مواد غذایی> رئیس انجمن تغذیه فارس گفت: مردم بعد از این که به دیابت دچار شدند تازه به فکر نوع تغذیه خود می افتند.

هر نوع بیماری که می گیریم، به خاطر چیزی است که میخوریم؛ این جان کلام بسیاری از متخصصان تغذیه است. شاید بیراه هم نگویند، بس که هر روز از آلودگی مواد خوراکی خبری منتشر می شود. نمونه اش همین چند روز پیش که 10 تن کله پاچه فاسد در تهران پیدا شد. یا نمونه دیگرش، استفاده روز افزون از سموم شیمیایی در کشاورزی. 

همین چند وقت پیش بود که خبر از ورود سموم کشاورزی به دریاچه سد درودزن منتشر شد. موضوع این است که بخشی از آبی که به دریاچه سد درودزن میریزد از زمینهای کشاورزی بالادست آن میگذرد و این ممکن است باعث ورود سموم کشاورزی به دریاچه شود؛ البته حتی اگر چنین هم نباشد، استفاده از سموم کشاورزی و اثر آن در سلامت مردم به قدری نگران کننده شده که حتی بالاترین مقام بهداشتی- درمانی کشور، یعنی وزیر بهداشت هم بابت آن هشدار داده است.

 

چه اینکه او گفته مردم میوه هایی چون سیب را نخست پوست بکنند و بعد مصرف کنند. بحث کاربرد روغن پالم در شیر هم که دیگر به کنار. 

حتی آماری هم که جسته و گریخته از ابتلا به سرطان در فارس منتشر شده، نشان میدهد که مردم فارس بیش از همه به سرطان های معده و روده بزرگ مبتلا میشوند. دو نوع بیماری که مستقیما با نوع خوراک مردم سر و کار دارند.

نگران از آنچه می خوریم

بسیاری از مردم نگران هستند که آنچه میخورند به جای اینکه به سلامت آنان کمک کند، به دردی بیدرمان تبدیل شود. این نگرانی بیجا نیست؛ نمونه اش کاشت گسترده سبزی با آبهای آلوده و فاضلاب در اطراف شهر شیراز اما هستند انواع خوراکیهایی که مردم به خیال اینکه خوراکیهای سالمی هستند آنها را مصرف میکنند اما بر خلاف تصور، اگر آدم را بیمار نکنند، چیزی هم به سلامت مردم نمیافزایند. این شده که بسیاری از پزشکان تغذیه و جراحان این حوزه هم میگویند گاهی بعد از جراحی از آنچه از شکم بیماران بیرون میآید شگفت زده میشوند. برای نمونه دکتر موسی صالحی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی میگوید: این بیماریها ناشی از بد غذا خوردن است اگر گندم را مثل گذشته آرد میکردیم، بسیاری از این مشکلات هرگز مشاهده نمیشد. متاسفانه ما با روش های فرآوری و با پخت و پز های نامناسب اول مواد مغذی را از خوراکیهایمان میگیریم و از بین میبریم سپس غذا میخوریم. با این وضع، اگر خوراکی وارد روده شود نمیتواند نیازهای بدن را تامین کند و در نتیجه بافت قلب، کبد و کلیه و مغز دچار بیماریهای متعددی می شود.

به باور این پزشک تغذیه، بسیاری از خوراکیهایی که روزانه میخوریم، اصلا غذا نیستند: استفاده از غذا برای تامین مواد مغذی بدن است و هرگاه یک خوراکی، مواد مغذی بدن را تامین نکند، از نظر علم تغذیه به این مواد خوراکی غذا نمیگویند بلکه آن را شبه غذا مینامند. 

بنابراین اگر هر شخصی در هنگام غذا خوردن دقت کند که آیا آن چیزی که میخورد، مواد مغذی بدنش را تامین میکند یا خیر؟ کمتر به بیماریهای مختلف مبتلا میشوند. نان و برنج جزو آن دسته از خوراکیهایی هستند که در همه وعده های غذایی ایرانیان قرار دارند؛ دو نوع خوراکی که مصرف بیرویه آنها بدون ورزش کافی، باعث انواع بیماریها، همچون قند خون می شود. 

