کشاورزی > آمار ارائه شده در گزارش شاخص میزان برداشت چوب از جنگل وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌‌دهد که برداشت چوب در ابتدای دوره ۶۶۹ هزار متر مکعب و در حال حاضر ۵۷۸ هزار مترمکعب است و این موضوع بیانگر روند نزولی برداشت چوب از جنگل است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، تحلیل عملکرد محیط‌زیستی وزارت جهاد کشاورزی نشان می دهد، اقدامات اجرایی قابل توجهی در جهت مدیریت سبز انجام شده است. گزارش کاملی که وزارتخانه از عملکرد محیط‌زیستی خود ارایه داده، نشانه تعهد و توجه این وزارت به حفظ محیط زیست بوده و شایسته قدردانی است.

همچنین این گزارش نشان می‌‌دهد که گام‌های موثری برای آموزش محیط‌زیستی پرسنل، ایجاد ساختار تشکیلات محیط‌زیستی، تشکیل کمیته محیط زیست در سطح ستاد و ادارات کل استان ها برداشته شده است.

در خصوص شاخص ساختار تشکیلاتی، در این وزارتخانه ساختارهای مناسبی از جمله دفتر محیط زیست و سلامت غذا در ستاد وزارت جهاد کشاورزی تشکیل شده که انتظار می‌‌رود با توجه به گستره فعالیت در استان ها و ارتباط مستقیم با آب، خاک و تنوع زیستی در ادارات کل استانی نیز این دفتر ایجاد و تقویت گردد.

فعالیت بازسازی ذخایر و به ویژه اختصاص ۹ مرکز بازسازی ذخایر در شمال کشور و اختصاص ۵ مرکز بازسازی ذخایر در آب های داخلی همچنین اختصاص یک مرکز در جنوب کشور از مهمترین فعالیت شیلاتی است که نشان دهنده توجه خاص به جنبه‌های زیست محیطی در این بخش دارد.

در بحث شاخص آموزش نیز عملکرد محیط‌زیستی وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌‌دهد که دوره‌های آموزشی ضمن خدمت برای کارکنان این وزارتخانه با موضوعات مرتبط با محیط زیست در سطح ستادی و همچنین آموزش های تخصصی محیط زیست به ویژه در بخش شیلات کشور انجام شده و در کنار آموزش ضمن خدمت، کارگاه‌های آموزشی مختلفی در ارتباط با جنبه‌های آموزشی محیط زیست برای صیادان نیز برگزار گردیده است. علاوه بر آن اقداماتی در زمینه مستندسازی، تهیه فیلم، پوستر‌های آموزشی از اقدامات مهم این وزارتخانه در بخش آموزش است.

همچنین در شاخص پژوهش، تدوین طرح‌های پژوهشی مشترک با موسسات تحقیقاتی در راستای توسعه پایدار و محیط زیست در زمینه‌های زراغت، باغداری، تغییرات آب و هوایی، آلاینده‌های مواد غذایی، تدوین برنامه اقتصاد مقاومتی و همچنین تدوین کتاب اقتصاد محیط زیست و مدیریت منابع طبیعی و طرح های پژوهش مرتبط با ذخایر شیلاتی از مهمترین فعالیت‌های پژوهشی این وزارتخانه است.

در کنار این فعالیت‌ها، پیشنهاد می‌‌شود تا پژوهش‌های تخصصی از قبیل آب مجازی، الگوی کشت، نوع کشت، استفاده از آفات و سموم نباتی در کشاورزی و نقش آن در توسعه پایدار و حفظ محیط زیست نیز مورد بررسی قرار گیرد.

در خصوص شاخص مدیریت سبز، وزارتخانه گزارش مناسبی از برنامه‌های پیش بینی شده جهت کاهش مصرف کاغذ، انرژی و آب ارائه داده است. تشکیل کارگروه تخصصی مدیریت سبز توسط دفتر محیط زیست و سلامت غذا و هماهنگی با سایر واحدهای تابعه به منظور پیاده سازی نظام مدیریت سبز در وزارتخانه از مهمترین اقدامات مدیرت سبز این وزارتخانه است.

انتظار می‌‌رود با توجه به گستردگی وزارتخانه در سطح کشور اقدامات جدی تری را در زمینه اجرای مدیریت سبز در سطح ستادی و استانی اجرا نماید.

