صنایع غذایی> حدود یک سال پیش کمیسیون جدید کشاورزی و صنایع غذایی اتاق ایران شکل گرفت کمیسیونی بسیار گسترده با شرح وظایف و توقعات بسیار. در روزهای آغازین سال 95 با احمد صادقیان رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق ایران در خصوص عملکرد یکساله کمیسیون کشاورزی اتاق ایران به گفت‌وگو نشسته‌ایم که ماحصل آن را با هم می‌خوانیم: 

سال 94 به‌دلیل مشکلات اقتصادی فراوان سال سخت و دشواری بود اما بحث مذاکرات برجام با موفقیت به سرانجام رسید  و امید است تا شیرینی این موفقیت نیز برای مردم کشورمان قابل لمس باشد. 

البته مطلوب است نتیجه این برجام هم برای ملت عزیز ما مأنوس و شیرین باشد. امیدهایی در حال حاضر به‌وجود آمده، اما امیدواریم که در عمل مردم کشورمان طعم شیرین این امیدها را بچشند. مدت 10 ماه پیش کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق ایران شکل گرفت که اینجانب افتخار همکاری با این کمیسیون جدید را داشتم کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی، دام و طیور و آبزیان بسیار گسترده است نخستین تصمیمی که در اجرای آن به توافق جمعی رسیدیم تقسیم کمیسیون به سه کمیته: 1-‌ کمیته صنایع غذایی 2-‌ کمیته امور کشاورزی 3-‌ کمیته دام و طیور آبزیان بود که هریک از این سه کمیته دارای مدیریت مجزا می‌باشند علی شریعتی رییس کمیته صنایع غذایی فاروقی رییس کمیته دام و طیور و آبزیان و حسینی رییس کمیته امور کشاورزی هستند. 

در هر صورت فعالیت‌های کمیسیون در غالب این سه کمیته شروع و در حال شکل‌گیری است. نشست‌ها و جلسات بسیار خوبی برگزار شد امید است که بتوانیم مشکلات این صنعت را تا جایی که ممکن است حل کنیم. 

به چندین استان سفر داشتیم که اولین آن گرگان بود و به میزبانی اتاق بازرگانی گرگان صورت گرفت و در این سفر با محوریت و حضور مهندس کشاورز معاون وزیر جهاد کشاورزی به موضوع پرورش میگو و آبزیان پرداختیم. در مورد موفقیت‌های بزرگ و مشکلات صادراتی این بخش تعاملاتی شکل گرفت. همچنین نشست هایی عمومی در رابطه با حل راهکارهای توسعه صادرات و همچنین جلساتی با اتاق مشترک ایران– روسیه برگزار و در رابطه با صادرات به روسیه تفاهم‌نامه‌هایی امضاء شد. در این جلسه درخصوص مشکلاتی که در رابطه با پرورش میگو وجود داشت صحبت و مساعدت‌هایی نیز صورت گرفت و نتایج رضایت‌بخشی برای فعالان این صنعت در پی داشت. 

در طول سال 94 نشست‌های مختلفی در کمیسیون شکل گرفت که از جمله آنها می‌توان به نشست تخصصی بررسی نقش نانو در صنایع غذایی و کشاورزی، بهره‌وری در صنعت پخش موادغذایی و دارویی، نشست مشترک با کمیسیون کشاورزی اتاق مشهد در مورد نقش نانو در صنایع غذایی و کشاورزی و نشست مشترک با انجمن کارخانجات خوراک دام و طیور و آبزیان اشاره کرد. 

بله جدای از آنکه در زمینه بررسی وضعیت صنعت طیور گوشتی و تخم‌گذار به تفکیک جلسات پرباری برگزار شد و وضعیت تولید و تجارت گندم با تمرکز بر آسیب‌شناسی سیاست‌های حمایتی مورد بررسی قرار گرفت، کمیسیون پیشنهاداتی در مورد حذف مجوزهای غیرضرور وزارت جهادکشاورزی در هیأت مقررات‌زدایی و پیش‌نویس قانون مالیات بر ارزش افزوده و همچنین قانون مالیات‌های مستقیم ارایه کرد. 

