وقتی صحبت از گلاب و گلاب‌گیری می‌شود، بدون شک عطر دلنواز گل محمدی شامه شما را نوازش می‌دهد، اما در زندگی ماشینی و آپارتمانی امروز که خبری از گل و باغ و بوستان نیست خریداری یک شیشه گلاب ربیع که محصول تولیدی گروه صنعتی راهب است به نوعی همان کار را خواهد کرد. در یکی از روزهای بهاری و در فصل گلاب‌گیری به گفت‌وگو با مجید راهب، مدیرعامل گروه صنعتی راهب و سلطان گلاب ایران و جهان نشسته‌ایم وی که این روزها از بی‌توجهی دولت به این صنعت دلگیر است جلوگیری از افزایش قیمت‌ها را آفت اصلی صنعت غذا می‌داند با هم ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانیم.
به عنوان نخستین پرسش بفرمایید در سال حمایت از تولید ملی اولویت‌های حمایت از صنعت خود را در چه عواملی می‌دانید؟
متاسفانه مسوولان آن توجهی را که باید به این صنعت داشته باشند، ندارند. صنعت غذا با تصمیم‌ها و دستورات خلق‌الساعه مسوولان سردرگم شده است.
اختصاص وام‌های بی‌رویه به یکسری از افراد و عدم بازپرداخت اقساط آنها و سیاست انقباضی بانک‌ها از جمله عواملی است که دست و پای صنعت غذای ایران را بسته است. البته این نکته را هم باید اشاره کرد بانک‌ها هم ظرفیت مشخصی دارند و نمی‌توانند زیر بار بدقولی‌ها و کارشکنی‌های برخی از افراد کمر خود را خم کنند.
اگر بخواهیم حمایت‌ها را مطرح کنم باید اول از هدفمندی یارانه‌ها شروع کرد. قطع حامل‌های انرژی، افزایش قیمت مواد اولیه و بسته‌بندی، افزایش قیمت انرژی و ... باعث شده تا تولیدکننده نیز درصدد افزایش قیمت محصولات خود باشد، ولی متاسفانه سازمان حمایت از مصرف‌کننده با وجود آنکه در جریان همه مسایل است، ولی اجازه هیچ‌گونه افزایش قیمتی را به صنعت نمی‌دهد. این درست است که صنعت در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها باید به دولت کمک و از این طرح حمایت می‌کرد، ولی این حمایت‌ها تا چه زمانی باید ادامه داشته باشد، سال گذشته دولت اعلام کرد که قیمت گل از دو هزار تومان به سه هزار تومان افزایش پیدا کند! وقتی 80 درصد قیمت مواد اولیه بالا می‌رود و کارتن و بسته‌بندی 30 درصد افزایش قیمت دارد، چطور می‌توان هیچ افزایش قیمتی را لحاظ نکرد. تمرکز سازمان حمایت فقط برروی قیمت محصول نهایی است تا آن کارخانه را جریمه کنند. هدفمندی باعث کاهش صادرات شد، چرا که هزینه‌های حمل و نقل را بسیار گران کرده است. بنده توهینی به شخص خاص و یا اصل قانون هدفمندی یارانه‌ها نمی‌کنم، ولی سوال من اینجاست چرا در قانون هدفمندی یارانه‌ها تولیدکننده جایگاهی ندارد، چرا بسته‌های حمایتی به صنعت تعلق نگرفته است و افزایش قیمت انرژی هزینه‌های صنعت غذا را افزایش داده است، در قانون برای کنترل قیمت کالاهای اساسی ماده واحد تعریف شده است، اما نه برای گلاب.
حمایت اساسی در صنعت غذا وجود ندارد و باید قیمت‌گذاری کالا مکانیسم خودش را طی کند. اگر فقط تمرکز برروی قیمت کالا باشد، نتیجه این می‌شود که 85 درصد آبلیموهای موجود در بازار تقلبی هستند مگر می‌شود، وقتی فقط لیمو در هر کیلو دو تا 2500 تومان قیمت دارد هر شیشه آبلیمو را 400 تومان فروخت!!
