کشاورزی> رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در بحث آب مولفه قوی اجتماعی وجود دارد که در اجرای سیاست‌ها و برنامه‌ریزی حتما باید به آن توجه شود، اما قطعا نمی‌توان به این مولفه اجازه داد که مانع اجرای سیاست‌های حیاتی حوزه آب شود.
معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست که روز پنجشنبه در سومین هم اندیشی سیاست‌گذاران منابع آب با عنوان "اقتصاد سبز و حکمرانی پایدار" در سالن همایش‌های بین‌المللی این سازمان سخن می‌گفت، گام‌های برداشته شده در راه حکمرانی یکپارچه منابع آب را مثبت ارزیابی کرد، اما افزود: هنوز تا رسیدن به مقصد، راه طولانی در پیش داریم.
به گفته وی، باید با اطلاع‌رسانی و افزایش سطح آگاهی، به کشاورزان گوشزد کنیم که با روند بی‌رویه مصرف منابع آب چه آینده‌ای در پیش دارند و اگر به روش‌های سنتی و برداشت‌های غیرمجاز از منابع آب اصرار ورزند، چه تبعاتی برای آنها خواهد داشت.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: بدون شک کار دشواری در پیش است. در مباحث مرتبط با آب یک مولفه قوی اجتماعی پیش‌رو داریم که نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم اما نمی‌توانیم اجازه دهیم این مولفه اجرای سیاست‌های حیاتی حوزه آب را به تاخیر بیاندازد.
وی تاکید کرد: در حال حاضر وضعیت منابع آب بسیار آینده نگران کننده است و تهدیدات در این حوزه جدی است.
ابتکار استفاده از همکاری‌های بین‌المللی و تجربه‌های جهانی برای حل مسایل محیط زیست و آب را ضروری دانست.
وی ادامه داد: باید ازفن‌آوری و دانش روز در این زمینه استفاده کنیم. دانش بشری در اختیار همه است و خیلی از اطلاعات در دسترس است. با بسیاری از کشورهای دنیا تعاملات خوبی داریم. اخیرا سند همکاری خوبی با اتحادیه اروپا در ارتباط با مسایل محیط زیست و آب به امضا رسیده است. طرف اروپایی مایل است در ارتباط با مباحث تغییر اقلیم شامل بهینه‌سازی مصرف انرژی، سازگاری با تغییر اقلیم و مدیریت صحیح منابع آب با ایران یک بیانیه مشترک داشته و با ما همکاری کنند.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین از تدوین یک برنامه اقدام مشترک و برگزاری نشست علمی مشترک با اتحادیه اروپا در زمینه تحولات پیش روی جهان به دلیل فرآیند تغییر اقلیم به ویژه در بخش آب خبر داد.
جهانیان برای نجات محیط زیست هم پیمان شد
این مقام مسئول با اشاره به دو هم پیمانی بزرگ جهانی برای نجات محیط زیست، گفت: توافق پاریس برای مقابله با تغییر اقلیم و تصویب اهداف ۱۷ گانه توسعه پایدار برای جهان، اجماعی است که سران کشورها برای نجات محیط زیست انجام داده‌اند.
وی افزود: لازمه دستیابی به اهداف این دو پیمان بزرگ، تغییر رویکردهای اقتصادی و اجتماعی با محوریت محیط زیست است. این تحولات وقتی در دانشگاه، بخش خصوصی و دستگاه‌های دولتی ایران نیز رخ می‌دهد، بسیار امید بخش است.
ابتکار یادآور شد: برای نجات محیط زیست باید روندهای ناسالم و غیر علمی گذشته اصلاح شده و برنامه‌ریزی‌ها قدرت انطباق و انعطاف بیشتری داشته باشند. برای این مهم نیازمند حکمرانی مطلوب هستیم و نباید بر مواضع گذشته خود پافشاری داشته باشیم.
وی اضافه کرد: در قرن گذشته تحولات اقتصادی عظیمی در جهان رخ داده و تغییرات بنیادی در نگاه بشر نسبت به محیط زیست ایجاد شده است.