با توجه به وضعیت کنونی کشاورزی در کشور برای رسیدن به موفقیت بایستی اصلاحاتی صورت پذیرد ما در کشور با تنوع آب و هوایی روبه‌رو هستیم، اما مشکل کمبود آب را نیز داریم و بایستی این مشکل را مدیریت کنیم، در واقع باید بتوان مزیت‌های آب و هوایی و خاک هر منطقه را بررسی و از نظر علمی دنبال کنیم تا بتوانیم بهره‌وری را افزایش دهیم. یکی از بحث‌هایی که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید بسیاری دارند مسأله اقتصاد مقاومتی است که این مسأله با دید صادرات محور، کاهش هزینه‌ها، افزایش کیفیت محصول و با مدیریت درست می‌تواند تحقق پذیرد. 

یکی از مشکلات کشاورزی کشور به سال‌های قبل از انقلاب و به مسأله اصلاحات ارضی باز می‌گردد. اصلاحات ارضی باعث خرد شدن زمین‌های بزرگ و به‌وجود آمدن خرده مالکی شد و این زمین‌های کوچک بعضاً تبدیل به مسکونی شد. متأسفانه امروز میانگین سطح اراضی زیرکشتمان کمتر از 4.5 هکتار است و تنها67 قطعه اراضی بالا 2 هزار هکتار داریم. خوشبختانه وزیر محترم جهاد کشاورزی توجه خاصی به موضوع خرده مالکی و خرد شدن اراضی دارد و بایستی که بتوانیم این اراضی را به یک نحوی تجمع کنیم، چرا که اراضی بزرگ امکان انجام کارهای تولیدی بزرگ، کشاورزی مکانیزه و بالا بردن بهره‌وری را فراهم دارد و همچنین شرایط اقتصاد صادرات محور که لازمه یک اقتصاد قوی است را فراهم می‌کند. 

در ادامه سفرهای استانی کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق، همکاران برای بحث نانو به مشهد سفر کردند و جلساتی پیرامون فرآورده‌های نانو برگزار شد. 

مذاکراتی با نهاد ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی درخصوص ارزش افزوده داشتیم. پیرو این جلسات از اداره پژوهش‌های مجلس در اتاق دعوتی به‌عمل آمد و ما در آنجا نظریات خود را اعلام کرده و هم‌اینک منتظر جواب آنها هستیم که حداقل این تغییر نام صورت پذیرد. ارزش افزوده یکبار در کالا محسوب می‌شود و بار دیگر خصوصاً در فروشگاه‌های زنجیره‌ای از مشتری اخذ می‌شود. وزارت اقتصاد و دارایی نیز به‌دنبال این است تا صندوق‌های الکترونیکی در فروشگاه‌ها نصب کند تا بتواند در بحث ارزش افزوده و مالیات، عملکرد افرادی که فرار مالیاتی دارند را شناسایی کند. 

اجرای خرید تضمینی به‌دلیل حمایت از کشاورز فی نفسه بسیار خوب است، البته اگر قرار باشد پول این شیوه خرید تضمینی از جیب مردم برود ما زیاد موافق نیستیم. اینجانب این نکته را به مهندس حجتی یادآور شدم که مالیات بر ارزش افزوده بسیار خوب است، البته زمانی‌که پولی از سر سفره مردم برداشته نشود. با بالا رفتن قیمت تولیدات مشکلات بسیاری پدیدار می‌شود، در حال حاضر ما با مشکلات تورم – حساب‌های بانکی و بحث جابه‌جایی پول مواجه هستیم. 

زمانی‌که مواد اولیه با قیمت گرانتری نسبت به قیمت جهانی خریداری شود قیمت تمام شده محصول نیز افزایش می‌یابد و همین موضوع باعث می‌شود تا محصولات خارجی وارد کشور شده مانند ماکارونی حدود 20 سال بود که محصولات خارجی در کشور مشاهده نمی‌شد ولی هم‌اکنون پای خارجی‌ها به کشور باز شده است. 

وزارت جهاد کشاورزی در مورد ممنوعیت گندم تصمیم درستی گرفت چرا که ممنوعیت مطلق نیست با مجوزهای خاص امکان‌پذیر است مانند گندم دوروم که می‌توان با ارز آزاد وارد کشور کرد که در این خصوص تعرفه از 4 درصد به 10 درصد افزایش یافت. 

