صنایع غذایی> کانون انجمنهاي صنایع غذایی ایران به عنوان مهمترین تشکل صنعت غذا در كشور، در سالهای گذشته تلاش کرده نقش موثرتری در افزایش تولید ملی ایفا کند. در همين خصوص و بررسي سیاستهای اقتصاد مقاومتی و مشکلات بخش تولید با کاوه زرگران، دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران و رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران به گفتگو نشستيم.
با توجه به بحث اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولید داخل را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با وجود تصریح حمایت از تولید داخلی در بندهای مختلف سیاستهای اقتصاد مقاومتی که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده، در عمل شاهدیم که بخش تولید و صنعت همچنان با بیماریهای کهنهای همچون قاچاق، نرخگذاری دولتی، سیستم بانکی غیر همراه، مالیاتهای غیرکارشناسی، بوروکراسی دست و پا گیر و معضلات مختلف دیگری دست به گریبان است؛ مشكلاتي که باعث شده هزینههای تولید در ايران به شدت بالاتر از دیگر کشورها باشد؛ روندی که در نهايت موجب تضعیف کالا و تولیدکننده ایرانی شده و توانی برای رقابت با رقبای خارجی نگذاشته است. همانگونه که اصول اقتصاد مقاومتی یادآوری میکند، اقتصاد ایران باید به سمت و سویی حرکت کند که تابآوری لازم در برابر هر گونه تهدیدات را داشته باشد و این مهم جز با حمایت بیشرط و شروط از تولید داخل و صنایع بومی به دست نخواهد آمد. درخصوص حمایت از تولیدملی، هنگام شعار همگان تاکید دارند که باید این حمایت به قدر کافی صورت گیرد، اما معمولا در عمل شاهد رفتارهای دوگانهای هستیم که تولیدکننده را تحت فشارهای مختلف قرار میدهد. با این همه صنایع غذایی برای پیادهسازی اجرای اهداف اقتصاد مقاومتی توان بالقوهای دارد که اگر مورد استفاده قرار گیرد و دستگاههای مسوول همکاری لازم را به عمل آورند، کاملا بالفعل خواهد شد.
منظورتان چه مشکلاتی است؟
تمام مشکلاتی که تولیدکنندگان با آن دست و پنجه نرم میکنند. مثال عملکرد سیستم بانکی میتواند بخشی از مشکلات صنایع را روشن کند. در شرایطی که حاشیه سود تولیدکنندگان زیر 20 درصد است، اخذ بهرههای بانکی بالا باعث شده تا تولیدکننده در تامین سرمایه موردنظر خود با مشکلات عدیدهای روبرو باشد. این در حالی است که در دیگر کشورها و حتی کشورهای منطقه به عنوان رقبای ما در بازار صادراتی، سیستم بانکی به عنوان یاور اصلی بخش تولیدی خود عمل میکند. مشکل دیگری که این روزها هم بحث آن فراوان به گوش ميرسد، قاچاق و از جمله قاچاق موادغذایی است و از آنجا که مرزهای گستردهای با کشورهای همسایه داریم و عموما این کشورها در کنترل مرزهای خود ناتوان بودهاند، مي‌بينيم حجم قابل توجهی از محصولات غذایی آنها به ایران وارد شده و روز به روز هم افزایش يافته است. در خصوص مسائل دیگر مانند شیوه اجرای ناصحیح مالیات برارزش افزوده و دیگر مشکلات، بحث فراوان است و تولیدکنندگان به عنوان موتور پیشران اقتصاد کشور همچنان درگير مسائل مختلف هستند. هر چند تولیدکنندگان صنایع غذایی همچنان با امید به آینده و عشق به بالندگی کشور، با همه مشکلات مسیر خود را ادامه میدهند.
صنعت غذا در اقتصاد ایران چه جایگاهی دارد؟
صنعت غذا یکی از صنایع دیرپای اقتصاد کشور است و جزو صنایع موفق ايران به خصوص در دو دهه گذشته محسوب میشود. در حال حاضر حدود یازده هزار و 200 واحد صنایع غذایی در کل کشور و شاخههای مختلف صنعتی در این بخش فعالیت میکنند و با حجم صادراتی حدود دو میلیارد و 500 میلیون دلار روبرو هستیم که توان جذب حدود 90 میلیون تن ماده خام را دارند. بنابراین صنایع غذایی یکی از ارکان مهم تولیدی کشور به خصوص در زمینه صادرات غیر نفتی محسوب میشوند که قسمت اعظم تولید آن را هم توسط بخش خصوصی اداره میشود. از سوی دیگر، صنایع غذایی حدود 17 درصد از اشتغال صنعت ایران را به خود اختصاص داده و 16 درصد از ارزش افزوده بخش صنعت در این صنعت خلاصه شده است. اما اشتغالزایی صنعت غذایی کشورمان به صورت مستقیم بیش از 400 هزار شغل تعیین شده که بدون تردید اگر سیستم گسترده توزیع و تامین مواد اولیه را در این میزان مدنظر داشته باشیم به ارقام بالاتری خواهیم رسید.
