اظهار نظر اخیر وزیر بهداشت در مورد استفاده واحدهای لبنی از روغن پالم در محصولات لبنی پرچرب و مضر بودن آن، موجی از اعتراضات فعالان این عرصه را بهمراه داشت اما دفاع و نظرات فعالان این عرصه به گونه ای نبود تا بتوان متوجه علل بروز این اظهار نظر توسط وزیر بهداشت شویم لذا برآن شدیم تا با دکتر اسماعیل خاتمی مقدم، رئیس انجمن صنایع همگن غذایی و دارویی مازندران، گفتگویی داشته باشیم . خاتمی فردی دانشگاهی و صنعتی و آگاه به مسائل روز لبنیات کشور است.
ایران دارای رتبه چهاردهم مصرف روغن پالم در دنیاست
خاتمی در مورد گیاه پالم به فودنا گفت: میوه پالم فقط دارای یک نوع روغن استخراجی نیست بلکه از این گیاه میتوان روغن هایی با ویژگیهای کیفی و کاربردی متفاوت مانند پالم سوپر اولئین، پالم اولئین، پالم کرنل، پالم استئارین و .. استخراج کرد و با توجه به کیفیت، روغن های استخراج شده قیمت های متفاوتی دارند که برخی گران تر از روغن سویا و برخی تا 20-30 درصد کمتر از روغن سویا داشته باشد.
وی در مورد تولید ، مصرف و واردات این محصول گفت: به لحاظ تولید، اندونزی با 34 میلیون تن و مالزی با 20 میلیون تن بزرگترین تولیدکنندگان بازار 60 میلیون تنی روغن پالم دنیا هستند. بزرگترین مصرف کنندگان روغن پالم در دنیا هم کشورهای اندونزی با 11 میلیون تن، هند 9 میلیون تن ، چین 6/6 میلیون تن به ترتیب اول تا سوم و ایران با 740 هزار تن در رتبه چهاردهم دنیا در مصرف روغن پالم قرار دارد. از نظر واردات هم ایران با 740 هزار تن رتبه نهم وارادات این محصول را در دنیا دارد.
وی افزود: واردات این محصول به ایران از 170 هزار تن در سال 2000 میلادی به 740 هزار تن در سال 2013 میلادی رسید یعنی نیمی از روغن های وارداتی ایران روغن پالم است.
کاهش اسید چرب ترانس روغن های ایران با استفاده از پالم محقق شد
رئیس انجمن صنایع همگن غذایی و دارویی مازندران در مورد چرایی افزایش حجم واردات این محصول به خبرنگار فودنا گفت: سالها عمده روغن مصرفی مردم ایران روغن های جامدی بود که دارای اسیدهای چرب ترانس بالای 30 درصد بودند که برای قلب و عروق بسیار خطرناک است لذا وزارت بهداشت بعنوان متولی سلامت مردم، مد نظر داشت تا این روغن را از سبد کالای مردم حذف یا کمرنگ کند .
به غیر از روغن پالم تمامی روغن هایی که در طبیعت وجود دارند بعد از استخراج به صورت مایع هستند و بشر برای حمل و نقل و کاربری بهتر نیاز داشت تا آن را با هیدروژنه کردن به حالت جامد درآورد که در فرآیند هیدروژنه کردن آن اسیدهای چرب ترانس بوجود می آید، ادامه این روند معضلی برای سلامتی مردم و دغدغه ای برای مسئولان بهداشتی کشور شد لذا افزایش ضریب سلامتی روغن ها در دستور کار دولت و وزرات بهداشت قرار گرفت. آنها به این نتیجه رسیدند برای افزایش سلامت روغن ها باید دو اتفاق مهم محقق شود، از یک سو میبایست فرهنگ مردم را به سمت مصرف روغن های مایع که فاقد اسید چرب ترانس است، سوق دهند و البته این سیاست تا به امروز موفق بوده و روغنهای مایع تا حد زیادی در سبد خانوار جایگزین روغن جامد شد. از طرف دیگر ضروری بود تا راهکاری برای کاهش اسید چرب ترانس در روغنهای جامد پیدا کنند و دو راهکار پیش