مهدی میثمی فرد - مدیرعامل شرکت تک نان جنوب

همان‌طور که می‌دانیم مصرف خمیرمایه خشک در نان جزء لاینفک تولید این کالای استراتژیک است. قیمت خمیرمایه خشک از ابتدای سال ١٣٩٩ با قیمت حدودی ٢١٥٠٠ تومان و بعد از گذشت دو سال به قیمت ۵۵هزار تومان رسید، این به‌آن معنی است که شاهد افزایش ١٥٥ درصدی بهای این کالای استراتژیک طی دو سال بوده‌ایم. عنوان این مطلب برای اعتراض به قیمت فوق‌الذکر نیست، همان‌طور که می‌دانیم افزایش هزینه‌های تولید بر همگان پوشیده نیست و تولیدکنندگان این کالا دلایل معقول خویش را خواهند داشت. در حوزه قیمت خمیرمایه تازه نیز از مهرماه ١٣٩٩ تا به امروز قیمت‌ها از ١١٥٠٠ تومان به ٢٧٥٠٠ تومان رسیده، یعنی رشدی معادل درصد که رشدی چشمگیر است. حال قیمت جوش شیرین با رقمی معادل ٩٥٠٠ تومان به مراتب ارزان‌تر از انواع خمیرمایه است و بیم آن می‌رود تا نانوایی‌ها تحت تاثیر افزایش قیمت‌های اعلام شده و در راستای کاهش هزینه‌های خود اقدام به جایگزینی خمیرمایه با جوش شیرین کنند. همان‌طور که عنوان شد، افزایش قیمت‌های خمیرمایه قطعا برآیند افزایش هزینه‌های تولید است.

البته افزایش کرایه‌های حمل خمیرمایه برای تولیدکنندگان چینی و افزایش برابری ارزش یوآن در برابر دلار که از می‌٢٠٢٠ تا به امروز ١٥درصد بوده کاهنده مزیت رقابتی را برای ایشان رقم زده، همچنین اخلال در زنجیره تامین در جهان به واسطه کرونا، فرصتی را برای تولیدکنندگان خمیرمایه ایرانی برای گسترش بازار صادراتی خود فراهم کرده که خود فرصتی برای افزایش قیمت در بازارهای جهانی است که در افزایش قیمت در داخل بی‌تاثیر نبوده. اکنون قیمت خمیرمایه برای نان‌های سنتی ‌مانند لواش، ١٨درصد بهای تمام شده و خمیرمایه تازه در نان‌های حجیم حدود ٢١درصد بهای تمام شده مواد مستقیم مصرفی را به خود اختصاص داده، که این رقم بسیار قابل توجه است. همان‌طور که می‌دانیم ماده اصلی تشکیل‌دهنده خمیرمایه ملاس نیشکر و چغندر است که طی بازه زمانی اعلامی ٢ ساله حدود ٥٠درصد افزایش قیمت داشته است. انواع کودهای مصرفی در تولید چغندر و نیشکر با نرخ دولتی و بدون ارزش افزوده به کشاورزان ارائه می‌شود و تولیدکنندگان خمیرمایه کالای نهایی را با ارزش افزوده به فروش می‌رسانند، این درحالی است که نان از ارزش افزوده معاف است و این خسران را شرکت‌های تولید نان‌های صنعتی و نانوایی‌های سنتی متحمل می‌شوند. با اضافه کردن ارزش افزوده به شکر که به عنوان خوراک خمیرمایه در تولید نان استفاده می‌شود نیز نان‌های صنعتی متحمل ضرر شده‌اند، زیرا امکان دریافت آن هنگام فروش نیست.

بنابراین پیشنهاد می‌شود، قیمت خمیرمایه برای نان‌های صنعتی که انگشت‌شمارند و حقا تنها سنگر و تکیه‌گاه پدافند غیرعامل در زمان بحران‌های طبیعی کشور هستند و نانوایی‌های سنتی که بی‌شمارند معاف از ارزش افزوده شوند.