محمد علوی‌فرد از فعالین صنعت آرد ضمن بیان مطلب فوق افزود: موضوع آرد و نان در ذهن مردم دوبخش دارد اول قیمت که همه مردم بتوانند به راحتی به آن دسترسی داشته باشند البته با حفظ شان و منزلت این ماده غذایی الهی و دوم کیفیت قابل قبول و بدون دور ریز. در کشور ما به رغم زحمات طاقت فرسای بخش کشاورزی، با توجه به شرایط کشت سنتی و کمک‌های بدون هدف و بدون برنامه کوتاه وبلند مدت دولت و از طرف دیگر پرداخت یارانه سنگین که فقط گندم را به هر قیمتی و با هر کیفیتی داشته باشیم. در ایستگاه کشت پرداخت یارانه پیدا پنهان، در ایستگاه حمل و نقل و نگهداری گندم، پرداخت یارانه، در بخش آسیابانی و نانوایی پرداخت یارانه، نهایتاً نانی به سفره مردم می‌رسد که نه ارزان است و نه با کیفیت. در طول چهل سال گذشته بارها کارشناسان، اساتید معتبر و صاحب‌نظران مستقل دانشگاه‌ها، اشخاص حقیقی و حقوقی و دست‌اندرکاران تولید و توزیع بخش خصوصی راهکارهای علمی و عملی در غالب برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت ارایه داده‌اند که وضعیت آرد و نان کشور اصلاح و در مسیر درست، منطقی و اقتصادی قرار گیرد، ولی متأسفانه به دلیل اینکه این راهکارها میباید در بدنه به اصطلاح کارشناسی دولت بررسی و تصمیم گیری شود هیچ موقع به نتیجه نرسید، چرا؟ چون همان‌ها و همانجاهایی که تصمیم‌گیری به آنها محول شده و باید بررسی و تصمیم بگیرند، اشخاص و سازمان‌هایی هستند که درک و منافع آنها اجازه نمی‌دهد این موضوع به نتایج قابل قبولی برسد و چنانچه این معضلی که در طول این سالیان دراز گریبان دولت‌ها، تولیدکنندگان و مردم به‌عنوان مصرف‌کنندگان نهایی را گرفته، حل شود آنها دیگر نه کارشناس هستند و نه کاری برای انجام دادن در بدنه دولت دارند.
بازخوردهای آزادسازی زنجیره گندم آرد و نان در دهه هشتاد
وی یادآور شد: در دهه هفتاد بعد از پایان جنگ تحمیلی و در دهه هشتاد افراد برجسته و صاحب فکر و موجه این زنجیره، به دولت‌های وقت ضمانت دادند و آبروی خود را به میدان آوردند که دولت از نظام اقتصادی و توزیع گندم، آرد و نان دست بردارد و فقط نظارت نماید و این زنجیره را آزاد اعلام کند بدون اینکه کمترین تنشی در جامعه ایجاد شود، نتیجه ۲ دهه تلاش دراواخر سال ۱۳۸۸ علیرغم مخالفت‌ها این اتفاق افتاد و در یک دوره ۶-۷ ماهه زنجیره ازتمام قید و بندهای دولتی آزاد شد و در نتیجه، دولت سوبسیدی پرداخت نکرد، کشاورز با قیمت دلخواه گندم فروخت، در صنعت آردسازی رقابت معنادارتجاری ایجاد شد، علیرغم ۴۰ برابر شدن قیمت آرد (از ۷۵ ریال درب نانوایی به ۲۸۰۰ ریال درب کارخانه)، قیمت آرد در حداقل ممکن و دررقابت مطلق قرار گرفت، نانوا با همین گندم داخلی که در بعضی مناطق کشور که آرد ان مناطق قابلیت نانوایی ندارد، به آرد دلخواه دسترسی پیدا کردند و نهایتاً مردم به نان با کیفیت و مطلوب رسیدند، هیچگونه تنش اجتماعی ایجاد نگردید و مردم هم با رضایت پذیرفتند ،چرا، چون در مقابل پرداخت قیمت نان سفره خود، آنرا با کیفیت و بدون دور ریز و خوشمزه تحویل می‌گرفتند. نهایتاً کشاورز محصول خود را با قیمت عادلانه فروخت، کارخانجات آرد از شر سوبسید و حضور و دخالت دولتی رها و آرد تولیدی خود را با قیمت منصفانه در شرایط رقابتی محض فروختند، نانوا موظف شد نان مورد نظر مشتری که آحاد مردم هستند را تولید و تحویل دهد و نهایتاً دولت از پرداخت یارانه ۵۰ هزار میلیاردی رها شد.