رو بود، یکی اینکه همچون کشورهای توسعه یافته با ارتقای تکنولوژی و روزآمد کردن خطوط تولید به روغن جامد با اسید چرب ترانس پایین دست پیدا کنند که به دلیل هزینه های بالای آن برای صنعت و دولت، مورد اقبال قرار نگرفت و راه دیگر اینکه با فرمولاسیون و استفاده بیشتر از روغن هایی مثل پالم که ذاتا ماهیت جامد دارند، اسید چرب ترانس روغن جامد را کاهش دهند. این راهکار با اصرار واردکنندگان مقبول افتاد و تصمیم گرفته شد تا از روغن پالم برای تولید روغن جامد و مارگارین و روغنهای سرخ کردنی استفاده شود بدین صورت که روغن مایع با روغن جامد پالم مخلوط و مقداری هیدروژنه شده و اینگونه اسید چرب ترانس روغنهای جامد کشور حتی به زیر 10 درصد رسید و البته از سوی وزارت بهداشت به عنوان یک موفقیت بزرگ به مردم معرفی شد. عده ای در آن زمان مخالفت کردند و معتقد بودند روغن پالم که قرار است پایه اصلی زوغنهای جامد کشور شود علی رغم نداشتن اسید چرب ترانس دارای اسیدهای چرب بلند زنجیره است که برای سلامتی همچون اسیدهای چرب ترانس مضر است اما مدافعان این طرح از جمله وارد کنندگان پالم، با بیان اینکه اسیدهای چرب ترانس مضرتر از اسیدهای چرب بلند زنجیره است و با توجیح سیاست بین بد و بدتر ، بد را انتخاب کنیم، وزارت بهداشت را قانع به افزایش واردات روغن پالم به کشور کردند.
وی در مورد نقش وزرات بهداشت در سیاست واردات روغن پالم به کشور گفت: وزارت بهداشت در تغییر فرمولاسیون ترکیب روغن های جامد کشور کاملا حضور داشته و آن را تایید کرده بود و از طرفی کیفیت روغن هایی که وارد کشور میشوند زیر نظر وزارت بهداشت است و تا به امروز در روند رو به رشد واردات آن هیچ روغن پالمی به صورت قاچاق وارد کشور نشده است و کلیه فرایند انبارش و استفاده از آن در صنایع روغن به صورت جزء به جزء در کنترل وزارت بهداشت قرار دارد.
بهتر است راجع به پالم از سیاستمداران و اقتصاد دانها سوال کنیم!
وی در مورد برخورد های سیاسی نسبت به فعالیت اقتصادی روغن پالم در دنیا به خبرنگار فودنا گفت: مد ها است بین کشورهای امریکایی و اروپایی که قدمت طولانی در تولید روغن ذرت و سویا دارند با صنعت روغن پالم در شرق آسیا که به سرعت در حال پیشرفت است نزاع وجود دارد. گیاه پالم به دلیل تنوع کیفی و کاربری، خیلی سریع در دنیا جای خود را پیدا کرد و برای کشورهای بزرگی که در زمینه روغن فعالیت می کنند همچون آمریکا و اروپا رقیب بزرگی شد به طوریکه در حال حاضر حدود 45 درصد روغن مصرفی دنیا را به خود اختصاص داده است. جالب تر آنکه همین کشورهای رقیب نیز خود جزو وارد کنندگان روغن پالم هستند. در این نزاع اقتصادی هم از دانشمندان عرصه تغذیه و روغن بهره های زیادی برده شد برای مثال در کشوری همایش بین المللی دائر میکنند در فوائد روغن پالم و در جای دیگر همایش بین المللی برگزار میکنند در رد استفاده از روغن پالم بخاطر ضررهایی که برای سلامتی مردم دارد! این بیشتر یک نزاع اقتصادی و سیاسی بین فعالان خصوصی و دولتی این حوزه است نه الزاما یک بحث علمی و جالب اینکه این برخورد در کشور ما نیز بوجود آمده است ، زمانی کارشناسان وزارت بهداشت ورود این روغن را مفید و حالا آن را مضر میدانند.
