ایران به علت چهار فصل بودن ازجهت تولیدات صنعت کشاورزی ازموقعیت وجایگاه مطلوبی نسبت به سایر کشورها برخورداراست اما متأسفانه در بهره وری ازاین موهبت الهی تا به امروز آن طور که باید و شاید اقدامات مؤثری از سوی مسئولان دولتی صورت نگرفته است .کشورمی تواند با بهره گیری از تکنولوژی و علوم جدید از جمله صنایع تبدیلی و فرآوری در همین میزان سطح زیر کشت و کمبود حجم آب تولید را در هرهکتار افزایش دهد و نیز بتواند ارزش افزوده قابل توجهی از این صنعت به دست آورد اما متأسفانه تا به امروز مسئولان درخصوص تولیدات صنعت کشاورزی و نیز صنایع تبدیلی و فرآوری مربوط به آن فقط شعار داده اند به طوریکه تاکنون اعتبارات خاص و متمرکزی در بودجه های سالیانه کشور برای صنایع تبدیلی اختصاص داده نشده است. صنایع تبدیلی و فرآوری با حجم سرمایه گذاری کمتر نسبت به سایر صنایع علاوه بر اشتغال زایی پایدار و نیز ارزش افزوده بیشتر می تواند زمینه را برای توسعه صادرات کشور فراهم کند.کارخانجات آبمیوه کشورهرچند اغلب در دهه ۷۰ شمسی تأسیس شده اند و از نظر ماشین آلات در وضعیت مناسبی قرار دارند اما حضور حتی یک رقیب گمنام هم چون رانی در سال های اخیر توانسته است بازار داخلی را دست بگیرد. یکی از دلایل موفقیت این آبمیوه طعم و مزه مطلوب آن برای مصرف کنندگان است نکته ای که شاید در تولیدات داخل با وجود داشتن کیفیت تولید مناسب و مواد اولیه مرغوب در بسیاری ازموارد مشاهده نمی شود.
مشکلات صنعت آبمیوه ایران بیش تر به اصول اولیه سرمایه گذاری در این بخش مربوط است. ایجاد واحدهای صنعتی کوچک با هدف اشتغال زایی هر چند اقدامی به ظاهر مؤثر بوده است اما باعث شده تا توان رقابت این صنعت با سرمایه گذاران بزرگ که تولید در سیستم های مدرن آن ها با هزینه های کمتری همراه است از دست برود.
حضور سرمایه گذاران خارجی، به طور قطع مورد استقبال اغلب مدیران و صاحبان صنایع کشور است اما در این میان لازم است تا مسئولان فکری هم به حال تولید متزلزل داخل بکنند.اگر امروز رانی به ایران نمی آمد چند سال بعد ما به بازار جهانی راه می یافتیم پس مشکل حضور یا عدم حضور نیست بلکه توان تولید مرغوب و ارزان در داخل کشور است.
صنعت آبمیوه و کنسانتره کشور در سال های پس از پیروزی انقلاب رشد قابل توجه و چشم گیری داشته است.در روزهای انقلاب تنها یک کارخانه که آن هم در جهت تولید شراب پایه گذاری شده بود شروع به تولید آبمیوه در کشور کرد.امروزه تعداد فعالان این صنعت به عدد صد نزدیک شده است.در سال های اخیر با وجود رشد آمار و ارقام تولیدات این صنعت حضور رقبای خارجی، باعث شده تا بخش قابل توجهی از بازار داخلی آبمیوه در زیر سیطره آن ها قرار گیرد.درهمین زمینه گفت و گویی با تعدادی از نمایندگان مجلس انجام داده ایم که در زیر می خوانید:

شرکت های تولیدکننده آب میوه؛ شربت تولید می کنند


عباس رجایی درگفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری خانه ملت، با بیان اینکه تولید آبمیوه به عنوان نمونه ای ازصنایع تبدیلی می تواند موجب توسعه صادرات غیرنفتی کشورشود،گفت: ایران یک درصد از جمعیت دنیا رادارد و ۴ درصد میوه های جهان را تولید می کند اما نه فقط جز صادرکنندگان بزرگ آبمیوه نیست بلکه دچاررقابت منفی شده به طوری که اکنون واردات آبمیوه را به کشور شاهد هستیم.

نماینده مردم اراک،کمیجان و خنداب درمجلس شورای اسلامی، با تأکید براینکه عملکرد مسئولان دولتی درخصوص توسعه صنایع تبدیلی تولید آبمیوه بسیار ضعیف بوده است، تصریح کرد: در کشور سالیانه حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از محصولات میوه به علت کمبود شرایط نگهداری مناسب و نیز نبود صنایع تبدیلی مطلوب جهت تبدیل این میوه ها به آبمیوه به ضایعات تبدیل می شوند.