در عین حال، بسیاری از شهروندان از این گلایه میکنند که نان شیراز دیگر کیفیت گذشته را ندارد. این گلایه البته کاملا به جاست؛ مقایسه نان شیراز با نان شهرهای دیگر کیفیت ناکافی نان شیراز را تایید میکند. ضمن اینکه چیزی که هست به باور کارشناسان تغذیه، این نان به گونهای فرآوری میشود که خاصیت خود را از دست میدهد. صالحی میگوید: نان موظف است که ویتامینهای گروه B و قند را به خون تحویل دهد و برنج هم چون جزو غلات است و وظیفه تامین قند و ویتامینهای گروه B را دارد. این از آن رو است که به خاطر نداشتن شناخت از غذا و مواد مغذی، گندم را هنگام تبدیل به آرد از مواد مغذی جدا میکنیم. 

در این فرایند، همه ویتامینهای گروه B و املاح و اسید آمینه از گندم گرفته میشود و آرد گندم در حالی تحویل به نانوایی میشود که مقدار زیادی قند دارد و تقریبا هر 100 گرم آرد گندم 85 درصد قند به خون میدهد در حالی که ویتامینهای گروه B در کارخانه از آن جدا میشود و در نتیجه مردم به گمان این که نان میخورند، تنها قند برهنه و ساده میخورند. این طور که صالحی میگوید، آنچه در قالب نانهای سبوس دار به مردم ارایه میشود هم از داشتن ویتامینها محروم میشوند. او ادامه میدهد: متاسفانه تنها شعار نان سبوس دار را میدهند و تنورهای بالای 400 درجه همه ویتامین های گروه B را از میان می برند. همین قضیه بر سر برنج هم داریم. امروزه کارخانهها خواسته یا ناخواسته، خاصیتها و مواد مغذی را از برنج جدا میکنند و برنج سفید تحویل خانواده میشود و ویتامینB تا حدودی از میان میرود. قندها میمانند و این قندها نمیتوانند تبدیل به انرژی شوند بلکه به چربی تبدیل میشوند که این هم بیماریهایی چون چاقی، دیابت و فشار خون را به دنبال می آورد.

صالحی ادامه می دهد: چرا دیابت می گیریم چون قندهای بدون ویتامینB می خوریم. چرا کبد چرب میگیریم چون مواد غذایی ما قند فراوان و چربی فراوان دارد اما اسید آمینه و املاح لازم را ندارد. 

این طور که معلوم است، جز کارخانه ها، خود شهروندان هم در شیوه پخت غذا، باعث از میان رفتن مواد مغذی می شوند. چیزی که اهمیت تجدیدنظر در شیوه پخت غذا را نشان می دهد. 

این متخصص تغذیه میگوید: کدو و بادمجان را در این روغنها سرخ میکنیم و همه ویتامین ها را در دمای 250 درجه از میان می بریم.

نان و برنج ما که ویتامین B نداشتند زیتون و روغن زیتون هم که تمام املاح و ویتامین هایش را گرفته اند آن وقت بدن با کمبود ویتامین A روبرو شده و مدام به انواع عفونتها دچار می شود. او ادامه می دهد: همان گونه که بیان کردم علت اصلی بیماری ها کمبود مواد مغذی به دلیل شیوه نادرست فرآوری و پخت مواد غذایی است. 

بنابراین اکثر بیماریهایی که ما مبتلا میشویم کمبود مواد مغذی و فرآوری بد و پخت و پز بد غذا و سفید کردن غلات و سرخ کردن سبزیجات است. 