خاتمی در پاسخ به این سوال که آیا انتخاب روغن پالم برای تولید روغن جامد با اسید ترانس پایین توسط وزارت بهداشت را قبول دارد یا خیر گفت: در مقامی نیستم که این روغن را تایید یا رد کنم چون عده ای از همکاران علمی آن را تایید و عده ای نیز رد می کنند اما میتوان گفت هیچ ماده غذایی صد در صد خوب یا بد نیست. روغن پالم هم ذاتا ماده بدی نیست مثلا اگر قسمت بی کیفیت آن را استفاده کنیم به صورت موم عمل کرده و در بدن مشکل ایجاد میکند و اگر قسمت با کیفیت آن را استفاده کنیم شاید کیفتی بالاتر از روغن سویا و کلزا را شاهد باشیم. اما اینکه کدام کیفیت این محصول وارد کشور شده را باید مسئولین وزارت بهداشت پاسخ دهند.
وی با اشاره به سخنان برخی مسئولین وزارت بهداشت مبنی بر اینکه واردات پالم در دولت قبلی رسمیت یافته گفت: تا انجا که سوابق نشان می دهد در هیچ دولتی وزیر بهداشت متخصص تغذیه نبوده و تصمیمات وزرای بهداشت درعرصه غذا با مشاوره و پیگیری کارشناسان و مدیران سازمان غذا و دارو انجام میگرفت که اتفاقا بخش عمده این عزیزان در دولتهای اخیر مسئولیت داشته و دارند حال چه شده که در یک دولت واردات پالم را تایید و پیگیری کردند و در دولت فعلی با آن مخالفت می کنند سوالی است که قاعدتا فکر نمی کنم پاسخ پزشکی داشته باشد شاید بهتر باشد از سیاستمداران و اقتصاد دانها پرسید!
قوانین رسمی ایران استفاده از چربی گیاهی را در برخی محصولات لبنی مجاز شناخته است
خاتمی در مورد استفاده از روغن های گیاهی در محصولات لبنی اظهار داشت : در کشورهای مختلف متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و تغذیه ای غنی سازی یا جایگزینی مواد مغذی در انواع محصولات غذایی از جمله لبنیات با درج در بسته بندی تعریف شده است و مشتری بسته به نیاز و طبع غذایی خود محصول مورد نظر را انتخاب می کند. در ایران هم بر اساس قوانین وزارت بهداشت و موسسه استاندارد ملی برای محصولاتی مثل بستنی ، خامه قنادی و پنیر آنالوگ می توان با درج در بسته بندی از روغن های گیاهی خاص استفاده کرد اما در مابقی محصولات لبنی مثل ماست، شیر، خامه صبحانه، دوغ و بخش عمده پنیرها استفاده از روغن های گیاهی مجاز نیست و در صورت استفاده تخلف قانونی محسوب می شود و تولید کننده خاطی باید طبق قانون مجازات شود.
وی در مورد منابع چربی برای تامین نیاز محصولات پرچرب لبنی گفت: به غیر از محصولات پرچربی که مجاز به مصرف چربی گیاهی هستند چربی سایر محصولات پرچرب از ذخیره چربی حاصل از تولید محصولات بدون چربی مثل شیر خشک و محصولات کم چرب و میان چرب و نیز واردات کره از اروپا و نیوزیلند تامین می شود.
وزیر بهداشت در انتقال مفهوم تعجیل و ناپختگی کرد
رییس انجمن غذایی دارویی مازندران در مورد ادعای اخیر وزرات بهداشت گفت: به نظرم ادعای اخیر وزیر بهداشت که صنایع لبنی کشور در محصولات پرچرب خود از روغن پالم استفاده می کنند کمی عجولانه و در عین حال غیر کارشناسانه بود و حتی فکر میکنم وزیر محترم بهداشت در انتقال منظور دچار اشتباه شده اند. با آگاهی که از مباحث یکی دو سال اخیر وزارت بهداشت دارم به نظرم آقای وزیر عموما مخالف مصرف روغن پالم در غذای مردم هستند که البته باید بدانند که این روغن در صنعت روغن کشور درحال مصرف است یعنی در مارگارین ها و روغن های جامد و سرخ کردنی نه در لبنیات و اگر اولویتی در پیگیری این دغدغه وجود دارد باید واردات و مصرف این محصول در صنایع روغن مورد بررسی و بازنگری قرار گیرد اما اینکه چرا جناب وزیر اصل را فراموش کرده و به فرع پرداخته سوالی است که خودشان باید پاسخ دهند.