مدیر عامل آرد پوسان خاطر نشان کرد: چنانچه این تصمیم و جراحی یکی از بخش‌های بزرگ اقتصادی ادامه پیدا می‌کرد، هم مصرف کننده و هم تولید کننده و در نهایت دولت به حصول نتیجه دلخواه و رضایت خاطر رسیدند همه این اتفاقها در یک دوره کوتاه افتاد و نتیجه آن برای همه بخش‌ها عالی بود، اما چرا آسیب‌شناسی نگردید و چرا ازین تجربه دوباره استفاده نگردید!؟ در آن ایام نقش نهادهای دولتی مانند جهاد کشاورزی و سازمان غله و بهداشت و استاندارد کمرنگ شده بود و نیازی به مراجعه و پشت درهای آنها نشستن نبود چون رقابت، تولید کننده را مجبور به تولید محصول و کالای بهداشتی و استاندارد و باقیمت مناسب می‌نماید.
کشت قراردادی جولانگاهی برای دخالت دولت در روابط کشاورزان و آردسازان
علوی‌فرد با بیان اینکه کشت قراردادی از سیاست‌های دولت جدید در راستای بهتر شدن شرایط در صنعت گندم، آرد و نان است گفت: این طرح به‌صورت کلی طرح خوبی به‌نظر می‌آید، به شرطی که برنامه‌ای بسیار خوب می‌باشد، تمام امور برنامه‌ریزی و انجام آن در اتاق‌های دولتی با ریاست مدیران دولت و با ابلاغ بخشنامه و حکم دولتی‌ها انجام نشود، اگراین سیاست درست را در مسیر غلط و بدون نتیجه پیش ببرند اینجا همان جایی است که مانند طرح‌های دیگر از آن نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد. به‌نظر می‌رسد کشت قراردادی یک ماده واحده باید داشته باشد و آن این است که خریدار گندم، مستقیم و بدون واسطه و بدون حکم دولت به کشاورز به‌عنوان تولید کننده گندم مراجعه نماید، گندم را در غالب هر قراردادی بخرد، گندم تبدیل به آرد شود و نانوا آزادانه آرد مورد نیاز خود را از هر کجای کشور تهیه نماید و در اختیار مردم که مصرف‌کننده نهایی آن قرار گیرد و همچنین مقرر سازد که در صورت نبودن مشتری، دولت گندم کشاورز را با قیمتی معین خریداری می‌کند و منابع مالی مورد نیاز نیز از اعتبارات وزارتخانه ای مشخص به سهولت تامین خواهد شد. به این ترتیب این طرح طی چند سال به ثمر خواهد رسید، در غیر این صورت طرح کشت قرار دادی از هم‌اکنون شکست خورده محسوب خواهد شد.
وی در ادامه افزود: بهتر است دولت در تمام مسیر این زنجیره اعم از کشت، داشت و برداشت و تولید و توزیع نظارت سازمانی نماید که مامنی برای قاچاق نشود و دوماً در صورت نیاز و تشخیص فقط به مصرف کننده نهایی در یک دوره یک یا دوساله یارانه نقدی پرداخت نماید. (همین الان هم یارانه نان ماهانه پرداخت می‌شود، ۴۵۰۰۰ ریال). تاکید می‌شود در صورت نیاز و در یک دوره کوتاه که به نظر کارشناسان اصلا نیازی به پرداخت یارانه نخواهد بود.