نیاز به تغییر عادت های غذایی

دکتر سیاوش بابا جعفری متخصص تغذیه بالینی و رئیس انجمن تغذیه استان فارس درباره بحث تغذیه میگوید: یک سری عادت غذایی وجود دارد که متعلق به گذشته است و برای آن شرایط مناسب بوده. سری دوم عادتهای غذایی متعلق به این روزها است. ممکن است در نسل گذشته عادت غذایی چرب و انرژی زا برای آن نسل مناسب بوده اما در حال حاضر به دلیل تغییر در فعالیتهای روزمره و تغییر سبک زندگی آن عادات گذشته مناسب وضعیت و شرایط ما نیست. از این رو، ممکن است با توجه به شرایط امروزه غذاها را تنها با سرعت درست شود که این مسئله هم به عادات غذایی ما و شیوه زندگی ما دامن می زند. این سخنان دکتر بابا جعفری، به این نکته اشاره دارد که در گذشته به خاطر اینکه بیشتر فعالیت ها و نوع اشتغال مردم به صورت بدنی بوده، آنها اگر غذاهای پرچرب میخوردند در بدن آنان هضم میشد ولی اکنون که بیشتر کارها فکری، پشت میز نشینی و... است و فعالیت بدنی کمتری میخواهد، آن عادت های خوراکی گذشته تبدیل به چاقی، قند خون و... می شود.

ضمن اینکه آن طور که تحقیقات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان میدهد، اهالی استان فارس کم تحرکترین شهروندان ایران هستند. رئیس انجمن تغذیه استان فارس می گوید:با اهمیت دادن به شیوه تغذیه میتوانیم از ابتلا به بیماری جلوگیری کنیم. متاسفانه تا به امروز، بالای 50 درصد از بیماران دچار سوء تغذیه هستند و افرادی که در بیمارستانها بستری میشوند هم به رغم رسیدگیها و تغذیه مناسب وزن کم می کنند. 

در جامعه متاسفانه افراد غیرمتخصص وارد چرخه تولید و توزیع و آموزش غذا شدهاند این مسئله باعث سردرگمی در مردم شده. تبلیغات غذا به صورت تجاری است که قاعدتا شخصی که تولید کننده است باید سود کسب کند اما از طرفی هم باید به فکر سلامت جامعه هم بود و تا حد امکان به امر پیشگیری بپردازیم.

بابا جعفری چند توصیه را برای ارتقا سطح سلامت بیان میکند. او می گوید: باید اولویت به سلامت داده شود زیرا که غذا، رکن اساسی است و برای سلامت افرادی که از بیماری رنج می برند، بازتوانی و برگشت و جلوگیری از تکرار بیماری غذای سالم مصرف کند. ضمن اینکه، مصرف غذا بستگی به سن و جنس افراد تفاوت دارد و افراد نمیتوانند در شرایط مختلف رژیم غذایی یکسانی داشته باشند. او ادامه می دهد: شیوه زندگی به غذا خوردن مرتبط است و با آن رابطه مستقیم دارد. شخصی که نیمه شب میخوابد و معمولا صبحها دیر از خواب بیدار می شود و وعده صبحانه که بسیار موثر و مکمل است را از دست میدهد؛ او را مستعد بیماریهای مختلف می کند. افزون بر این، تبلیغات برای تجارت و بازاریابی باعث شده هر نوع تبلیغات غذایی که الزاما غذایی سالم و کامل نیست به سبد غذایی مردم راه پیدا کند. به باور این متخصص تغذیه، مردم به جای اینکه از ابتلا به بیماریهایی چون کبد چرب پیشگیری کنند، منتظر میمانند تا بیمار شوند و سراغ مصرف قرص و دارو بروند.

او می گوید: مردم برای داشتن بدن سالم سراغ متخصصان تغذیه نمیروند ولی وقتی به خاطر دیابت و بیماریهایی از این دست در آستانه قطع دست و از دست دادن بینایی قرار میگیرند تازه به این فکر میافتند که چگونه از راه مهار تغذیه سلامتی خود را باز به دست بیاورند. سخن این متخصصان تغذیه پر بیراه نیست؛ اینکه بسیاری از شرکتهای بزرگ تولید کننده مواد خوراکی گاهی شاید حاضر شوند به خاطر سود بیشتر، از ارایه یک خوراک سالم به شهروندان خودداری کنند.

چه اینکه کاستی هایی که در برخی فرآورده های خوراکی انجام شده، چنان بسیاری از شهروندان را دچار نگرانی کرده که مبادا به خاطر نوع غذایی که میخورند سلامت خود را از دست بدهند که این هم سلامت روان آنان را به خطر انداخته است. اینک که تهیه و توزیع غذا به یک کار تجاری تبدیل شده شاید شهروندان چاره ای نداشته باشند جز اینکه خود نوع خوراک مصرفیشان را اصلاح کنند.

منبع:خبرجنوب