خاتمی تصریح کرد برای کمتر مصرف شدن محصولات پرچرب دلایل علمی و بهداشتی زیادی وجود دارد و نیازی نیست با دلایل غیر واقعی مردم را از این محصولات بترسانیم. هنوز نمیدانم وزارت بهداشت با کدام روش تشخیصی قطعی توانسته پالم را در محصولات لبنی شناسایی کند. به یاد داشته باشیم روغن پالم با توجه به ویژگیهایش صرفا به صورت مخلوط با سایر روغنهای گیاهی قابل استفاده است. اگر وزارت بهداشت اعلام می کرد فلان محصول لبنی دارای تخلف استفاده غیر مجاز از روغن گیاهی است قابل درک بود اما اینکه بگوید محصولات پرچرب لبنی اختصاصا دارای پالم هستند از درک و سواد بنده خارج است و واقعا نمیدانم با کدام روش آزمون قابل اعتمادی توانسته روغن پالم را از محصول لبنی استخراج کند و در عین حال آن را به کل صنعت تعمیم دهد!
وزارت بهداشت در چند نوبت مخالفتش را با افزایش قیمت لبنیات اعلام کرد تا سرانه مصرف محصولات لبنی در کشور کاهش نیابد حال با این ادعای عجولانه و لکه دار کردن حیثیت صنایع لبنی چه کمکی برای حفظ یا افزایش سرانه مصرف محصولات لبنی کرده است؟ وزرات بهداشت از یک طرف در تلاش است از فله فروشی شیر در بین مردم جلوگیری کند اما با این اظهار نظر عجیب و ایجاد بستر بی اعتمادی آنها را به سمت محصولات بی نام و نشان فله و خام سوق داده است.
سوال اینجاست آیا دستگاه های مسئول یک شبه متوجه مصرف غیر مجاز چربی گیاهی از جمله پالم در کلیه محصولات پرچرب لبنی شده اند که اینگونه فریاد وا اسفای آنها بلند شده است و یا این اتفاق احتمالا توسط چند واحد متخلف محدود صورت گرفته که در این صورت چه نیازی به این همه تشویش اذهان و بی آبرو کردن صنعت بزرگ لبنیات؟ اگر هدف اصلاح بود آیا شایسته نبود به فرض وجود مشکل کیفی در سطح خرد یا کلان و قبل از اطلاع رسانی عمومی، تشکل لبنی طرف قرارداد همکاری با وزارت خانه، مورد مشورت یا حتی بازخواست مسئولین قرار می گرفت؟ آقای وزیر به عنوان یک مقام ارشد کشوری نمی بایست ابتدا موضوع را رسانه ای کند و انگشت اتهام به سمت همه صنعت لبنیات بگیرد و سپس به دنبال معرفی فرد خاطی باشد. اگر وزارت بهداشت نتواند تهمتی را که به کل صنعت لبنیات زده اثبات کند چه شخص یا نهادی تاوان ضرر ده ها میلیاردی تولیدکنندگان و اعتماد به شدت خدشه دار شده مصرف کنندگان لبنیات در داخل و خارج کشور را خواهد پرداخت؟
دامداران نیاز و ابزاری برای تخلف اضافه کردن روغن به شیر خام ندارند
خاتمی در زمینه اتهام اضافه کردن چربی گیاهی به شیر خام توسط دامداران گفت: این هم از آن اظهار نظرهای غیر منصفانه است که برخی برای گمراه کردن اذهان و تبرئه خود از آن استفاده میکنند. دامداران و به ویژه دامداران صنعتی تولیدکنندگان شناسنامه دار و شریفی هستند که هیچ نیاز و ابزاری برای این تخلف ندارند. البته حساب دامداران از حساب واسطه ها و دلالان بی نام و نشان جداست. بخش قابل توجهی از شیر خام این واسطه ها که توسط هیچ دستگاهی از جمله سازمان دامپزشکی تحت کنترل نیستند به عنوان شیر تازه بین مردم و کارگاه های غیر رسمی، فله فروشی می شود.
وی در پایان تاکید کرد: وزارت بهداشت ضربه سنگینی بر پیکر نحیف شده صنعت لبنیات و اعتبار آن در داخل و خارج کشور وارد کرده است و تجارب مشابه نشان داده که این ضربه قطعا تا مدتها قابل جبران نیست. شاید معرفی و برخورد قاطع با معدود خاطیان احتمالی و شفاف سازی و عذرخواهی رسمی و شایسته از بدنه این صنعت و همینطور مصرف کنندگان و پیگیری رییس جمهور و نمایندگان محترم مجلس حداقل کار عاجل پیش رو باشد.