تولید آبمیوه MFCدر جهان

این نماینده مردم درمجلس نهم، با تأکید براینکه درحال حاضرصنایع تبدیلی تولید آبمیوه کشور بسیار ضعیف است،اظهار داشت: بیشترکشورهای دنیا به تولیدات MFCآبمیوه دسترسی پیدا کرده اند به طوری که دراین کشورها استفاده ازکنسانتره ای که دارای مواد افزودنی نظیر ماده غلیظ کننده و بتا کاروتن و قند و شکر مصنوعی است ممنوع شده وبه جای آن تولیدات طبیعی و پاستوریزه که مستقیم از طبیعت گرفته شده تولید می شود و این در حالی است که متاسفانه در کشور ما شرکت های تولیدکننده آب میوه بجای استفاده صد در صدی از محصولات طبیعی با بکارگیری از اسانس های گوناگون و شیمیایی بجای تولید آب میوه شربت تولید می کنند.

رجایی، ادامه داد: با وجود اینکه ماندگاری این نوع آبمیوه ها به علت طبیعی بودن طولانی مدت نیست اما ارزش افزوده بسیاری به دنبال دارد به طوری که تولیدات آبمیوه MFCدرکشور باید به عنوان یک نهضت هم در تأمین نیاز داخلی وهم صادرات در بازارهای خارجی محسوب می شود.

کمبود نقدینگی برای کشاورزان تولید کننده میوه

وی، با انتقاد ازعملکرد ضعیف مسئولان دولتی که منجربه واردات آبمیوه بی کیفیت به کشورشده است، تصریح کرد:متأسفانه کمبود نقدینگی برای کشاورزان تولید کننده میوه موجب ضعف در صنعت تولید آبمیوه شده به طوری که باید سرمایه درحال گردشی برای این صنعت در نظر گرفته شود.

بهره بانکی باید از سیستم بانکی کشور حذف شود

نماینده مردم اراک،کمیجان و خنداب درمجلس، با تأکید براینکه وام های بانکی با بهره های چند برابر آن هم در شرایط سخت امروز توان توسعه صنایع کشوررا به صفررسانده است، ادامه داد: متأسفانه بانک ها با قراردادن شرایط و تعهدات گسترده و نیز بهره های چند برابر درضمیمه وام های خود، تولید کنندگان با توجه به شرایط نامطلوب اقتصادی موجود دراین حوزه توانایی پرداخت بدهی خود را به بانک ها از دست داده اند که به همین جهت مسئولان دولتی و سیستم بانکی کشور باید به کاهش بهره های بانکی اقدام کنند.

کاهش توان رقابتی تولید کنندگان ایرانی در بازارهای داخلی

این نماینده مردم درمجلس نهم، با بیان اینکه سرمایه گذاران خارجی منجر به کاهش توان رقابتی تولید کنندگان داخلی شده اند ، اظهار داشت: سرمایه گذاران خارجی با وام های کم بهره سیستم های بانکی خود توانسته اند به داخل ایران وارد شوند و به همین منظورعلاوه برارزآوری موجب اشتغال زایی خوبی برای کشورشان شده اند و چون شرایط تولید کنندگان داخلی با سرمایه گذاران خارجی یکسان نیست پس از توان رقابتی تولید کنندگان داخلی کاسته شده است.

نبود قیمت گذاری متناسب با کیفیت

رئیس فراکسیون صنایع غذایی مجلس، با تأکید براینکه قیمت گذاری آبمیوه باید متناسب با کیفیت مطلوب این محصول صورت گیرد،تصریح کرد: متأسفانه در ایران بدون در نظر گرفتن شرایط تولید و کیفیت محصول قیمت گذاری می شود که درهمین جهت تولید کنندگان برای جلوگیری از زیان مالی کیفیت این محصول را کاهش داده که این مهم نه به سود تولید کننده و نه مصرف کننده است.

رئیس کمیسیون کشاورزی،آب ومنابع طبیعی مجلس، در پاسخ به این سؤال مبنی براینکه از دیرباز در کشور واردات کنسانتره و آبمیوه مشاهده می شود اما تا کنون اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است، گفت: مطابق با قانون برنامه پنجم توسعه شهرک های کشاورزی تشکیل شده اند که در برنامه این شهرک ها توسعه صنایع تبدیلی در اراضی های مناسب و نیز طراحی بسته بندی مناسب و استاندارد و همچنین حمایت از سرمایه گذاران داخلی در صنایع تبدیلی به منظور کاهش ضایعات درکشور و افزایش ارزش افزوده حاصل از آن لحاظ شده است.

