ولی‌الله داودآبادی - دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان آبمیوه
صنعت آبمیوه و کنسانتره این روزها با مسائل مختلفی دست به گریبان است، به نحوی که کاهش تولید محصولات باغی به‌دلیل فروش باغ‌ها و تبدیل آنها به مناطق مسکونی و تجاری، صنعت تولید آبمیوه کشور و آینده تولید آن را تهدید می‌کند.
درحال‌حاضر بیشترین میزان مصرف آبمیوه در کشور مربوط به آب پرتقال است و اگر قیمت زمین در کشور به طرز عجیبی افزایش نمی‌یافت و در نتیجه باغداران به فکر فروش و تغییر کاربری زمین‌ها نمی‌افتادند، ایران هم‌اکنون بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده کنسانتره پرتقال در جهان بود.
با وجود اینکه ایران دارای ۳۸ واحد تولیدی کنسانتره و آبمیوه است اما تنها ۲۰ کارخانه فعال در این بخش وجود دارد.
به‌طور نمونه، به‌دلیل بالا بودن نرخ میوه‌ای نظیر گریپ‌فروت، تنها کارخانه تولید آبمیوه و کنسانتره این میوه هر ۳سال یک بار اقدام به تولید می‌کند. از سوی دیگر افزایش قیمت میوه در سال گذشته موجب شده است تا نرخ آبمیوه و کنسانتره دو بار افزایش پیدا کند، البته مجموع این افزایش قیمت‌ها بیش از ۲۰درصد نبود.
میوه‌هایی که تبدیل به آبمیوه می‌شوند، در تمام طول سال عمل نمی‌آیند و از این رو به‌صورت طبیعی قیمت انواع آبمیوه بالاست. هم‌اکنون سالانه ۲۰هزار تن کنسانتره و آبمیوه پرتقال در کشور مصرف می‌شود و با توجه به از بین رفتن بسیاری از باغ‌های شمال، تنها ۵هزار تن از این نیاز در داخل کشور تولید و مابقی آن از کشور برزیل وارد می‌شود.
درحال‌حاضر انواع آبمیوه و کنسانتره پرتقال، انگور سفید و قرمز، آلبالو، انار، گریپ‌فروت، پوره هلو و هویج در داخل کشور تولید می‌شود و در آبمیوه و کنسانتره از هیچ گونه افزودنی استفاده نمی‌شود. این در حالی است که در گذشته تنوع آبمیوه تنها در ۳ میوه پرتقال، سیب و انگور خلاصه می‌شد اما اکنون توانسته‌ایم با ترکیب میوه‌های مختلف این دامنه را افزایش دهیم. درحال‌حاضر تنوع آبمیوه‌های ایران بسیار زیاد است به همین دلیل محصولات خارجی نتوانسته‌اند جای زیادی باز کنند.
البته برخی از آبمیوه‌های موجود در بازار به صورت قانونی و قاچاق وارد بازار می‌شوند که اقداماتی در راستای جلوگیری از عرضه این آبمیوه‌ها انجام شده است.
میوه‌های به کار رفته برای تهیه کنسانتره و آبمیوه تازه هستند، اما ارزان‌تر از نوع درشت و مرغوب هستند که به‌طور معمول فقط برای تازه مصرف کردن تولید می‌شوند. بیشتر میوه‌های مورد استفاده برای تهیه کنسانتره و آبمیوه از نوع ارزان و ریز اما پرآب هستند که به‌طور معمول تمایل کمتری برای خرید و مصرف تازه‌خوری آن وجود دارد.
ظرفیت اسمی واحدهای تولیدی آبمیوه در کشور ۱۲۰ تا ۱۳۰هزار تن است، اما کل میزان تولید انواع آبمیوه بیش از ۶۰هزار تن نیست. یکی از چالش‌های بزرگ در راه توسعه صنعت غذا، از جمله صنعت تولید آبمیوه در ایران، به روز نبودن تولید محصولات کشاورزی و باغی است.
سیستم کشاورزی ایران در بسیاری از جهات مدرن نشده و به همین خاطر کشت و برداشت محصول در مزارع کشور آنطور که باید مقرون به صرفه نیست. باید وزارت جهاد کشاورزی برای توسعه کشاورزی در ایران به ایجاد زیرساخت برای کشاورزی بزرگ و مدرن اقدام کند؛ وقتی بیشتر زمین‌ها و مزارع کشور به لحاظ مساحت کوچک است، نمی‌توان انتظار داشت کشاورز کمباین، تراکتور و ماشین‌آلات بزرگ و پیشرفته بخرد.
در تمام کشورهای پیشرفته جهان کشاورزی محور و مادر توسعه اقتصادی است، در حالی که در کشور ما از ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه موجود نیز در این بخش استفاده نمی‌شود و در برخی موارد حتی این ظرفیت‌ها با سیاست‌های غلط و غیرکارشناسی از بین می‌رود و اگر روند تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی ادامه یابد، بسیاری از صنایع غذایی ایران یا برای تولید خود کاملا متکی به واردات مواد اولیه خواهند بود، یا تعطیل می‌شوند.
