صنایع غذایی> بخش خصوصی فعال در ایران، شناخت مناسبی از بازار ایتالیا ندارد و از سوی دیگر اشراف کاملی نیز از نوع قراردادهای بین‌المللی نداشته و بیشتر مذاکرات تشریفاتی بوده است.
پس از مذاکرات صورت‌گرفته در حوزه هسته‌ای و به نتیجه رسیدن برجام و حذف تحریم‌ها، ایران وارد فاز جدیدی در حوزه اقتصادی شد که با استقبال کشورهای اروپایی روبه‌رو شد و هیأت‌های زیادی برای مذاکره درباره وضعیت اقتصادی و افزایش تبادلات تجاری دو کشور به ایران سفر کرده‌اند. طی ماه‌های گذشته هیأت‌های مختلفی از کشورهای آلمان، فرانسه و ایتالیا عازم ایران شدند تا درباره افزایش تبادلات تجاری دو کشور در حوزه دیپلماسی وارد فاز جدی‌تری شده و پس از تحریم، اقتصاد ایران، شرایط جدیدی را تجربه کند.
اما مسئله آن است که شرایط جدید ایران در بازارهای اقتصادی، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که پیش از این چه در سطح بخش خصوصی و چه سطح دولتی تجربه نشده است. به اعتقاد کارشناسان، هرچند هیأت‌های تجاری در قالب گروه‌های بزرگ 150 تا 200 نفری وارد ایران می‌شود، اما بهره‌برداری‌های تجاری بخش خصوصی برای بالا بردن زمینه‌های همکاری چندان موفقیت‌آمیز نبوده و با قاطعیت می‌توان گفت بخش خصوصی نتوانسته پس از رفع تحریم ها، جولان موفقی در عرصه تعامل بین المللی از حضور هیأت‌های تجاری در ایران داشته باشد.
عدم آشنایی با قراردادهای بین‌المللی و نوع همکاری‌ها، عدم شناسایی بازارهای بین‌المللی به‌ویژه کشورهایی که هیأت‌های تجاری خود را به ایران اعزام کرده‌اند و نبود گروه‌های پژوهشی و پشتیبانی تجاری باعث شده مذاکرات در سطح تفاهم‌نامه‌ها متوقف شده و برای عملیاتی کردن آنها چندین جلسه مذاکره بعدی لحاظ شود و خارج کردن اقتصاد کشور و استفاده از ظرفیت‌های کنونی درگیر فرسایش زمانی شود که نمی‌تواند به مصلحت اقتصاد کلان کشور باشد. کارشناسان معتقدند که استفاده از ظرفیت اساتید دانشگاه برای ورود به مذاکرات تخصصی با در نظر گرفتن تئوری‌های اقتصادی ضرورتی است که باید هرچه سریع‌تر مورد توجه قرار گیرد و پس از سال‌ها، سرانجام اساتید دانشگاه در بخش تجارت ورود عملیاتی پیدا کنند.
در این باره با احمد صادقیان، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران به گفتگو نشسته‌ایم.
پیامدهای سفر هیأت ایتالیایی به ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هیأت ایتالیایی همراه با وزیر کشاورزی این کشور به ایران سفر کرد و مذاکرات متعددی با بخش دولتی و خصوصی داشت. آنچه مشخص است، ایتالیایی‌ها علاقه‌مندند با ایران تبادلات اقتصادی در سطوح مختلف داشته باشند، اما نکته آن است که همه کشورهای اروپایی که به ایران سفر می‌کنند، به‌دنبال بازار مناسبی برای محصولات خود و حداکثر بهره‌برداری اقتصادی برای کشور و تولیدات خود هستند و این ما هستیم که باید از ظرفیت‌های به‌وجودآمده حداکثر بهره‌برداری را داشته باشیم.
آیا بخش خصوصی توانست از فرصت به‌وجودآمده استفاده مؤثری داشته باشد و برای تبادلات تجاری با طرف ایتالیایی قراردادی منعقد کند؟
با وجود آنکه 150 نفر وزیر مارتینا را همراهی می‌کردند که در بخش خصوصی ایتالیا دارای برندهای معتبر بوده و از شرکت‌های بزرگ و فعال در بخش‌های مختلف صنایع غذایی و بخش کشاورزی هستند، به گواه آگاهان تنها دو تفاهم‌نامه در بخش خصوصی منعقد شد که یکی از آنها در بخش صنایع غذایی و به‌صورت کلی بوده است، اما از آنجا که بخش خصوصی فعال در ایران، شناخت مناسبی از بازار ایتالیا ندارد و از سوی دیگر اشراف کاملی نیز از نوع قراردادهای بین‌المللی نداشته، طبیعتاً مذاکرات به‌صورت جهت‌داری ادامه پیدا نکرده و بیشتر مذاکرات تشریفاتی بوده است که فعالیت تجار ایرانی و ایتالیایی را در صحنه عملیاتی به درازا می‌کشد.