در صورت رفع مشکلاتی که اشاره کردید، میتوانیم امیدوار باشیم که صنایع غذایی سهم بیشتری از صادرات ايران را به خود اختصاص دهد؟
اجازه دهید این گونه شرح دهم که ایران حدود 51 میلیون هکتار زمین قابل کشت دارد و اکنون حدود یک سوم آن زیر کشت است. چهار فصل بودن و تنوع اقلیمی باعث شده تا بسیاری از محصولات کشاورزی سردسیری، نیمه گرمسیری و گرمسیری در ایران تولید شود؛ طبعا این یک مزیت مهم است که دارا هستیم. نکته دیگر سابقه صنایع تبدیلی و موادغذایی در ایران است که یکی از صنایع قدیمی کشور محسوب میشود. طعم و مزه تولیدات و محصولات ایرانی هم از گذشته زبانزد بوده و با ذائقه بسیاری از مردم دیگر نقاط دنیا هماهنگی دارد. در بحث صادرات هم باید به موقعیت ژئوپلتیک ایران اشاره کرد که باعث شده کشورمان در مسیر پنج کریدور اصلی ترانزیت و حمل و نقل بینالمللی قرار بگیرد و بازاری 400 میلیون نفری را تحت پوشش قرار دهد. هر چند در سالهای گذشته قدمهای خوبی برای صادرات موادغذایی برداشته شده، اما معتقدیم این حجم صادرات تناسبی با توان صنایع غذایی ایران ندارد و در بخش صادرات هنوز در اول راه قرار داریم؛ چرا که با وجود همه مشکلات در سالهای گذشته از جمله جهش قیمت ارز و تحریمها، صنایع غذایی توانسته روی پای خود بایستد و هر چند سرمایهگذاری در این بخش متوقف شده، اما بهرهمندی نسبی از دانش روز و تلاش برای جذب بازارهای صادراتی باعث شده صنعت غذا دچار عقبگرد محسوسی نشود. با این حال صنایع غذایی ایران معدن طلایی است که در صورت توجه به آن میتواند به یکی از ارزآورترین صنایع کشور بدل شود، چرا که پتانسیل آن وجود دارد و تنها باید از آن حمایتهای لازم صورت گیرد تا بتوانیم به چنین نقطهای برسیم.
کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران در سالهای اخیر چه برنامه هایی را برای پیشبرد اهداف شرکتهای تولید کننده این صنعت دنبال کرده است؟
کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران مهمترین مرجع بخش خصوصی در حوزه صنایع غذایی به شمار میرود که از مجموع 41 تشکل صنفی غذایی در کشور شکل گرفته و نماینده این بخش در برخورد با نهادهای دولتی و غیر دولتی دیگر است. در چنین شرایطی کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران تلاش کرده تا بتواند هر جا که احتیاج به دفاع از بخش تولید در صنایع غذایی بوده ورود کند. ما دیدارهای متعددی را در دو سال گذشته با مسوولان بلندپایه كشور ترتیب دادیم که در بسیاری از آنها توانستیم حقوق تولیدکنندگان این عرصه را استیفا کنیم. موارد متعددی در صنایعی چون لبنیات، روغن، شکر و غيره بوده که در تعامل با نهادهای مختلف تلاش کردیم حقوق تولیدکنندگان را حفظ کنیم. جدا از این موارد، کانون انجمن‌های صنایع غذایی تلاش بسیاری برای افزایش عملکرد واحدهای صنایع غذایی و کیفیت محصولات به خصوص از لحاظ استاندارد سلامت داشته است. در نهایت امیدواریم با توان مناسبی که در اختیار صنعت غذا به عنوان یکی از معدود صنایعی که در دست بخش خصوصی واقعی است و رشد کیفی و کمی چشمگیر صنایع غذایی ایران در دو دهه گذشته، بتوانیم در فضای پسابرجام و منطبق بر سیاستهای اقتصاد مقاومتی سهم بیشتری را در درونزایی و بروننگری اقتصاد ایران و تولید ملی ایفا کنیم.
منبع:روزنامه دنیای اقتصاد
نظر شما