برای ورود به W.T.O باید از به‌وجود آمدن مشکلات در حوزه صادرات و واردات جلوگیری کنیم و حتی باید از کشاورز حمایت شود ولی اگر هزینه این حمایت بر دوش مصرف کننده و صنعتگر باشد ایده خوبی نیست. 

به عقیده بنده برای رقابت در بازار جهانی بایستی که قیمت مواد اولیه برای صنعتگر مطابق با قیمت جهانی آن

 باشد. 

در گذشته قیمت خرید تضمینی ما پایین‌تر از قیمت‌های جهانی بود و همین مسأله باعث شد تا خیلی از کالاها مانند گندم، برنج و جو قاچاق شود. امسال و سال گذشته که قیمت خرید تضمینی ما بالاتر بود بازهم با مشکلاتی روبه‌رو شدیم عده‌ای سودجو گندم وارداتی را به دولت به‌عنوان گندم داخلی فروختند که اصلاً کار زیبایی نبود. اما این اواخر که قیمت جهانی گندم به 700 تا 750 تومان رسید تعادل در بازار شکل گرفت و این امر باعث شد تا صنعت‌ کارش را به‌خوبی انجام دهد و میزان مصرف آرد خبازی نیز به درصد واقعی برسد و در نهایت باعث کاهش بهینه مصرف نان شود. در این زمینه آرد موردنیاز خبازی نزدیک به یک میلیون تن کاهش پیدا کرده 

است. 

دولت هم‌اکنون 5.5 میلیون تن ذخیره گندم دارد. در سال 95 نیز پیش‌بینی بالای 10 میلیون تن محصول را دارد مصرف 11 میلیون تن گندم و 1.5 میلیون تن بذر است که بدین‌ترتیب نیاز به واردات گندم ندارد و به‌همین علت واردات را ممنوع کرده است. ما پیشنهاد یکسان‌سازی قیمت‌ها را مطرح کردیم و امیدواریم که این طرح اجرایی شود، چرا که دو نرخی بودن قیمت باعث به‌وجود آمدن فسادها، مشکلات و مصارف کاذب می‌شود. 

زمانی‌که محدودیت‌ به‌وجود می‌آید شاهد این موضوع هستیم که برخی افراد که نیازی نداشتند و حواله‌هایشان را وصول نمی‌کردند به‌دنبال افزایش سهمیه‌ها بودند. سهمیه‌هایی که هیچ‌گاه مورد نیاز خبازی‌ها نیست. هر زمانی‌که قیمت‌ها صنف و صنعت نزدیک می‌شود مصرف کاهش پیدا می‌کند. درخواست کمیسیون کشاورزی این است که قیمت‌ها یکسان و قیمت‌گذاری آزاد شود پیشنهاد دیگر کمیسیون این بود که اگر امکان آزادسازی قیمت‌ها وجود ندارد قیمت صنف و صنعت با قیمت جهانی یکسان شود و جنابعالی مستحضر هستید که قیمت‌های جهانی با توجه به کاهش قیمت نفت رو به کاهش است. 

در دنیا مصرف غلات پایین آمده و قیمت‌ها نیز کاهش پیدا کرده است. قیمت جهانی پایین آمده ولی قیمت خرید تضمینی در کشور هنوز 1250 تومان است. وزارت جهادکشاورزی این اصل را پذیرفته که بایستی یک قیمت متعادلی را اعلام کند اما هنوز به‌صورت دقیق اعلام نکرده‌اند، البته هم اکنون قیمت 900 تومان  مصوب شده، 900 تومان نیز قیمت متعادلی نیست چرا که با قیمت جهانی تفاوت دارد اما از قیمت فعلی بازار ایده‌آل تر است. 

GTC قرار است از موجودی‌های قبلی، یارانه به کشاورز اختصاص دهد، نه به صنعت. قیمت جهانی گندم 700 تا 750 تومان است و این یارانه به‌دست کشاورز می‌رسد که صنعت نیز از این‌که کشاورز مورد حمایت قرار می‌گیرد رضایت دارد.

منبع: اقتصاد سبز