برابر مصوبه کارگروه هماهنگی سیاست‌های ارزی و تجاری، مقرر شده تهاتر ارز صادرات خشکبار با واردات موبایل بالای 300 دلار انجام گیرد. بر اساس آنچه که خبرگزاری ایسنا گزارش داده است، این مصوبه برای کل برند آیفون و سری‌های N و S و Z سامسونگ و موبایل‌های بیش از 300 دلار اجرا خواهد شد. بدین ترتیب  برای مدل‌های یاد شده ارز نیمایی تخصیص داده نخواهد شد و این مدل‌ها از این پس با قیمت ارز آزاد (با اختلاف ۱۰ تا ۱۵ درصد با ارز نیما) وارد کشور خواهند شد.

این مصوبه البته در روزهای اخیر با واکنش‌های بسیاری مواجه شده و بعضا این تصور را ایجاد کرده است که واردکنندگان موبایل باید نسبت به صادرات خشکبار اقدام کرده و ارز حاصل از آن را به واردات موبایل اختصاص دهند؛ فارغ از این سؤبرداشت، این مصوبه تا چه حد می‌تواند مشکلات صادرکنندگان خشکبار در رفع تعهد ارزی و مساله واردکنندگان موبایل در تامین ارز را مرتفع کند؟

در همین رابطه، رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران به اساس اتخاذ این تصمیم توسط دولت اشاره کرد و گفت: تفاوت نرخ ارز نیمایی و ارز بازار آزاد، عملاً شرایط را به سمتی پیش برده است که تقاضایی برای واردات در مقابل صادرات وجود ندارد و صادرکنندگانی که در حوزه خشکبار و گیاهان دارویی فعالیت می‌کنند، به دلیل آنکه نمی‌توانند ارزشان را در سامانه نیما با نرخ نیمایی عرضه کنند، با مشکل رفع تعهد ارزی مواجه شده‌اند. البته این مساله تنها شامل این گروه کالایی نیست و همه صادرکنندگان کوچک و متوسط را دچار مشکل کرده است.

 محمد لاهوتی در گفت‌وگو با روابط عمومی اتاق تهران، با بیان اینکه ارز ارزان نیمایی تخصیص یافته به این کالاها که در شمار کالاهای لوکس قرار می‌گیرد، به دست مصرف‌کنندگان نمی‌رسد، ادامه داد: سازمان توسعه تجارت به منظور رفع این مساله و حمایت از صادرات، واردات یک سری از کالاهایی که به عنوان کالای لوکس شناخته می‌شود و در عین حال، کالای مصرفی و مورد نیاز جامعه است را به ارز حاصل از صادرات متصل کرده تا تقاضا برای ارز صادراتی افزایش پیدا کند.

 او افزود: به نظر می‌رسد، هدف سازمان توسعه تجارت، بسط این سازوکار به بقیه کالاهایی است که نسبتا ضروری بوده اما به نوعی کالاهای لوکس محسوب می‌شوند تا به این ترتیب موانعی که در رفع تعهد ارزی صادرکنندگان کوچک و متوسط پدید آمده، رفع شود.  

 لاهوتی البته به این نکته نیز اشاره می‌کند که استفاده از ارز صادراتی برای واردات موبایل موضوع جدیدی نیست و در سال گذشته نیز، واردکنندگان موبایل ارز مورد نیاز خود را با ارز صادرات خشکبار تهاتر کردند. اما اینکه گفته می‌شود، واردکنندگان موبایل اکنون با سردرگمی مواجه شده‌اند، به این دلیل است که عملاً در سامانه نیما ارزی به آنها تعلق نمی‌گیرد و احتمالاً این سردرگمی ظرف مدت کوتاهی برطرف می‌شود.

 رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران ادامه داد: انتظار این است که این روش به مرور زمان به سایر بخش‌های صادرات هم تعمیم پیدا کند و بدین ترتیب، تقاضا برای ارز صادراتی و واردات در مقابل صادرات ایجاد شود.

لاهوتی هم‌چنین نبود تقاضا برای ارز صادراتی و واردات در مقابل صادرات را ناشی از تفاوت نرخ ارز نیما و نرخ ارز بازار آزاد دانست و توضیح داد: صادرکنندگان بزرگ در این سامانه ارز خود را به نرخ پایین‌تری عرضه می‌کنند و صادرکنندگان کوچک نمی‌توانند از امکان سامانه نیما استفاده کنند. از این رو، بهترین روش این است که نرخ ارز نیمایی و نرخ ارز در بازار آزاد به هم نزدیک شود تا به طور کلی، مشکلات این چنینی هم برطرف شود. بنابراین، استفاده از روش تهاتر اگرچه ممکن است برای کوتاه‌مدت روش مناسبی باشد اما شایسته است، سیاست دولت در درازمدت نزدیک کردن نرخ ارز نیمایی به نرخ ارز آزاد باشد.