چه راهکاری برای برون‌رفت از این مشکلات پیشنهاد می‌کنید؟
باید بازار صنعت غذای ایران رقابتی شود و براساس عرضه و تقاضا قیمت تعیین شود آزادسازی قیمت‌ها اگر در کشور اجرایی شود رقابت اوج می‌گیرد و دیگر شاهد محصولات بی‌کیفیت که با جان مصرف‌کننده بازی می‌کنند. در یک کلام باید بگویم سازمان حمایت فقط مصرف‌کننده نبیند اگر تولیدکننده عقب‌نشینی کند دولت مجبور به واردات می‌شود و تبعات منفی آن بر اقتصاد و عادت ذائقه مردم به محصولات خارجی بیشتر است.
اواخر بهمن‌ماه سال گذشته تولیدکنندگان صنایع غذایی با افزایش و یا نوسان نرخ ارز مواجه شدند که دولت اعتقاد داشت این افزایش نرخ ارز صادرات را رونق داده است، در این رابطه چه نظری دارید؟
بله صادرات رونق داشته است در شرکت «ایران گلاب» هم این امر صدق کرده است ما 60 درصد محصولاتمان صادراتی است که به کشورهای اسلامی و غیراسلامی، آمریکای شمالی و ... صادر می‌شود و تولیدات ما جوابگوی سفارشات خارجی به خصوص در روغن گل سرخ، اسانس و غنچه نیست، ولی باید کارشناسان رونق صادرات مقطعی و در کل مشکلات صادرات ایران را بررسی کنند، این نشود که در برهه‌ای از زمان محصولات ایرانی در بازارهای جهانی حضور داشته باشند و قدرت‌نمایی کنند، ولی چند سال به دلایل گوناگون توان صادراتی نداشته باشند باید دولت جایزه‌های صادراتی را افزایش و از صادرکنندگان حمایت ویژه به عمل آورد.
در رابطه با گلاب‌گیری و مشکلات این صنعت و کارگاه سنتی در کاشان کمی توضیح دهید؟
گلاب و اسانس کاربرد آن در صنعت بسیار جا افتاده است. در کاشان هم واحدهای سنتی بسیاری وجود دارند که به فعالیت خود همچنان ادامه می‌دهند، ولی متاسفانه بسیاری از واحدهای تولیدی در کاشان به دلیل برخی از مشکلات تعطیل و یا نیمه‌تعطیل هستند، سرمایه در گردش ندارند و در تهیه مواد اولیه دچار مشکل هستند تمامی این مسایل برروی تولید موثر است که امیدوارم روزی برسد که دولت به این مسایل بها بدهد. برای مثال وقتی ماده اولیه‌ای برای تولید با هزاران مشکل وارد کشور می‌شود سازمان استاندارد و بهداشت آنقدر روند آزمایش و گواهی تایید محصول را طولانی کرده‌اند که واردکننده نگران تاریخ انقضای محصول می‌شود، در این رابطه باید بوروکراسی و کاغذبازی‌های اداری را کم و به اصل موضوع پرداخت.
لطفا کمی در رابطه با شرکت ایران گلاب و برنامه‌های آینده آن توضیح دهید؟
گلاب و گلاب‌گیری شغل پدری من است و از سال 51 به همراه پدر شروع به فعالیت کردیم و در سال 57 با نصب ماشین‌آلات، کارخانه را صنعتی کردیم. در آن زمان میزان تولید گل در منطقه کاشان 100 تن بود که امروزه به بالای پنج هزار تن رسیده است. سعی کرده‌ایم همگام با معیارهای جهانی و پیشرفت‌های روز صنعت و تولیداتمان را هدایت کنیم اخیرا هم در قمصر کاشان دانشکده تحقیقاتی اسانس تاسیس شده است که به همت شرکت ایران خوابگاه این دانشکده ساخته شده که نقطه عطفی برای همکاری دانشگاه و بخش خصوصی است. از یک بعد هم بسیار مهم است که برروی گلاب، گل و گیاهان دارویی تخصصی کار می‌شود و خوشبختانه در این زمینه مسوولان همکاری شایسته‌ای را داشتند. در رابطه با برنامه‌های آینده شرکت با توجه به اینکه «ایران گلاب» در حدود 50 تا 60 نوع محصول تولیدی دارد باید اشاره کنم در نظر داریم بسته‌بندی آبمیوه‌ها را با سایزهای مختلف برای حضور در بازارهای جهانی تغییر بدهیم و تحولی هم در محصولات برند نظیر شمشاد، ربیع و کریستال که همگی وابسته به مجموعه شرکت‌های ایران گلاب هستند بدهیم و امیدواریم روزی برسد که ایران تبدیل به یک گلستان بزرگ بشود.