مصاحبه از حسین زحمتکش/ فودنا
ایران دارای رتبه چهاردهم مصرف روغن پالم در دنیاست
خاتمی در مورد گیاه پالم به فودنا گفت: میوه پالم فقط دارای یک نوع روغن استخراجی نیست بلکه از این گیاه میتوان روغن هایی با ویژگیهای کیفی و کاربردی متفاوت مانند پالم سوپر اولئین، پالم اولئین، پالم کرنل، پالم استئارین و .. استخراج کرد و با توجه به کیفیت، روغن های استخراج شده قیمت های متفاوتی دارند که برخی گران تر از روغن سویا و برخی تا 20-30 درصد کمتر از روغن سویا داشته باشد.
وی در مورد تولید ، مصرف و واردات این محصول گفت: به لحاظ تولید، اندونزی با 34 میلیون تن و مالزی با 20 میلیون تن بزرگترین تولیدکنندگان بازار 60 میلیون تنی روغن پالم دنیا هستند. بزرگترین مصرف کنندگان روغن پالم در دنیا هم کشورهای اندونزی با 11 میلیون تن، هند 9 میلیون تن ، چین 6/6 میلیون تن به ترتیب اول تا سوم و ایران با 740 هزار تن در رتبه چهاردهم دنیا در مصرف روغن پالم قرار دارد. از نظر واردات هم ایران با 740 هزار تن رتبه نهم وارادات این محصول را در دنیا دارد.
وی افزود: واردات این محصول به ایران از 170 هزار تن در سال 2000 میلادی به 740 هزار تن در سال 2013 میلادی رسید یعنی نیمی از روغن های وارداتی ایران روغن پالم است.
کاهش اسید چرب ترانس روغن های ایران با استفاده از پالم محقق شد
رئیس انجمن صنایع همگن غذایی و دارویی مازندران در مورد چرایی افزایش حجم واردات این محصول به خبرنگار فودنا گفت: سالها عمده روغن مصرفی مردم ایران روغن های جامدی بود که دارای اسیدهای چرب ترانس بالای 30 درصد بودند که برای قلب و عروق بسیار خطرناک است لذا وزارت بهداشت بعنوان متولی سلامت مردم، مد نظر داشت تا این روغن را از سبد کالای مردم حذف یا کمرنگ کند .
به غیر از روغن پالم تمامی روغن هایی که در طبیعت وجود دارند بعد از استخراج به صورت مایع هستند و بشر برای حمل و نقل و کاربری بهتر نیاز داشت تا آن را با هیدروژنه کردن به حالت جامد درآورد که در فرآیند هیدروژنه کردن آن اسیدهای چرب ترانس بوجود می آید، ادامه این روند معضلی برای سلامتی مردم و دغدغه ای برای مسئولان بهداشتی کشور شد لذا افزایش ضریب سلامتی روغن ها در دستور کار دولت و وزرات بهداشت قرار گرفت. آنها به این نتیجه رسیدند برای افزایش سلامت روغن ها باید دو اتفاق مهم محقق شود، از یک سو میبایست فرهنگ مردم را به سمت مصرف روغن های مایع که فاقد اسید چرب ترانس است، سوق دهند و البته این سیاست تا به امروز موفق بوده و روغنهای مایع تا حد زیادی در سبد خانوار جایگزین روغن جامد شد. از طرف دیگر ضروری بود تا راهکاری برای کاهش اسید چرب ترانس در روغنهای جامد پیدا کنند و دو راهکار پیش رو بود، یکی اینکه همچون کشورهای توسعه یافته با ارتقای تکنولوژی و روزآمد کردن خطوط تولید به روغن جامد با اسید چرب ترانس پایین دست پیدا کنند که به دلیل هزینه های بالای آن برای صنعت و دولت، مورد اقبال قرار نگرفت و راه دیگر اینکه با فرمولاسیون و استفاده بیشتر از روغن هایی مثل پالم که ذاتا ماهیت جامد دارند، اسید چرب ترانس روغن جامد را کاهش دهند. این راهکار با اصرار واردکنندگان مقبول افتاد و تصمیم گرفته شد تا از روغن پالم برای تولید روغن جامد و مارگارین و روغنهای سرخ کردنی استفاده شود بدین صورت که روغن مایع با روغن جامد پالم مخلوط و مقداری هیدروژنه شده و اینگونه اسید چرب ترانس روغنهای جامد کشور حتی به زیر 10 درصد رسید و البته از سوی وزارت بهداشت به عنوان یک موفقیت بزرگ به مردم معرفی شد. عده ای در آن زمان مخالفت کردند و معتقد بودند روغن پالم که قرار است پایه اصلی زوغنهای جامد کشور شود علی رغم نداشتن اسید چرب ترانس دارای اسیدهای چرب بلند زنجیره است که برای سلامتی همچون اسیدهای چرب ترانس مضر است اما مدافعان این طرح از جمله وارد کنندگان پالم، با بیان اینکه اسیدهای چرب ترانس مضرتر از اسیدهای چرب بلند زنجیره است و با توجیح سیاست بین بد و بدتر ، بد را انتخاب کنیم، وزارت بهداشت را قانع به افزایش واردات روغن پالم به کشور کردند.