در حوزه شاخص رعایت تکالیف قانونی، همکاری و هماهنگی با سازمان حفاظت محیط زیست در مصرف بهینه سموم و امحای سموم سنواتی و غیر قابل مصرف، تدوین دستورالعمل‌های تولید محصولات ارگانیک، مدیریت پسماندهای کشاورزی، همکاری در اجرای قوانین مرتبط با تغییرات آب و هوایی، بررسی طرح های ارزیابی و اجرای قوانین محیط زیست دریایی در بخش شیلات از مهمترین موارد اجرا شده در بخش رعایت تکالیف قانونی است.

انتظار می‌‌رود وزارتخانه نسبت به تنظیم دستورالعمل‌های تخصصی و مرتبط با بخش های مختلف کشاورزی، دامپروری، منابع طبیعی، زراعت،کاربری اراضی، شیلات و جنگل و آبخیزداری اقدامات حفاظتی و متناسب با شاخص‌های توسعه پایدار بطور نظام مند و یکپارچه انجام دهد.

در بحث شاخص تعامل، هماهنگی و همکاری‌های درون و برون بخشی در راستای محیط زیست و سلامت غذا، همکاری در تدوین استانداردها، مشارکت در کنوانسیون‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، همکاری در تولیدات سبز و هماهنگی و همکاری با سازمان حفاظت محیط زیست در اجرای پروژه توانمندی سازی ایمنی زیستی، از مهم ترین تعامل این وزارتخانه است.

در ادامه عملکرد محیط‌زیستی این وزارتخانه، با ایجاد کارگروه آمایش، توسعه و محیط زیست و همکاری‌های بین بخشی بویژه با محیط زیست و وزارت نیرو تلاش‌های مفیدی انجام داده که شایسته قدردانی و سپاس است.

همچنین در شاخص مصرف کود و سموم کشاورزی، بر اساس این شاخص وزارتخانه با توجه به این که استفاده از نهاده‌های کشاورزی نمی‌تواند با توجه به استفاده در بخش های کشاورزی بر حسب نوع فعالیت ها متفاوت است نمی‌توان بصورت شاخص بیان نمود، بلکه مصرف صحیح و یا استفاده از سموم مجاز می‌‌تواند بعنوان معیار مورد محاسبه قرار گیرد. البته این وزارتخانه به آماری اشاره کرده است، از جمله اینکه تولید کودهای شیمیایی در سال ۱۳۹۲، ۱۱۹۵۵۶۰ تن، تولید سموم تکنیکال در سال ۱۳۹۲، ۷۶/۱۱۵۹۴ تن و تولید سموم آماده در سال ۱۳۹۲، ۹۳/۵۹۶۰ تن بوده است.

گزارش شاخص بهره وری آب در کشاورزی نشان می دهد، این وزارتخانه مطالعه مدونی در سطح ملی به این موضوع نپرداخته است و آمار و اطلاعاتی قابل استنادی در دسترس نیست. با توجه به آمار سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مبنی بر اینکه حدود ۹۲ در صد آب کشور در بخش کشاورزی مورد مصرف قرار می‌گیرد انتظار می‌‌رود وزارتخانه در این مقوله مهم با مستندسازی و ارایه آمار در جهت بهره وری آب در بخش کشاورزی که خوشبختانه در دولت تدبیر و امید و تلاش جدی وزیر صورت می‌‌گیرد، انجام پذیرد.

آمار ارایه شده از شاخص طرح خروج دام از جنگل (دام موجود) نشان می‌‌دهد که در ابتدای دوره ۲۹۶۹ و در حال حاضر ۲۹۵۸ بر اساس هزار واحد دامی‌وجود داشته که نشان از ثابت بودن این ظرفیت دامی‌در بخش مذکور بوده است.

شاخص حفاظت از مراتع وضعیت حفاظت از مراتع نیز نشان می دهد که از ابتدای دوره ۲,۱۵ و در حال حاضر ۲.۰۳ تعداد دام در مرتع نسبت به ظرفیت مرتع گزارش شده است.

با توجه به آمار ارائه شده توسط مراجع ذیربط وزارت جهاد کشاورزی چرای دام حدود ۲ برابر ظرفیت مراتع موجود کشور (حدود ۸۰ میلیون راس دام وجود دارد که ظرفیت مراتع در حدود ۴۰ میلیون راس می‌‌باشد) بوده و انتظار می‌‌رود وزارت خانه طبق یک برنامه جامع برنامه‌ریزی شده نسبت به اصلاح آن و تعدیل آن متناسبی با ظرفیت مراتع اقدام نماید.