مدیرعامل آرد پوسان در مقایسه صنعت آرد با سایر صنایع غذایی تصریح کرد: برای ایجاد و استقرار آن به سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی نسبتاً زیادی نیاز دارد متاسفانه در شرایط فعلی در مسیری گرفتار شده که از یک طرف سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در معطلی و بلاتکلیفی محض قرار گرفته‌اند و از طرف دیگر با توجه به فشار تصمیم‌گیران اقتصادی دولت و سایه سنگین یارانه و انحصار دولتی به چرخه استهلاک و نابودی هدایت می‌شوند پیش‌بینی چنین است که در آینده بسیار نزدیک تمام این سرمایه‌های ملی به‌دلیل فشار اقتصادی و عدم تناسب سرمایه‌گذاری و بازدهی و عدم رسیدگی فنی و بازسازی کوتاه مدت، سرمایه‌های صنعت به سمت صفر در حرکت تند قرار گرفته است.
«صادرات» دریچه‌ای به‌سوی توسعه صنعت آرد
وی در خصوص موانع صادرات آرد گفت: اگر امروز تحول و انقلاب اقتصادی و تولیدی در صنعت شیرینی، بیسکویت و ماکارونی در کشور مشاهده می‌شود وبا صادرات این محصولات، کشور درصنعت غذا به مزیت و شهرت منطقه‌ای رسیده، یکی از دلایل اصلی آن سرمایه‌گذاری بی‌نظیری می‌باشد که هم از نظر کیفیتی و تکنولوژی و هم از نظر پراکندگی جغرافیایی در چهار گوشه و مرکز کشور در صنعت آرد صورت گرفته است. تا دیر نشده و این فرصت سوخته نشده، همه باید آنرا مغتنم شمارند و به‌جای سنگ‌اندازی و لجبازی، کمک کنند که این فرصت طلایی تبدیل به زباله و آهن پاره و بی‌آبرویی برای دولت و کشور نشود. مردم به‌عنوان بخش خصوصی اقتصاد، کار خود را به‌خوبی انجام داده‌اند، سختی و ریسک سرمایه‌گذاری با تکنولوژی بسیار پیشرفته که در کمتر کشوری در دنیا وجود دارد انجام داده‌اند اما دولت بواسطه سیاست‌های غلط و بروکراسی‌های اداری پیچیده از توسعه و ارزآوری و ایجاد نقیدینگی در صنعت آرد جلوگیری کرده است.
این فعال آسیابانی کشور در پیشنهاد به دولت جدید در خصوص حل مشکلات صنعت آرد گفت: نظر می‌رسد دولت جدید که تصمیم به جراحی در بخش‌هایی از اقتصاد بیمار کشور را دارد از زنجیره گندم، آرد و نان که یکبار در کشور تجربه شده و نتیجه مطلوب آنرا همه بخش‌ها علی‌الخصوص خود دولت دیده است، با تعهد و تضمین بخش خصوصی و اشخاص فهیم و با تجربه و متخصص این زنجیره شروع نماید. چنانچه این تصمیم نه چندان سخت گرفته شود نعمت آن پرداخت نکردن یارانه سنگین غیرمستقیم که اکنون مراکز فساد را متعدد نموده و هرگز به دست مردم که نان غذای اصلی آنها است نمی‌رسد تمام می‌شود. تولیدکنندگان اعم از کشاورز و آسیابان و نانوا و صنعت شیرینی شکلات و بخشی از نهاده‌های دام، بجای دویدن و التماس کردن به صاحبان و دارندگان امضاءهای طلایی و پشت میزنشین…. به مسؤولیت تولیدی خود خواهند پرداخت. صادرات آرد که اکنون بیش از ۱۲ میلیون تن ظرفیت بلا استفاده در کشور وجود دارد و کشورهای همسایه به آن نیازمند هستند رونق خواهد گرفت و مردم از نان با کیفیت و مطبوع بهره خواهند برد. رضایت و نان سالم به سفره‌های مردم وارد خواهد شد و نهایتاً دور ریز ۳۰ – ۳۵ درصدی نان که در آن ۶-۷ ماه به ۵ درصد رسیده بود از آب و خاک و کشت و حمل و نقل و نگهداری و فساد گستردهای که در این مسیر حاکم است، تمام خواهد شد و ضایعات ۳۰ درصدی به صادرات آرد تبدیل به ایجاد اشتغال و ثروت و تکنولوژی تولید و کشاورزی و ارزآوری و آبرو برای کشور تبدیل خواهد شد.
منبع: اقتصادسبز آنلاین
نظر شما