به عنوان نخستین پرسش بفرمایید در سال حمایت از تولید ملی اولویت‌های حمایت از صنعت خود را در چه عواملی می‌دانید؟
متاسفانه مسوولان آن توجهی را که باید به این صنعت داشته باشند، ندارند. صنعت غذا با تصمیم‌ها و دستورات خلق‌الساعه مسوولان سردرگم شده است.
اختصاص وام‌های بی‌رویه به یکسری از افراد و عدم بازپرداخت اقساط آنها و سیاست انقباضی بانک‌ها از جمله عواملی است که دست و پای صنعت غذای ایران را بسته است. البته این نکته را هم باید اشاره کرد بانک‌ها هم ظرفیت مشخصی دارند و نمی‌توانند زیر بار بدقولی‌ها و کارشکنی‌های برخی از افراد کمر خود را خم کنند.
اگر بخواهیم حمایت‌ها را مطرح کنم باید اول از هدفمندی یارانه‌ها شروع کرد. قطع حامل‌های انرژی، افزایش قیمت مواد اولیه و بسته‌بندی، افزایش قیمت انرژی و ... باعث شده تا تولیدکننده نیز درصدد افزایش قیمت محصولات خود باشد، ولی متاسفانه سازمان حمایت از مصرف‌کننده با وجود آنکه در جریان همه مسایل است، ولی اجازه هیچ‌گونه افزایش قیمتی را به صنعت نمی‌دهد. این درست است که صنعت در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها باید به دولت کمک و از این طرح حمایت می‌کرد، ولی این حمایت‌ها تا چه زمانی باید ادامه داشته باشد، سال گذشته دولت اعلام کرد که قیمت گل از دو هزار تومان به سه هزار تومان افزایش پیدا کند! وقتی 80 درصد قیمت مواد اولیه بالا می‌رود و کارتن و بسته‌بندی 30 درصد افزایش قیمت دارد، چطور می‌توان هیچ افزایش قیمتی را لحاظ نکرد. تمرکز سازمان حمایت فقط برروی قیمت محصول نهایی است تا آن کارخانه را جریمه کنند. هدفمندی باعث کاهش صادرات شد، چرا که هزینه‌های حمل و نقل را بسیار گران کرده است. بنده توهینی به شخص خاص و یا اصل قانون هدفمندی یارانه‌ها نمی‌کنم، ولی سوال من اینجاست چرا در قانون هدفمندی یارانه‌ها تولیدکننده جایگاهی ندارد، چرا بسته‌های حمایتی به صنعت تعلق نگرفته است و افزایش قیمت انرژی هزینه‌های صنعت غذا را افزایش داده است، در قانون برای کنترل قیمت کالاهای اساسی ماده واحد تعریف شده است، اما نه برای گلاب.
حمایت اساسی در صنعت غذا وجود ندارد و باید قیمت‌گذاری کالا مکانیسم خودش را طی کند. اگر فقط تمرکز برروی قیمت کالا باشد، نتیجه این می‌شود که 85 درصد آبلیموهای موجود در بازار تقلبی هستند مگر می‌شود، وقتی فقط لیمو در هر کیلو دو تا 2500 تومان قیمت دارد هر شیشه آبلیمو را 400 تومان فروخت!!
چه راهکاری برای برون‌رفت از این مشکلات پیشنهاد می‌کنید؟
باید بازار صنعت غذای ایران رقابتی شود و براساس عرضه و تقاضا قیمت تعیین شود آزادسازی قیمت‌ها اگر در کشور اجرایی شود رقابت اوج می‌گیرد و دیگر شاهد محصولات بی‌کیفیت که با جان مصرف‌کننده بازی می‌کنند. در یک کلام باید بگویم سازمان حمایت فقط مصرف‌کننده نبیند اگر تولیدکننده عقب‌نشینی کند دولت مجبور به واردات می‌شود و تبعات منفی آن بر اقتصاد و عادت ذائقه مردم به محصولات خارجی بیشتر است.