به گفته رییس سازمان حفاظت محیط زیست، به دلیل عدم شناخت ظرفیت‌های محیط زیست، برنامه‌ریزی غلط انجام شده و در این مدت یک سوم ذخایر طبیعی جهان شامل آب، مواد معدنی و غیره برداشت شده و از دسترس خارج شده‌است.
وی ادامه داد: آمارها در عرصه تنوع زیستی بسیار تکان دهنده است. در ۷۰ سال گذشته ۵۰ درصد تنوع زیستی را از بین برده‌ایم. انسان با نگاه مغرورانه، مصرف‌گرانه و سلطه‌گر با یک تفکر غلط همه چیز را نابود کرده که به ظاهر بر عالم حکمرانی کند.
این مقام مسئول عنوان کرد: برداشت بی‌رویه از منابع آب خاص ایران نبوده و در دنیا نیز این مشکل وجود دارد. در بسیاری از نقاط جهان به مسئله حق‌آبه محیط زیست توجه نشده و برنامه‌ریزان تصور می‌کردند که می‌توانند حق طبیعت را ندیده بگیرند اما از طبیعت خدمات دریافت کنند.
محاسبه حق‌آبه تالاب‌ها و رودخانه‌ها برای نخستین بار
وی افزود: خوشبختانه در ایران تغییرات نگاه در حال رخ دادن بوده و برای نخستین بار با دستور وزیر نیرو حق‌آبه تالاب‌ها و رودخانه‌ها محاسبه شده‌است. تحولات خوبی برای استقرار اقتصاد سبز در ایران رخ داده و به این نتیجه رسیده‌ایم که باید از دوره اقتصاد قهوه‌ای که دوره ناپایداری‌هاست باید به اقتصاد سبز برسیم.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست بر این باور است که در اقتصاد قهوه‌ای در نظر گرفتن یارانه برای انرژی و مناسب نبودن قیمت‌گذاری‌ها منافع بین نسلی و درون نسلی را به خطر انداخته و عدالت اجتماعی را تامین نکرده‌است. سیاست‌های این شیوه اقتصادی، سبب شده که دهک‌های بالای جامعه بیشتر از یارانه بهره‌مند شوند، اما در نقطه مقابل تبعات منفی تخریب محیط زیست گریبان دهک‌های پایین جامعه که کمتر از یارانه بهره‌مند هستند را بگیرد.
وی تاکید کرد: در اقتصاد سبز قیمت آلودگی آب، خاک، تنوع زیستی و غیره محاسبه شده و در این تفکر می‌خواهیم علاوه بر محاسبه هزینه‌های خسارات وارده به محیط زیست زیان‌های گذر از ظرفیت زیستی را محاسبه کرده و رد پای اکولوژیک انسان‌ها در طبیعت را بر اساس ظرفیت‌های واقعی اکوسیستم تنظیم کند. به این ترتیب آلودگی‌ها از محیط یا حذف شده یا به حداقل می‌رسد و سرانجام به رشد سبز دست خواهیم یافت.
اقتصاد سبز شغل جدید ایجاد می‌کند
ابتکار محیط زیست را عامل حفظ و بقای انسان دانست و افزود: با استفاده از مفهوم اقتصاد سبز مشاغل جدید ایجاد می‌شود. در نشستی که با فعالان بخش خصوصی بلژیک داشتم، مشخص شد که فعالیت در چارچوب‌های زیست محیطی نظیر بازیافت پسماند، انرژی نو و بازچرخانی آب امکان کسب درآمدهای مناسبی برای فعالان بخش خصوصی این کشور ایجاد کرده‌است.
وی گفت: محدودیت‌های اعمالی محیط‌زیست برای حاکم شدن نگاه علمی، کاهش تخریب‌ها و ایجاد رشد سبز با ارزش افزوده واقعی در جامعه است تا اهداف توسعه پایدار محقق شود. دستیابی به این اهداف به حکمرانی باز می‌گردد. باید حکمرانی یکپارچه باشد. باید هم‌پیمانی‌های مناسبی بین بخش دولتی، خصوصی و دانشگاه‌ها شکل بگیرد که خوشبختانه این مسئله دردستور کار دولت یازدهم بوده و طی سه سال گذشته اتفاقات خوبی بین وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی، محیط زیست و شورایعالی آب رخ داده‌است.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همه اینها به مفهوم کامل بودن هم‌پیمانی‌ها نیست هنوز واگرایی هم داریم و باید بیشتر کار کنیم اما اقتصادی که بتواند رشد سبز را محقق کند، اقتصادی پویا خواهد بود.