وی در مورد نقش وزرات بهداشت در سیاست واردات روغن پالم به کشور گفت: وزارت بهداشت در تغییر فرمولاسیون ترکیب روغن های جامد کشور کاملا حضور داشته و آن را تایید کرده بود و از طرفی کیفیت روغن هایی که وارد کشور میشوند زیر نظر وزارت بهداشت است و تا به امروز در روند رو به رشد واردات آن هیچ روغن پالمی به صورت قاچاق وارد کشور نشده است و کلیه فرایند انبارش و استفاده از آن در صنایع روغن به صورت جزء به جزء در کنترل وزارت بهداشت قرار دارد.
بهتر است راجع به پالم از سیاستمداران و اقتصاد دانها سوال کنیم!
وی در مورد برخورد های سیاسی نسبت به فعالیت اقتصادی روغن پالم در دنیا به خبرنگار فودنا گفت: مد ها است بین کشورهای امریکایی و اروپایی که قدمت طولانی در تولید روغن ذرت و سویا دارند با صنعت روغن پالم در شرق آسیا که به سرعت در حال پیشرفت است نزاع وجود دارد. گیاه پالم به دلیل تنوع کیفی و کاربری، خیلی سریع در دنیا جای خود را پیدا کرد و برای کشورهای بزرگی که در زمینه روغن فعالیت می کنند همچون آمریکا و اروپا رقیب بزرگی شد به طوریکه در حال حاضر حدود 45 درصد روغن مصرفی دنیا را به خود اختصاص داده است. جالب تر آنکه همین کشورهای رقیب نیز خود جزو وارد کنندگان روغن پالم هستند. در این نزاع اقتصادی هم از دانشمندان عرصه تغذیه و روغن بهره های زیادی برده شد برای مثال در کشوری همایش بین المللی دائر میکنند در فوائد روغن پالم و در جای دیگر همایش بین المللی برگزار میکنند در رد استفاده از روغن پالم بخاطر ضررهایی که برای سلامتی مردم دارد! این بیشتر یک نزاع اقتصادی و سیاسی بین فعالان خصوصی و دولتی این حوزه است نه الزاما یک بحث علمی و جالب اینکه این برخورد در کشور ما نیز بوجود آمده است ، زمانی کارشناسان وزارت بهداشت ورود این روغن را مفید و حالا آن را مضر میدانند.
خاتمی در پاسخ به این سوال که آیا انتخاب روغن پالم برای تولید روغن جامد با اسید ترانس پایین توسط وزارت بهداشت را قبول دارد یا خیر گفت: در مقامی نیستم که این روغن را تایید یا رد کنم چون عده ای از همکاران علمی آن را تایید و عده ای نیز رد می کنند اما میتوان گفت هیچ ماده غذایی صد در صد خوب یا بد نیست. روغن پالم هم ذاتا ماده بدی نیست مثلا اگر قسمت بی کیفیت آن را استفاده کنیم به صورت موم عمل کرده و در بدن مشکل ایجاد میکند و اگر قسمت با کیفیت آن را استفاده کنیم شاید کیفتی بالاتر از روغن سویا و کلزا را شاهد باشیم. اما اینکه کدام کیفیت این محصول وارد کشور شده را باید مسئولین وزارت بهداشت پاسخ دهند.
