یحیی امیری – اگرچه نام این مهم ترن و پر تردد ترین میدان خرده فروشی میوه وتره بار شهرداری تهران چند سالی است که با نصب تابلوی بزرگ سردرش ،از قزل قلعه به جلال آل احمد تغییر یافته،اما هنوز هم کم نیستند مردمی که این میدان بزرگ را به نام قدیمی اش، قزل قلعه می شناسند.

حتی خودشان هم شاید ندانند زمانی که نام این محل قزل قلعه بود زندان مخوفی بود که بیرون از شهر تهران قرار داشت،زندانی با زندانی های مشهور که آخرین شب و روز زندگی شان را در این محل سپری کردند.

قزل قلعه قبل از اینکه یکی از میادین مهم میوه وتره بار بشود و قبل از اینکه زندان زندانی های حرفه ای سیاسی بشود قلعه ای بود که در زمان میرزا آقاسی صدر اعظم شاهان قاجار قلعه ای بود که طلا ها را آنجا می گذاشتند.

اساسا قزل قلعه که در اواسط حکومت قاجار احداث گردید به صورت کاروانسرا ی بیرون از تهران قدیم ومحل امنی برای اتراق شترها بود.

مسافرین وکاروان های عازم تهران از شهر های غربی وشمال غربی قبل از ورود به پایتخت یک شب در این کاروانسرا که دار و درخت داشت و محل خوش آب وهوایی بود استراحت می کردند وسرو صورتی صفا می دادند.

در اواخر قاجاریه  از این محل برای ماندگاری قشون نظامی وانبار مهمات استفاده می شد.

حاج میرزا آقاسی مدتی در این قلعه طلا وجواهرات حکومت را انبار کرده بود.

بعد از کودتای 1299 و ورود قزاقان به تهران ،این قلعه مستطیل شکل چند وقتی انبار وسایل اسقاطی قشون شده بود ،و دربگیر وببند های اولیه قزاق ها مدتی به صورت زندان در آمده بود ومحل نگه داری بازداشتی های اسم ورسم دار شد.

بعد از کودتای 28 مرداد این قلعه در اختیار سرلشگر تیمور بختیار فرماندار نظامی قرار گرفت ورسما زندان شد وبه نام زندان قزل قلعه به شهرت رسید که در کتاب های خاطرات در آن بسیار نام برده شده است.هنوز این محل بیرون از شهر تهران قرار داشت.

در جریان جنگ جهانی دوم متفقین ورود کرده به تهران در ده امیر آباد ساختمان هایی برای اسکان سربازان آمریکایی ساخته شد که بعد از جنگ وخروج آمریکایی ها این ساختمانها خوابگاه دانشجویان دانشگاه تهران شد.

اوایل دهه 50 دولت،همجواری خوابگاه دانشجویان وزندان قزل قلعه را خوشایند ندانست،زندان تعطیل،قلعه تخریب وبا مشارکت وزارت تعاون و روستایی وشهرداری تهران میدان میوه وتره بار تاسیس گردید وبرای بهره برداری،آقای توسلی شهردار دولت موقت بازرگان اولین میدان فروش میوه وصیفی جات را افتتاح کرد. 

منبع:تیتر20