نقش اتاق برای پشتیبانی آموزشی و فنی تجار ایرانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نمی‌توان منکر آن شد که شرایط کنونی اقتصاد ایران برای بخش دولتی و خصوصی، شرایط جدیدی است که تجربه زیادی در آن وجود ندارد؛ لذا مذاکرات به‌صورت فنی و حرفه‌ای دنبال نشده و از ظرفیت لازم حداکثر بهره‌برداری نمی‌شود و باید هرچه سریع‌تر اتاق ایران برای پشتیببانی بازرگانان و هیأت‌های تجاری، کلاس‌های آموزشی آشنایی با قراردادها و پروتکل‌های بین‌المللی و همچنین شناخت بازار برگزار کند تا از فرصت به‌وجودآمده حضور تجار خارجی در کشور حداکثر استفاده به‌عمل آید و نیاز به مذاکرات چندباره و متعاقب نباشد.
پیشنهاد کمیسیون کشاورزی برای آماده‌باش اتاق در حوزه تجاری چه خواهد بود؟
با توجه به پتانسیل‌های موجود در بخش کشاورزی و ظرفیت‌هایی که در حوزه تولید برای ورود به مباحث بین‌المللی وجود دارد، کمیسیون کشاورزی تلاش می‌کند با تمهیداتی، برگزاری کلاس‌های آموزشی و پشتیبانی از تجار و بازرگانان را به اتاق ایران پیشنهاد کند تا گروه‌های تجاری از پشتیبانی مناسبی برای حاضر شدن در مذاکره‌ای حرفه‌ای و تخصصی برخوردار باشند. در واقع، نیازمند بازسازی تخصصی و حرفه‌ای مذاکرات هستیم و کمیسیون کشاورزی تلاش می‌کند به‌صورت مجزا و به همین منظور از ظرفیت‌های اتاق ایران حداکثرهای استفاده را کند و به‌زودی بسته‌ای به اتاق پیشنهاد خواهد کرد تا نقص‌های فعلی در حوزه مذاکرات با طرف‌های اروپایی مرتفع شود.
ارتباط اتاق با دانشگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تجار و بازرگانان برای ورود به بازارهای بین‌المللی باید از اصول علمی و آکادمیک اقتصادی مطلع شده و از تکنیک‌های جدید باخبر باشند. اتفاق ناخوشایندی که سال‌ها است به‌صورت سنواتی در اتاق ایران حاکم است، نبودن ارتباط دوسویه و مؤثر بین اتاق ایران و دانشگاه است؛ تجربه نشان داده تجار نمی‌توانند بدون استفاده از تجربیات علمی و تئوریک اساتید دانشگاه حداکثر بهره‌برداری از بازارها را داشته باشند و فرصت‌های اقتصادی را پایدار در اختیار بگیرند و البته دانشگاه نیز تنها با ارائه تئوری و بدون ورود به حوزه علمی و اجرایی به تجارت نمی‌تواند نقش اثرگذار خود را در اقتصاد ایران ایفا کند. به‌نظر می‌رسد باید پل ارتباطی توانمندی بین اتاق و دانشگاه صورت گیرد و بهترین زمان ممکن برای آشتی دو طرف، همین موقعیت کنونی است.
چگونه از اساتید دانشگاه برای ورود به حوزه تجاری کمک خواهید گرفت؟
بدین‌وسیله اعلام می‌کنم اتاق ایران از همه اساتید دانشگاهی و اقتصاددانان برای ارائه کمک و مشاوره‌های فنی برای حضور در بازارهای بین‌المللی یاری می‌طلبد و از پشتیبانی علمی آنان استقبال خواهد کرد. بدون شک با پشتیبانی فنی و حمایت اساتید دانشگاه که مطلع به تئوری‌های روز اقتصاد هستند، سیاست‌های اقتصادی ایران جلو خواهد رفت و می‌تواند از ظرفیت‌های ویژه‌ای که اکنون برای کشور به‌وجود آمده است، حداکثر استفاده را داشت.