آبمیوه های صنعتی بویی از طبیعت نبرده اند


عباس پاپی‌زاده در گفت‌و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری خانه ملت، با بیان اینکه تولید آبمیوه به عنوان نمونه ای ازصنایع تبدیلی می تواند موجب رونق صادرات غیرنفتی کشورشود،گفت: ایران به دلیل شرایط اقلیمی خاص و جغرافیایی مطلوب جزء ده کشورنخست دنیا ازجهت تولید انواع میوه و مرکبات قرار گرفته است به طوری که کشور۴ درصد از میوه جهان را نیز تولید می کند.

نماینده مردم دزفول درمجلس شورای اسلامی، با انتقاد ازاینکه متأسفانه هنوز سیستم کشاورزی کشور به صورت سنتی است، تصریح کرد: یکی ازمهم ترین مشکلات موجود درصنعت کشاورزی کشوراین است که متأسفانه ارزش افزوده بخش کشاورزی را نسبت به هرهکتار برآورد می شود به طوری که درازای هر میزان سطح زیر کشت به همان میزان هم تولیدات و هم ارزش افزوده نیزدرنظر گرفته شده است.

این نماینده مردم درمجلس نهم، با تأکید براینکه متأسفانه اشتغال موجود درصنعت کشاورزی کشوراز توجیه اقتصادی مناسبی برخوردار نیست، اظهار داشت: بخش کشاورزی کشور فقط ۲۳ درصد از اشتغال را به خود اختصاص داده است که به اعتقاد کارشناسان بخش کشاورزی یک نوع اشتغال کاذب محسوب می شود به طوری که با برنامه ریزی دقیق و مدون باید حداقل ۱۰ تا ۱۵ درصد از این ۲۳ درصد را از این سیستم سنتی خارج کرد.

پاپی زاده، با تأکید براینکه عملکرد دولت درخصوص صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی از جمله تولید آبمیوه بسیار ضعیف بوده است،گفت: در کشور سالیانه حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد ازمیوه های تولیدی از جمله سیب درختی به علت کمبود شرایط نگهداری ونبود صنایع تبدیلی مطلوب جهت تبدیل این میوه ها به آبمیوه به ضایعات تبدیل می‌شوند.

در ایران بجای آبمیوه ، آب رنگی مصرف می شود

وی، با بیان اینکه متأسفانه انواع آبمیوه تولیدی درداخل کشوراز نوع آبمیوه طبیعی نیستند، افزود: شرکت های تولید کننده آبمیوه با وارد کردن پودرفشرده از سایر کشورها و نیزاسید های آمینه و افزودنی و طعم دهنده های خاص اقدام به تولید آبمیوه کرده اند که این آبمیوه ها بیشتر به شربت های مضر و بیماری زا شبیه هستند.

این نماینده مردم درمجلس نهم، با تأکید براینکه متأسفانه تا به امروز دستگاهی متولی اصلی صنایع تبدیلی و فرآوری بخش کشاورزی کشور نیست ،افزود: قانون طرح انتزاع و تمرکزوظایف که ازمفاد آن صادرات، تنظیم بازاروصنایع تبدیلی بخش کشاورزی است باید ازوزارت صنعت و معدن و تجارت به وزارت جهاد کشاورزی بازگردانده شود که متأسفانه به علت نبود دستگاه تخصصی دربحث حاکمیت و نظارتی تا به امروز این اقدام صورت نگرفته است.

نماینده مردم دزفول درمجلس،با بیان اینکه دولت جدید باید درخصوص توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری اقدامات مؤثر و جدی انجام دهد ، گفت: مطابق با قانون برنامه پنجم توسعه شهرک های کشاورزی تشکیل شده اند که در برنامه این شهرک ها توسعه صنایع تبدیلی در اراضی های مناسب و نیز طراحی بسته بندی مناسب و استاندارد و همچنین حمایت از سرمایه گذاران داخلی در صنایع تبدیلی به منظور کاهش ضایعات درکشور و افزایش ارزش افزوده حاصل از آن لحاظ شده است.