اواخر بهمن‌ماه سال گذشته تولیدکنندگان صنایع غذایی با افزایش و یا نوسان نرخ ارز مواجه شدند که دولت اعتقاد داشت این افزایش نرخ ارز صادرات را رونق داده است، در این رابطه چه نظری دارید؟
بله صادرات رونق داشته است در شرکت «ایران گلاب» هم این امر صدق کرده است ما 60 درصد محصولاتمان صادراتی است که به کشورهای اسلامی و غیراسلامی، آمریکای شمالی و ... صادر می‌شود و تولیدات ما جوابگوی سفارشات خارجی به خصوص در روغن گل سرخ، اسانس و غنچه نیست، ولی باید کارشناسان رونق صادرات مقطعی و در کل مشکلات صادرات ایران را بررسی کنند، این نشود که در برهه‌ای از زمان محصولات ایرانی در بازارهای جهانی حضور داشته باشند و قدرت‌نمایی کنند، ولی چند سال به دلایل گوناگون توان صادراتی نداشته باشند باید دولت جایزه‌های صادراتی را افزایش و از صادرکنندگان حمایت ویژه به عمل آورد.
در رابطه با گلاب‌گیری و مشکلات این صنعت و کارگاه سنتی در کاشان کمی توضیح دهید؟
گلاب و اسانس کاربرد آن در صنعت بسیار جا افتاده است. در کاشان هم واحدهای سنتی بسیاری وجود دارند که به فعالیت خود همچنان ادامه می‌دهند، ولی متاسفانه بسیاری از واحدهای تولیدی در کاشان به دلیل برخی از مشکلات تعطیل و یا نیمه‌تعطیل هستند، سرمایه در گردش ندارند و در تهیه مواد اولیه دچار مشکل هستند تمامی این مسایل برروی تولید موثر است که امیدوارم روزی برسد که دولت به این مسایل بها بدهد. برای مثال وقتی ماده اولیه‌ای برای تولید با هزاران مشکل وارد کشور می‌شود سازمان استاندارد و بهداشت آنقدر روند آزمایش و گواهی تایید محصول را طولانی کرده‌اند که واردکننده نگران تاریخ انقضای محصول می‌شود، در این رابطه باید بوروکراسی و کاغذبازی‌های اداری را کم و به اصل موضوع پرداخت.
لطفا کمی در رابطه با شرکت ایران گلاب و برنامه‌های آینده آن توضیح دهید؟
گلاب و گلاب‌گیری شغل پدری من است و از سال 51 به همراه پدر شروع به فعالیت کردیم و در سال 57 با نصب ماشین‌آلات، کارخانه را صنعتی کردیم. در آن زمان میزان تولید گل در منطقه کاشان 100 تن بود که امروزه به بالای پنج هزار تن رسیده است. سعی کرده‌ایم همگام با معیارهای جهانی و پیشرفت‌های روز صنعت و تولیداتمان را هدایت کنیم اخیرا هم در قمصر کاشان دانشکده تحقیقاتی اسانس تاسیس شده است که به همت شرکت ایران خوابگاه این دانشکده ساخته شده که نقطه عطفی برای همکاری دانشگاه و بخش خصوصی است. از یک بعد هم بسیار مهم است که برروی گلاب، گل و گیاهان دارویی تخصصی کار می‌شود و خوشبختانه در این زمینه مسوولان همکاری شایسته‌ای را داشتند. در رابطه با برنامه‌های آینده شرکت با توجه به اینکه «ایران گلاب» در حدود 50 تا 60 نوع محصول تولیدی دارد باید اشاره کنم در نظر داریم بسته‌بندی آبمیوه‌ها را با سایزهای مختلف برای حضور در بازارهای جهانی تغییر بدهیم و تحولی هم در محصولات برند نظیر شمشاد، ربیع و کریستال که همگی وابسته به مجموعه شرکت‌های ایران گلاب هستند بدهیم و امیدواریم روزی برسد که ایران تبدیل به یک گلستان بزرگ بشود.
نظر شما