندارد و به همین دلیل مجبورند گندم از خارج از ایران وارد کنند.

در مورد کیفیت گندم اصلاً این حرف پذیرفته نیست. اصلاً کیفیت پایینی نداریم. در استان گلستان یکی از بهترین کیفیت‌های گندم را در آسیا داریم. استان اصفهان وخراسان‌ها هم همین‌طور است و معتقد هستم کیفیت پایین نیست. بر عکس برخی از گندم‌های وارداتی از کیفیت لازم برخوردار نیستند. بارها هم گزارش‌های زیادی ازسوی نهادهای مختلف صادر شد که برخی از گندم‌های وارداتی کیفیت ندارند. اما متاسفانه تا مدت‌ها این روند ادامه داشت.

 واردات گندم از کدام کشورها مشکل‌زا شده بود؟

بیماری‌هایی که گندم‌ها دچارش هستند سبب انتشار این بیماری‌ها در کشور می‌شود. گندم‌های وارداتی از هند و پاکستان این مشکل را به میزان زیادی داشتند. بههمین دلیل هم با فشارهایی که به وزارت کشاورزی آوردیم، توانستیم این مشکل را حل کنیم و از واردات گندم‌های بیمار جلوگیری کنیم.

 الان واردات اصلی گندم ایران از کجاست؟

از کشورهای آمریکایی و اروپایی واردات نداریم. اول که از کشورهای همسایه مانند هند و پاکستان بود که به میزان محدودی بوده است. الان واردات گندم از کشورهایآسیایی و جنوب شرقی آسیاست.

 آماری در مورد میزان واردات داریم؟

وزارت کشاورزی آمار صحیحی نمی‌دهد.

 پیش از این اعضای کمیسیون کشاورزی در آستانه استیضاح گفته بودند میزان نیاز کشور 14 میلیون تن است اما میزان خرید خارجی 10 میلیون بوده و تنها حدودسه میلیون تن را از داخل تامین می‌کنند؟

نمی‌دانم چرا اینقدر اصرار دارند که عدد ندهند. نرخ گندم و آمار واردات را متفاوت می‌دهند. اما این خشکسالی‌ها سبب شد در بحث گندم دچار مشکل شویم و نیاز بهواردات بیشتر شود. اما اعداد تقریباً شبیه همین‌هایی است که شما گفتید. تقریباً میزان استفاده از مصرف داخل به واردات سه به یک است.

 چقدر ارز برای خرید گندم از خارج مصرف می‌شود و اصلاً گندم را به چه قیمتی می‌خرند؟

یکی از مشکل‌های اصلی همین ارقام است. بارها به دولت گفته‌ایم که شما دارید گندم را به نرخ ارز دولتی می‌خرید. یعنی دارید به گندم خارجی یارانه می‌دهید. مثلاًمی‌گویند بین یک تا سه دلار؛ این رقم نشان می‌دهد چقدر اعداد و ارقام متفاوت است. خروج ارز از کشور را هم باید در نظر گرفت. به دولت بارها گفته‌ایم. الان نرخ دقیقیاعلام نمی‌کند اما به هر حال بحث این است که نرخ ارز مرجع را می‌دهد و دولت مجبور است سوبسید بدهد تا گندم بیاورد و همین برای کشور گران در می‌آید. به نظرمی‌رسد حداقل دو برابر نرخ خرید تضمینی، دولت برای گندم خارجی پول می‌دهد.

 در نهایت، وزارت کشاورزی چه می‌کند؟ معتقد است خودکفایی گندم شوخی است؟

ما با وزیر چندین نوبت حرف زدیم. قبل از جلسه استیضاح مشکلاتی را که در بخش کشاورزی داشت مطرح کردیم و توضیح دادند و برخی نیاز به بررسی داشت و حالاقول داده شد که با برنامه‌ریزی و هدفمند پیش برویم تا مشکل تامین گندم و میزان خرید تضمینی را رفع کنیم.

 کشور توانایی تولید واقعی‌اش چقدر است؟

ما پتانسیل زیادی داریم. هم اراضی خوبی داریم و هم منابع آبی در بخش‌های زیادی از کشور داریم. برای مناطق دچار خشکسالی هم می‌توانیم آب را هدایت کنیم بهمحل‌های دیگر که با کاهش آب در سفره‌های زیر‌زمینی مواجه هستند. به هر حال باید از استعدادی که در کشور هست، استفاده کنیم. میزان تولید محصولات کشاورزی الاندر شرایط خاصی است که سبب شده سطح زیر کشت پایین بیاید. باید بتوانیم شاهد افزایش باشیم.

 منبع: تجارت فردا