در هیأت‌های همراه با شخصیت‌های سیاسی سفرکرده به ایران، هیأت‌های تجاری زبده‌ای وجود دارد. آیا چنین هیأتی در ایران برای مذاکره آموزش داده شده است؟
تیم حرفه‌ای مذاکره‌کننده که همراه با شخصیت‌های سیاسی وارد ایران می‌شوند، بیشتر سفرای بازنشسته یا آگاهان نسبت به بازار ایران و شرایط سیاسی و اقتصادی ایران هستند که هیأت‌های تجاری را در قالب فعالیت‌های اقتصادی همراهی می‌کنند. بدون شک در اعزام هیأت‌های تجاری ایران یا به همراه وزیر جهاد کشاورزی و سایر اشخاص سیاسی باید چیدمان هیأت تجاری به‌گونه‌ای باشد که آشنایی لازم از بازار و شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور مقابل در نظر گرفته شود.
عده‌ای معتقد به برخورد سلیقه‌ای برای کاهش تعرفه‌های کالاهای وارداتی به روسیه هستند. نظر شما در این باره چیست؟
برخی موضع‌گیری‌ها و برخوردهای سلیقه‌ای برای رایزنی درباره واردات کالا به روسیه نیز ناشی از برخورد غیرحرفه‌ای تجار و فعالان بخش خصوصی در بازارهای بین‌المللی است. به‌طور قطع، مصلحت اقتصاد ایران باید بر منافع شخصی مقدم باشد و هیأت‌هایی که وارد رایزنی برای کاهش تعرفه هستند، به‌صورت کلی و همه‌جانبه امتیاز از طرف مقابل بگیرند. اینکه تعرفه واردات پسته، زعفران و خرما به روسیه صفر شده است، اما وقتی بعضی محصولات نظیر کشمش همچنان با تعرفه 50 درصدی در صف صادرات به روسیه قرار گیرند، نشان‌دهنده نبود نگاه همه‌جانبه و کلی در بخش کشاورزی است. به‌نظر می‌رسد باید لیدرهای مذاکره‌کننده با طرف روسی برای کاهش تعرفه‌ها و اعمال تعرفه ترجیحی به‌صورت جزیره‌ای عمل نکرده و با نگاه همه‌جانبه برای افزایش صادرات ناخالص ملی وارد گود تجارت با روسیه شوند.
منبع:ایانا
پس از مذاکرات صورت‌گرفته در حوزه هسته‌ای و به نتیجه رسیدن برجام و حذف تحریم‌ها، ایران وارد فاز جدیدی در حوزه اقتصادی شد که با استقبال کشورهای اروپایی روبه‌رو شد و هیأت‌های زیادی برای مذاکره درباره وضعیت اقتصادی و افزایش تبادلات تجاری دو کشور به ایران سفر کرده‌اند. طی ماه‌های گذشته هیأت‌های مختلفی از کشورهای آلمان، فرانسه و ایتالیا عازم ایران شدند تا درباره افزایش تبادلات تجاری دو کشور در حوزه دیپلماسی وارد فاز جدی‌تری شده و پس از تحریم، اقتصاد ایران، شرایط جدیدی را تجربه کند.
اما مسئله آن است که شرایط جدید ایران در بازارهای اقتصادی، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که پیش از این چه در سطح بخش خصوصی و چه سطح دولتی تجربه نشده است. به اعتقاد کارشناسان، هرچند هیأت‌های تجاری در قالب گروه‌های بزرگ 150 تا 200 نفری وارد ایران می‌شود، اما بهره‌برداری‌های تجاری بخش خصوصی برای بالا بردن زمینه‌های همکاری چندان موفقیت‌آمیز نبوده و با قاطعیت می‌توان گفت بخش خصوصی نتوانسته پس از رفع تحریم ها، جولان موفقی در عرصه تعامل بین المللی از حضور هیأت‌های تجاری در ایران داشته باشد.
عدم آشنایی با قراردادهای بین‌المللی و نوع همکاری‌ها، عدم شناسایی بازارهای بین‌المللی به‌ویژه کشورهایی که هیأت‌های تجاری خود را به ایران اعزام کرده‌اند و نبود گروه‌های پژوهشی و پشتیبانی تجاری باعث شده مذاکرات در سطح تفاهم‌نامه‌ها متوقف شده و برای عملیاتی کردن آنها چندین جلسه مذاکره بعدی لحاظ شود و خارج کردن اقتصاد کشور و استفاده از ظرفیت‌های کنونی درگیر فرسایش زمانی شود که نمی‌تواند به مصلحت اقتصاد کلان کشور باشد. کارشناسان معتقدند که استفاده از ظرفیت اساتید دانشگاه برای ورود به مذاکرات تخصصی با در نظر گرفتن تئوری‌های اقتصادی ضرورتی است که باید هرچه سریع‌تر مورد توجه قرار گیرد و پس از سال‌ها، سرانجام اساتید دانشگاه در بخش تجارت ورود عملیاتی پیدا کنند.