حذف تالاب‌ها خسارات اقتصادی دارد
رییس سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به تداوم تفکر دستیابی به خودکفایی گندم در بحث امنیت غذایی هشدار داد.
به گفته وی تبعات پیگیری این سیاست در استانی نظیر فارس این بوده که افت سطح سفره آب‌های زیرزمینی این استان از خطوط قرمز عبور کرده و از ۱۴ تالاب مهم این منطقه ۱۲ تالاب به طور کامل خشک شود. مهم ترین دریاچه این استان یعنی دریاچه بختگان که از نظر تنوع زیستی مهم است در معرض حذف از اکوسیستم ایران قرار دارد.
خودکفایی گندم به اقتصاد مقاومتی منتهی نخواهد شد
وی با تاکید بر اینکه توسعه یک بخش اقتصادی به قیمت زیان اقتصادی برای همان بخش در کشور پیگیری شده، افزود: اگر تالاب‌های ما آسیب ببینند، خاک کشاورزی و اقتصاد ما آسیب می‌بیند. اگر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را در نظر بگیریم، نمی‌توانیم این روند را ادامه دهیم زیرا خودکفایی گندم به اقتصاد مقاومتی منتهی نخواهد شد.
این مقام مسئول گفت: ما نیاز به روش‌های سازگار با تغییر اقلیم داریم. زیرا آثار منفی تغییر اقلیم برای کشور ما قطعی است. باید اقتصاد کشاورزی و صنعت حتی شیوه زندگی ایرانیان را با این واقعیت سازگار کنیم. بخشی از کار در دانشگاه‌ها و مراکز علمی و بخشی نیز در توسط بخش خصوصی و برخی سیاستگذاری دولت باید پیگیری شود.
زباله ۲۵ درصد ماده اولیه دنیا را تامین خواهد کرد
رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه در طبیعت همه چیز چرخه طبیعی داشته و انسان با تولید پلاستیک غیر قابل تجزیه، این چرخه را به هم زده‌است، توجه به بازچرخانی مواد و رسیدن به اقتصاد دوار و چرخشی را نیاز اصلی امروز کشور دانست.
به گفته وی دنیا به این نقطه رسیده که اگر روند برداشت از معادن فلزات ارزشمند ادامه یابد و به بازیافت آنها و بازچرخانی این مواد توجه نشود، به زودی معدنی برای برداشت فلزات سنگین نخواهیم داشت.
ابتکار افزود: در حال حاضر دنیا در حال برنامه‌ریزی برای تامین ۲۵ درصد ماده اولیه مورد نیاز خود از طریق مدیریت پسماند و بازچرخانی مواد است.
وی ادامه داد: ما در بسیاری از مناطق مدیریت پسماند را به درستی انجام نمی‌دهیم و مسئله بازیافت و استفاده مجدد را وارد برنامه‌ریزی‌هایمان نکرده‌ایم. اینها مباحث اقتصاد سبز است. ما همان‌گونه که مثال زدم موارد زیادی داریم که دردولت یازدهم مورد توجه قرار گرفته و کارهای خوبی صورت گرفته اما هنوز راه زیادی در پیش داریم.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: جهت گیری برنامه ششم در حوزه آب و محیط زیست بسیار قوی است. به همین دلیل رییس جمهور از ابتدای دولت روی این موضوع تاکید داشتند. سیاست‌های کلی و ابلاغی مقام معظم رهبری که یک سند بالادستی است، تحرک جدیدی به ما داد و تحولاتی که همراستا با تحولات جهانی است را در ایران رقم زد. این سیاست‌ها نوید بخش مدیریت خوب و پایدار منابع و حکمرانی مطلوب در این زمینه است.
منبع:ایانا
نظر شما