پاپی زاده، با تأکید براینکه صنعت تولید آبمیوه می تواند ارزآوری خوبی برای کشور به دنبال داشته باشد، تصریح کرد: صنایع تبدیلی تولید آبمیوه با حجم سرمایه گذاری کمتر نسبت به سایر صنایع علاوه بر اشتغال زایی پایدار و نیز ارزش افزوده بیشتر می تواند زمینه را برای توسعه صادرات کشور فراهم کند.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس،گفت: اگر کشور برای هر کیلوگرم صادرات انواع محصولات کشاورزی به طورمتوسط دو دلار ارزآوری ایجاد کند می تواند با برنامه ریزی مدون از ۱۰ میلیون تن صادرات بخش کشاورزی ۲۰ میلیارد دلار ارزآوری داشته باشد که این رقم درمقایسه با درآمدهای نفتی کشور بسیار بزرگ و قابل توجه است.

واردات آبمیوه از کشورهای عربی با طعم ایرانی


علی ایرانپوردرگفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری خانه ملت، با بیان اینکه تولید آبمیوه به عنوان نمونه ای ازصنایع تبدیلی می تواند موجب توسعه صادرات غیرنفتی کشورشود،گفت: استان های مازندران، فارس،هرمزگان و کرمان به علت داشتن شرایط اقلیمی خاص، آب وهوای مناسب و خاک حاصل خیز بیشترین سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده اند به طوری که مرکبات ایران جزء با کیفیت ترین مرکبات جهان محسوب می شود.

نماینده مردم مبارکه درمجلس شورای اسلامی، با اشاره به اینکه سرانه مصرف آبمیوه درکشور بسیار پایین است، تصریح کرد: با توجه به فراوانی انواع میوه های فصلی درکشورمتأسفانه سرانه مصرف آبمیوه درایران ۱۱ لیتر درسال است به طوری که در کشورهای اروپایی که فراوانی و تازه خوری میوه درآنها بسیارکم است ۳۵ الی ۴۰ لیتر درسال آبمیوه مصرف می شود.

این نماینده مردم درمجلس نهم، با تأکید برعملکرد ضعیف وزارت بهداشت و درمان،اظهار داشت: براساس قانون برنامه پنجم توسعه وزارت بهداشت و درمان موظف به آموزش فرهنگ تغذیه به مردم است که متأسفانه به علت عملکرد ضعیف این وزارتخانه شاهد مصرف فقط ۱۱ لیتر آبمیوه درسبد غذایی خانوارها هستیم.

ایرانپور،با انتقاد ازعملکرد ضعیف مسئولان دولتی درخصوص صنایع تبدیلی آبمیوه،افزود: با توجه به حجم زیاد مرکبات درکشورتولید آبمیوه می تواند ارزش افزوده بسیاری به دنبال داشته باشد که متأسفانه دراین زمینه عملکرد مؤثر وجدی از سوی مسئولان دولتی مشاهده نشده است.

وی، با بیان اینکه متأسفانه عملکرد ضعیف مسئولان دولتی منجربه واردات آبمیوه به کشورشده است،تصریح کرد: به علت نداشتن صنایع تبدیلی تولید آبمیوه حجم بسیاری ازمرکبات کشوربه کشورهای حاشیه خلیج فارس صادرمی شود که این کشورها با استفاده ازصنایع تبدیلی میوه را به آبمیوه تبدیل کرده و دوباره به کشوربا قیمت بسیارزیادتر صادرمی کنند.

این نماینده مردم درمجلس نهم،ادامه داد: به عنوان مثال کشورهای عربی با وجود اینکه سطح زیرکشت مناسبی برای تولید مرکبات ندارند با وارد کردن مرکبات و استفاده ازصنایع تبدیلی درجهت تولید آبمیوه ازاین فرصت برای درآمدزایی و ایجاد اشتغال پایداردرکشورشان نیزاستفاده کرده اند.

صنایع تبدیلی تولید آبمیوه راهکاری درجهت اشتغال زایی پایدار

نماینده مردم مبارکه درمجلس، با تأکید براستفاده ازصنایع تبدیلی تولید آبمیوه درکشور، اظهار داشت: مرکبات دربعضی از نقاط کشور بسیار زیادتراز نیاز داخلی تولید می شود که این میزان میوه باقی مانده به علت نبود شرایط نگهداری مناسب به طور حتم از بین می روند که با استفاده از صنایع تبدیلی تولید آبمیوه علاوه برجلوگیری ازهدررفتن این میوه ها می توان درآمد زایی بسیاری درکشورداشته باشیم.

عضو کمیسیون کشاورزی،آب ومنابع طبیعی مجلس، با اشاره به ورود بخش خصوصی درتوسعه صنایع تبدیلی کشور، گفت: دولت آینده در توسعه صنایع تبدیلی با درنظر گرفتن تسهیلاتی برای بخش خصوصی باید اقدامات مؤثروجدی انجام دهد که این صنعت ارزشمند علاوه بردرآمدزایی منجربه اشتغال زایی پایداردرکشورهم شود.