در این باره با احمد صادقیان، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران به گفتگو نشسته‌ایم.
پیامدهای سفر هیأت ایتالیایی به ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هیأت ایتالیایی همراه با وزیر کشاورزی این کشور به ایران سفر کرد و مذاکرات متعددی با بخش دولتی و خصوصی داشت. آنچه مشخص است، ایتالیایی‌ها علاقه‌مندند با ایران تبادلات اقتصادی در سطوح مختلف داشته باشند، اما نکته آن است که همه کشورهای اروپایی که به ایران سفر می‌کنند، به‌دنبال بازار مناسبی برای محصولات خود و حداکثر بهره‌برداری اقتصادی برای کشور و تولیدات خود هستند و این ما هستیم که باید از ظرفیت‌های به‌وجودآمده حداکثر بهره‌برداری را داشته باشیم.
آیا بخش خصوصی توانست از فرصت به‌وجودآمده استفاده مؤثری داشته باشد و برای تبادلات تجاری با طرف ایتالیایی قراردادی منعقد کند؟
با وجود آنکه 150 نفر وزیر مارتینا را همراهی می‌کردند که در بخش خصوصی ایتالیا دارای برندهای معتبر بوده و از شرکت‌های بزرگ و فعال در بخش‌های مختلف صنایع غذایی و بخش کشاورزی هستند، به گواه آگاهان تنها دو تفاهم‌نامه در بخش خصوصی منعقد شد که یکی از آنها در بخش صنایع غذایی و به‌صورت کلی بوده است، اما از آنجا که بخش خصوصی فعال در ایران، شناخت مناسبی از بازار ایتالیا ندارد و از سوی دیگر اشراف کاملی نیز از نوع قراردادهای بین‌المللی نداشته، طبیعتاً مذاکرات به‌صورت جهت‌داری ادامه پیدا نکرده و بیشتر مذاکرات تشریفاتی بوده است که فعالیت تجار ایرانی و ایتالیایی را در صحنه عملیاتی به درازا می‌کشد.
نقش اتاق برای پشتیبانی آموزشی و فنی تجار ایرانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نمی‌توان منکر آن شد که شرایط کنونی اقتصاد ایران برای بخش دولتی و خصوصی، شرایط جدیدی است که تجربه زیادی در آن وجود ندارد؛ لذا مذاکرات به‌صورت فنی و حرفه‌ای دنبال نشده و از ظرفیت لازم حداکثر بهره‌برداری نمی‌شود و باید هرچه سریع‌تر اتاق ایران برای پشتیببانی بازرگانان و هیأت‌های تجاری، کلاس‌های آموزشی آشنایی با قراردادها و پروتکل‌های بین‌المللی و همچنین شناخت بازار برگزار کند تا از فرصت به‌وجودآمده حضور تجار خارجی در کشور حداکثر استفاده به‌عمل آید و نیاز به مذاکرات چندباره و متعاقب نباشد.
پیشنهاد کمیسیون کشاورزی برای آماده‌باش اتاق در حوزه تجاری چه خواهد بود؟
با توجه به پتانسیل‌های موجود در بخش کشاورزی و ظرفیت‌هایی که در حوزه تولید برای ورود به مباحث بین‌المللی وجود دارد، کمیسیون کشاورزی تلاش می‌کند با تمهیداتی، برگزاری کلاس‌های آموزشی و پشتیبانی از تجار و بازرگانان را به اتاق ایران پیشنهاد کند تا گروه‌های تجاری از پشتیبانی مناسبی برای حاضر شدن در مذاکره‌ای حرفه‌ای و تخصصی برخوردار باشند. در واقع، نیازمند بازسازی تخصصی و حرفه‌ای مذاکرات هستیم و کمیسیون کشاورزی تلاش می‌کند به‌صورت مجزا و به همین منظور از ظرفیت‌های اتاق ایران حداکثرهای استفاده را کند و به‌زودی بسته‌ای به اتاق پیشنهاد خواهد کرد تا نقص‌های فعلی در حوزه مذاکرات با طرف‌های اروپایی مرتفع شود.