صنعت آبمیوه و کنسانتره این روزها با مسائل مختلفی دست به گریبان است، به نحوی که کاهش تولید محصولات باغی به‌دلیل فروش باغ‌ها و تبدیل آنها به مناطق مسکونی و تجاری، صنعت تولید آبمیوه کشور و آینده تولید آن را تهدید می‌کند.
درحال‌حاضر بیشترین میزان مصرف آبمیوه در کشور مربوط به آب پرتقال است و اگر قیمت زمین در کشور به طرز عجیبی افزایش نمی‌یافت و در نتیجه باغداران به فکر فروش و تغییر کاربری زمین‌ها نمی‌افتادند، ایران هم‌اکنون بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده کنسانتره پرتقال در جهان بود.
با وجود اینکه ایران دارای ۳۸ واحد تولیدی کنسانتره و آبمیوه است اما تنها ۲۰ کارخانه فعال در این بخش وجود دارد.
به‌طور نمونه، به‌دلیل بالا بودن نرخ میوه‌ای نظیر گریپ‌فروت، تنها کارخانه تولید آبمیوه و کنسانتره این میوه هر ۳سال یک بار اقدام به تولید می‌کند. از سوی دیگر افزایش قیمت میوه در سال گذشته موجب شده است تا نرخ آبمیوه و کنسانتره دو بار افزایش پیدا کند، البته مجموع این افزایش قیمت‌ها بیش از ۲۰درصد نبود.
میوه‌هایی که تبدیل به آبمیوه می‌شوند، در تمام طول سال عمل نمی‌آیند و از این رو به‌صورت طبیعی قیمت انواع آبمیوه بالاست. هم‌اکنون سالانه ۲۰هزار تن کنسانتره و آبمیوه پرتقال در کشور مصرف می‌شود و با توجه به از بین رفتن بسیاری از باغ‌های شمال، تنها ۵هزار تن از این نیاز در داخل کشور تولید و مابقی آن از کشور برزیل وارد می‌شود.
درحال‌حاضر انواع آبمیوه و کنسانتره پرتقال، انگور سفید و قرمز، آلبالو، انار، گریپ‌فروت، پوره هلو و هویج در داخل کشور تولید می‌شود و در آبمیوه و کنسانتره از هیچ گونه افزودنی استفاده نمی‌شود. این در حالی است که در گذشته تنوع آبمیوه تنها در ۳ میوه پرتقال، سیب و انگور خلاصه می‌شد اما اکنون توانسته‌ایم با ترکیب میوه‌های مختلف این دامنه را افزایش دهیم. درحال‌حاضر تنوع آبمیوه‌های ایران بسیار زیاد است به همین دلیل محصولات خارجی نتوانسته‌اند جای زیادی باز کنند.
البته برخی از آبمیوه‌های موجود در بازار به صورت قانونی و قاچاق وارد بازار می‌شوند که اقداماتی در راستای جلوگیری از عرضه این آبمیوه‌ها انجام شده است.
میوه‌های به کار رفته برای تهیه کنسانتره و آبمیوه تازه هستند، اما ارزان‌تر از نوع درشت و مرغوب هستند که به‌طور معمول فقط برای تازه مصرف کردن تولید می‌شوند. بیشتر میوه‌های مورد استفاده برای تهیه کنسانتره و آبمیوه از نوع ارزان و ریز اما پرآب هستند که به‌طور معمول تمایل کمتری برای خرید و مصرف تازه‌خوری آن وجود دارد.
ظرفیت اسمی واحدهای تولیدی آبمیوه در کشور ۱۲۰ تا ۱۳۰هزار تن است، اما کل میزان تولید انواع آبمیوه بیش از ۶۰هزار تن نیست. یکی از چالش‌های بزرگ در راه توسعه صنعت غذا، از جمله صنعت تولید آبمیوه در ایران، به روز نبودن تولید محصولات کشاورزی و باغی است.
سیستم کشاورزی ایران در بسیاری از جهات مدرن نشده و به همین خاطر کشت و برداشت محصول در مزارع کشور آنطور که باید مقرون به صرفه نیست. باید وزارت جهاد کشاورزی برای توسعه کشاورزی در ایران به ایجاد زیرساخت برای کشاورزی بزرگ و مدرن اقدام کند؛ وقتی بیشتر زمین‌ها و مزارع کشور به لحاظ مساحت کوچک است، نمی‌توان انتظار داشت کشاورز کمباین، تراکتور و ماشین‌آلات بزرگ و پیشرفته بخرد.
در تمام کشورهای پیشرفته جهان کشاورزی محور و مادر توسعه اقتصادی است، در حالی که در کشور ما از ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه موجود نیز در این بخش استفاده نمی‌شود و در برخی موارد حتی این ظرفیت‌ها با سیاست‌های غلط و غیرکارشناسی از بین می‌رود و اگر روند تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی ادامه یابد، بسیاری از صنایع غذایی ایران یا برای تولید خود کاملا متکی به واردات مواد اولیه خواهند بود، یا تعطیل می‌شوند.
نظر شما