آمار ارائه شده در گزارش شاخص میزان برداشت چوب از جنگل نشان می‌‌دهد که برداشت چوب در ابتدای دوره ۶۶۹ هزار متر مکعب و در حال حاضر ۵۷۸ هزار مترمکعب است که نشان از روند نزولی برداشت چوب از جنگل است و این روند فوق العاده مفید و مثبت بوده و انتظار می‌‌روند برداشت چوب از جنگل های طبیعی با توجه به کاهش سطح جنگل در کشور به دلایل مختلف به حداقل ممکن برسد.

همچنین در خصوص شاخص سطح جنگل ها، آمار سطوح منابع طبیعی به صورت ده ساله مورد بازنگری به هنگام می‌‌گردد و لذا آماری مبنی بر میزان کاهش یا افزایش سطح جنگل ارائه نشده است و میزان سطح جنگلهای هیرکانی ۱۹۶۷۳۱۵ هکتار و جنگلهای غیر هیرکانی ۱۲۳۵۱۷۴۷ هکتار می‌‌باشد.

در مورد شاخص سطح مراتع درجه یک و دو به نسبت مراتع درجه سه و چهار نیز شاخص مراتع همانند سطح جنگل نیازمند بازنگری ده ساله است و میزان مراتع درجه یک و دو نسبت به سه و چهار حدود ۵۰,۸۸ درصد گزارش شده است.

در بحث شاخص اجرای عملیات بیابان زدایی نیز در ابتدای دوره ۱۰,۸ هزار هکتار بوده و در حال حاضر ۱۷.۲ هزار هکتار اجرا شده که نشان از اقدام خوب و قابل تقدیر وزارتخانه در این بخش و تقریبا پیشرفت حدود ۷۰ درصدی در این بخش بوده است.

آمار ارایه شده در خصوص شاخص توسعه جنگل های دست کاشت و احیاء و غنی سازی نیز نشان از توسعه قابل توجه جنگل های دست کاشت به میزان دو برابر است بطوریکه در ابتدای دوره ۲۶ هزار هکتار و در حال حاضر ۵۳ هزار هکتار است.

در خصوص ذخایر شیلاتی، اقدامات خوب سازمان شیلات ایران در زمینه ذخایر شیلاتی و حفاظت از آن نشان از رویکرد بهره برداری پایدار و همراه با حفظ اکوسیستم و محیط زیست دریا و بنادر صیادی تابعه همراه بوده است.

بکارگیری روش‌های نوین آبیاری از ۲۱۳۲۰ هکتار در ابتدای دوره به ۲۷۳۰۹ هکتار با رشد ۲۵ درصدی در راستای فعالیتهای مرتبط با امور عشایر ، کاهش ورود دام به مراتع از ۵۷۵۸۰ رأس در ابتدای دوره به ۱۷۳۵۰۰ و همچنین توسعه کاربرد ادوات خورشیدی از ۸۱۱۴ خانوار عشایری در ابتدای دوره به ۱۱۴۹۳ خانوار از مهمترین اقدامات وزارتخانه در این بخش بوده و انتظار می‌‌رود وزارتخانه به حمایت از این قشر پرتلاش بر اجرای فعالیتهای محیط‌زیستی در این بخش استمرار نماید.

گفتنی است، کارنامه محیط زیستی دستگاه‌های اجرایی در دو سال نخست دولت یازدهم توسط دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست معاونت آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و منتشر شد و این اقدام به این معناست که دولت به عنوان حافظ منافع ملت و مجری حرکت به سوی توسعه پایدار بیش و پیش از مردم، خود را پایبند به اصول حفاظت از طبیعت می داند. کارنامه حاضر بر اساس شاخص‌های عمومی و اختصاصی هر بخش و ارزیابی میزان دستیابی به اهداف تعیین شده، عملکرد دستگاه‌های دولتی را در معرض قضاوت و رده‌بندی قرار داده است.

نباید از نظر دور داشت که دستگاه‌های دولتی در سخت‌ترین شرایط اقتصادی و با وجود تحریم‌ها، موضوع محیط زیست را مورد پیگیری قرار داده‌اند. بر اساس تکلیف قانونی استفاده شده از ماده ۱۹۰ قانون برنامه پنجم توسعه و آیین‌نامه اجرایی مربوطه، تمام دستگاه‌های اجرایی، موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی موظف هستند برای اعمال سیاست‌های مصرف بهینه منابع پایه و محیط زیست نسبت به کاهش مصرف انرژی، آب، برق، گاز، مواد اولیه و تجهیزات مانند کاغذ، اقدام کنند.

برای دریافت کارنامه سبز وزارت جهاد کشاورزی با فرمت پی دی اف کلیک کنید.