ارتباط اتاق با دانشگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تجار و بازرگانان برای ورود به بازارهای بین‌المللی باید از اصول علمی و آکادمیک اقتصادی مطلع شده و از تکنیک‌های جدید باخبر باشند. اتفاق ناخوشایندی که سال‌ها است به‌صورت سنواتی در اتاق ایران حاکم است، نبودن ارتباط دوسویه و مؤثر بین اتاق ایران و دانشگاه است؛ تجربه نشان داده تجار نمی‌توانند بدون استفاده از تجربیات علمی و تئوریک اساتید دانشگاه حداکثر بهره‌برداری از بازارها را داشته باشند و فرصت‌های اقتصادی را پایدار در اختیار بگیرند و البته دانشگاه نیز تنها با ارائه تئوری و بدون ورود به حوزه علمی و اجرایی به تجارت نمی‌تواند نقش اثرگذار خود را در اقتصاد ایران ایفا کند. به‌نظر می‌رسد باید پل ارتباطی توانمندی بین اتاق و دانشگاه صورت گیرد و بهترین زمان ممکن برای آشتی دو طرف، همین موقعیت کنونی است.
چگونه از اساتید دانشگاه برای ورود به حوزه تجاری کمک خواهید گرفت؟
بدین‌وسیله اعلام می‌کنم اتاق ایران از همه اساتید دانشگاهی و اقتصاددانان برای ارائه کمک و مشاوره‌های فنی برای حضور در بازارهای بین‌المللی یاری می‌طلبد و از پشتیبانی علمی آنان استقبال خواهد کرد. بدون شک با پشتیبانی فنی و حمایت اساتید دانشگاه که مطلع به تئوری‌های روز اقتصاد هستند، سیاست‌های اقتصادی ایران جلو خواهد رفت و می‌تواند از ظرفیت‌های ویژه‌ای که اکنون برای کشور به‌وجود آمده است، حداکثر استفاده را داشت.
در هیأت‌های همراه با شخصیت‌های سیاسی سفرکرده به ایران، هیأت‌های تجاری زبده‌ای وجود دارد. آیا چنین هیأتی در ایران برای مذاکره آموزش داده شده است؟
تیم حرفه‌ای مذاکره‌کننده که همراه با شخصیت‌های سیاسی وارد ایران می‌شوند، بیشتر سفرای بازنشسته یا آگاهان نسبت به بازار ایران و شرایط سیاسی و اقتصادی ایران هستند که هیأت‌های تجاری را در قالب فعالیت‌های اقتصادی همراهی می‌کنند. بدون شک در اعزام هیأت‌های تجاری ایران یا به همراه وزیر جهاد کشاورزی و سایر اشخاص سیاسی باید چیدمان هیأت تجاری به‌گونه‌ای باشد که آشنایی لازم از بازار و شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور مقابل در نظر گرفته شود.
عده‌ای معتقد به برخورد سلیقه‌ای برای کاهش تعرفه‌های کالاهای وارداتی به روسیه هستند. نظر شما در این باره چیست؟
برخی موضع‌گیری‌ها و برخوردهای سلیقه‌ای برای رایزنی درباره واردات کالا به روسیه نیز ناشی از برخورد غیرحرفه‌ای تجار و فعالان بخش خصوصی در بازارهای بین‌المللی است. به‌طور قطع، مصلحت اقتصاد ایران باید بر منافع شخصی مقدم باشد و هیأت‌هایی که وارد رایزنی برای کاهش تعرفه هستند، به‌صورت کلی و همه‌جانبه امتیاز از طرف مقابل بگیرند. اینکه تعرفه واردات پسته، زعفران و خرما به روسیه صفر شده است، اما وقتی بعضی محصولات نظیر کشمش همچنان با تعرفه 50 درصدی در صف صادرات به روسیه قرار گیرند، نشان‌دهنده نبود نگاه همه‌جانبه و کلی در بخش کشاورزی است. به‌نظر می‌رسد باید لیدرهای مذاکره‌کننده با طرف روسی برای کاهش تعرفه‌ها و اعمال تعرفه ترجیحی به‌صورت جزیره‌ای عمل نکرده و با نگاه همه‌جانبه برای افزایش صادرات ناخالص ملی وارد گود تجارت با روسیه شوند.
منبع:ایانا
نظر شما