وی با اشاره به سخنان برخی مسئولین وزارت بهداشت مبنی بر اینکه واردات پالم در دولت قبلی رسمیت یافته گفت: تا انجا که سوابق نشان می دهد در هیچ دولتی وزیر بهداشت متخصص تغذیه نبوده و تصمیمات وزرای بهداشت درعرصه غذا با مشاوره و پیگیری کارشناسان و مدیران سازمان غذا و دارو انجام میگرفت که اتفاقا بخش عمده این عزیزان در دولتهای اخیر مسئولیت داشته و دارند حال چه شده که در یک دولت واردات پالم را تایید و پیگیری کردند و در دولت فعلی با آن مخالفت می کنند سوالی است که قاعدتا فکر نمی کنم پاسخ پزشکی داشته باشد شاید بهتر باشد از سیاستمداران و اقتصاد دانها پرسید!
قوانین رسمی ایران استفاده از چربی گیاهی را در برخی محصولات لبنی مجاز شناخته است
خاتمی در مورد استفاده از روغن های گیاهی در محصولات لبنی اظهار داشت : در کشورهای مختلف متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و تغذیه ای غنی سازی یا جایگزینی مواد مغذی در انواع محصولات غذایی از جمله لبنیات با درج در بسته بندی تعریف شده است و مشتری بسته به نیاز و طبع غذایی خود محصول مورد نظر را انتخاب می کند. در ایران هم بر اساس قوانین وزارت بهداشت و موسسه استاندارد ملی برای محصولاتی مثل بستنی ، خامه قنادی و پنیر آنالوگ می توان با درج در بسته بندی از روغن های گیاهی خاص استفاده کرد اما در مابقی محصولات لبنی مثل ماست، شیر، خامه صبحانه، دوغ و بخش عمده پنیرها استفاده از روغن های گیاهی مجاز نیست و در صورت استفاده تخلف قانونی محسوب می شود و تولید کننده خاطی باید طبق قانون مجازات شود.
وی در مورد منابع چربی برای تامین نیاز محصولات پرچرب لبنی گفت: به غیر از محصولات پرچربی که مجاز به مصرف چربی گیاهی هستند چربی سایر محصولات پرچرب از ذخیره چربی حاصل از تولید محصولات بدون چربی مثل شیر خشک و محصولات کم چرب و میان چرب و نیز واردات کره از اروپا و نیوزیلند تامین می شود.
وزیر بهداشت در انتقال مفهوم تعجیل و ناپختگی کرد
رییس انجمن غذایی دارویی مازندران در مورد ادعای اخیر وزرات بهداشت گفت: به نظرم ادعای اخیر وزیر بهداشت که صنایع لبنی کشور در محصولات پرچرب خود از روغن پالم استفاده می کنند کمی عجولانه و در عین حال غیر کارشناسانه بود و حتی فکر میکنم وزیر محترم بهداشت در انتقال منظور دچار اشتباه شده اند. با آگاهی که از مباحث یکی دو سال اخیر وزارت بهداشت دارم به نظرم آقای وزیر عموما مخالف مصرف روغن پالم در غذای مردم هستند که البته باید بدانند که این روغن در صنعت روغن کشور درحال مصرف است یعنی در مارگارین ها و روغن های جامد و سرخ کردنی نه در لبنیات و اگر اولویتی در پیگیری این دغدغه وجود دارد باید واردات و مصرف این محصول در صنایع روغن مورد بررسی و بازنگری قرار گیرد اما اینکه چرا جناب وزیر اصل را فراموش کرده و به فرع پرداخته سوالی است که خودشان باید پاسخ دهند.
خاتمی تصریح کرد برای کمتر مصرف شدن محصولات پرچرب دلایل علمی و بهداشتی زیادی وجود دارد و نیازی نیست با دلایل غیر واقعی مردم را از این محصولات بترسانیم. هنوز نمیدانم وزارت بهداشت با کدام روش تشخیصی قطعی توانسته پالم را در محصولات لبنی شناسایی کند. به یاد داشته باشیم روغن پالم با توجه به ویژگیهایش صرفا به صورت مخلوط با سایر روغنهای گیاهی قابل استفاده است. اگر وزارت بهداشت اعلام می کرد فلان محصول لبنی دارای تخلف استفاده غیر مجاز از روغن گیاهی است قابل درک بود اما اینکه بگوید محصولات پرچرب لبنی اختصاصا دارای پالم هستند از درک و سواد بنده خارج است و واقعا نمیدانم با کدام روش آزمون قابل اعتمادی توانسته روغن پالم را از محصول لبنی استخراج کند و در عین حال آن را به کل صنعت تعمیم دهد!
وزارت بهداشت در چند نوبت مخالفتش را با افزایش قیمت لبنیات اعلام کرد تا سرانه مصرف محصولات لبنی در کشور کاهش نیابد حال با این ادعای عجولانه و لکه دار کردن حیثیت صنایع لبنی چه کمکی برای حفظ یا افزایش سرانه مصرف محصولات لبنی کرده است؟ وزرات بهداشت از یک طرف در تلاش است از فله فروشی شیر در بین مردم جلوگیری کند اما با این اظهار نظر عجیب و ایجاد بستر بی اعتمادی آنها را به سمت محصولات بی نام و نشان فله و خام سوق داده است.
سوال اینجاست آیا دستگاه های مسئول یک شبه متوجه مصرف غیر مجاز چربی گیاهی از جمله پالم در کلیه محصولات پرچرب لبنی شده اند که اینگونه فریاد وا اسفای آنها بلند شده است و یا این اتفاق احتمالا توسط چند واحد متخلف محدود صورت گرفته که در این صورت چه نیازی به این همه تشویش اذهان و بی آبرو کردن صنعت بزرگ لبنیات؟ اگر هدف اصلاح بود آیا شایسته نبود به فرض وجود مشکل کیفی در سطح خرد یا کلان و قبل از اطلاع رسانی عمومی، تشکل لبنی طرف قرارداد همکاری با وزارت خانه، مورد مشورت یا حتی بازخواست مسئولین قرار می گرفت؟ آقای وزیر به عنوان یک مقام ارشد کشوری نمی بایست ابتدا موضوع را رسانه ای کند و انگشت اتهام به سمت همه صنعت لبنیات بگیرد و سپس به دنبال معرفی فرد خاطی باشد. اگر وزارت بهداشت نتواند تهمتی را که به کل صنعت لبنیات زده اثبات کند چه شخص یا نهادی تاوان ضرر ده ها میلیاردی تولیدکنندگان و اعتماد به شدت خدشه دار شده مصرف کنندگان لبنیات در داخل و خارج کشور را خواهد پرداخت؟
دامداران نیاز و ابزاری برای تخلف اضافه کردن روغن به شیر خام ندارند
خاتمی در زمینه اتهام اضافه کردن چربی گیاهی به شیر خام توسط دامداران گفت: این هم از آن اظهار نظرهای غیر منصفانه است که برخی برای گمراه کردن اذهان و تبرئه خود از آن استفاده میکنند. دامداران و به ویژه دامداران صنعتی تولیدکنندگان شناسنامه دار و شریفی هستند که هیچ نیاز و ابزاری برای این تخلف ندارند. البته حساب دامداران از حساب واسطه ها و دلالان بی نام و نشان جداست. بخش قابل توجهی از شیر خام این واسطه ها که توسط هیچ دستگاهی از جمله سازمان دامپزشکی تحت کنترل نیستند به عنوان شیر تازه بین مردم و کارگاه های غیر رسمی، فله فروشی می شود.
وی در پایان تاکید کرد: وزارت بهداشت ضربه سنگینی بر پیکر نحیف شده صنعت لبنیات و اعتبار آن در داخل و خارج کشور وارد کرده است و تجارب مشابه نشان داده که این ضربه قطعا تا مدتها قابل جبران نیست. شاید معرفی و برخورد قاطع با معدود خاطیان احتمالی و شفاف سازی و عذرخواهی رسمی و شایسته از بدنه این صنعت و همینطور مصرف کنندگان و پیگیری رییس جمهور و نمایندگان محترم مجلس حداقل کار عاجل پیش رو باشد.
مصاحبه از حسین زحمتکش/ فودنا
نظر شما