غذا و تغذیه> مصرف زیاد میوه‌های شیرین تابستانی یعنی چاقی و افزایش قند می شوند.

اهمیت مصرف میوه و گنجاندن آن در برنامه غذایی روزانه از جمله توصیه‌های مکرر متخصصان تغذیه است. اما مشکل اینجاست که به‌دلیل کم اطلاعی برخی کارشناسان طب سنتی(Traditional medicine) در حوزه علوم غذایی و نداشتن اتفاق نظر با متخصصان تغذیه، اخبار و مطالب ضد و نقیضی در مورد میوه‌ها در برخی کانال‌ها و شبکه‌های مجازی در حال انتشار است که ضمن نداشتن پایه علمی سبب بلاتکلیفی قشر ناآگاه جامعه شده است. برای دستیابی به پاسخ علمی و اصلاح برخی از باور‌های نادرست با دکتر محمدباقر ملجایی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت‌وگویی انجام دادیم.

دریافت روزانه میوه‌ها به دلیل فیبر، آنتی اکسیدان، ویتامین‌ها و مواد معدنی به خصوص پتاسیم و فسفر بسیار حائز اهمیت است، اما نکته قابل توجه این‌که هر صد گرم میوه معادل ۶۰ کالری انرژی دارد و مصرف زیاد آن به‌خصوص میوه‌های آبدار تابستانی همچون هندوانه، طالبی، ملون و خربزه که اغلب برای رفع و پیشگیری از عطش به میزان زیاد استفاده می‌شوند و همچنین مداومت در مصرف میوه‌های کوچک‌تر مانند زردآلو، شلیل، هلو، گیلاس و آلو‌های شیرین زمینه ساز چاقی(Obesity) و اضافه وزن خواهد بود و این باور نادرست که میوه‌ها کم کالری بوده یا مصرف آن پس از غذا سبب چاقی نمی‌شود واقعیت ندارد.

برخی کارشناسان طب سنتی بر این باورند که مصرف همزمان میوه با وعده‌های غذایی سبب فساد غذا در معده و بروز عوارض گوارشی می‌شود. دکتر ملجایی این توجیه را غیرعلمی و باور غلط و اشتباهی می‌داند و می‌گوید در زمان مصرف غذای اصلی، مواد مغذی زیادی وارد بدن می‌شود و اگر میوه همراه شود احتمال دارد برخی مواد مغذی جذب‌شان کاهش یابد به همین دلیل توصیه می‌شود که میوه در میان وعده‌ها مصرف شود. البته اگر وعده غذایی به میزان کمتری مصرف شود، می‌توان میوه را نیز در وعده اصلی استفاده کرد.

بیشترین میزان قند موجود در میوه‌ها به شکل فروکتوز است و هرچه میوه رسیده‌تر باشد فروکتوز آن بیشتر می‌شود. در گذشته باور بر این بود که قند فروکتوز میوه‌ها طبیعی است و برای سلامت ضرری ندارد، اما تحقیقات نشان می‌دهد قند فروکتوز می‌تواند خطرناک باشد. 

این قند زمانی که وارد بدن می‌شود مقدار اندکی از آن به گلوکز تبدیل و صرف تولید انرژی می‌شود و در عوض مقادیر قابل توجه آن به‌صورت چربی در بدن ذخیره و زمینه‌ساز بروز مشکلاتی مانند تری‌گلیسیرید بالا، کبد چرب(Fatty Liver)، اضافه وزن و چاقی می‌شود و گرچه این قند در مقایسه با قند‌های مصنوعی نسبتا سالم‌تر است، اما باید در مصرف میوه‌های خیلی شیرین و رسیده تابستانی و غذا‌های شیرین شده با فروکتوز جانب احتیاط را رعایت کرد. 

البته این را هم بدانید با توجه به گرم شدن هوا و فساد پذیری میوه‌ها اغلب باغداران به‌منظور ماندگاری بیشتر، میوه‌های تابستانی را پیش از رسیدن چیده و به مشتری عرضه می‌کنند. دکتر ملجایی می‌گوید، میوه‌های با بافت سفت و نارس می‌تواند افراد را دچار اختلالات گوارشی کرده و از همه مهم‌تر برای مبتلایان به نارسایی کلیوی منع مصرف دارد.

باور غلطی که برخی کانال‌ها و گروه‌های مجازی و غیرواقعی طب سنتی به آن دامن زده‌اند این‌که میوه‌ها به‌خصوص شیره آن‌ها منبع غنی پروتئین و آهن هستند و شیره توت و خرما و انگور را موثرترین خوراکی‌ها برای درمان کم خونی(Anemia) معرفی می‌کنند. در حالی که دکتر ملجایی میوه‌ها و شیره آن‌ها را منبع فقیر آهن و پروتئین به‌شمار می‌آورد و می‌گوید آهن میوه‌ها بسیار ناچیز و از نوع گیاهی است و فقط ۳ تا ۵ درصد آن قابلیت جذب دارد در حالی که آهن موجود در گوشت قرمز تا ۱۵ درصد جذب می‌شود.

اما چرا برخی افراد با خوردن شیره و میوه‌های شیرین علائم کم خونی‌شان بهبود می‌یابد؟ این متخصص می‌گوید از علایم بارز کم خونی، انرژی پایین و خستگی و رخوت است با توجه به این‌که هر صد گرم شیره معادل ۳ تا ۴ عدد میوه است و کالری بالایی دارد با تامین انرژی از دست رفته بدن از ضعف فرد کاسته و بر قوت او می‌افزاید و فقط سبب درمان علامت کم خونی می‌شود.

به گفته او، میوه‌ها و شیره آن‌ها نقش سازنده در تولید گلبول‌های قرمز خون و آهن ندارند و اندازه‌گیری ذخیره آهن قبل و بعد از مصرف شیره‌ها تغییری نداشته است، ضمن این‌که میزان قند فروکتوز شیره از خود میوه بیشتر و خطرناک‌تر است. مصرف شیره به بیماران دچار نارسایی کلیوی، قلبی ـ عروقی، دیابتی و افراد چاق توصیه نمی‌شود. اما برای کودکان لاغری که نیاز به وزن‌گیری دارند، گنجاندن آن در رژیم غذایی در کنار مصرف مکمل‌های دارویی می‌تواند مفید باشد. 

از دلایل ولع زیاد بالغان و کودکان به شیرینی‌ها کمبود کلسیم، آهن و منیزیم بدن است و چنانچه کمبود تغذیه‌ای وجود نداشت باید به‌تدریج از میزان مصرف شیرینی‌ها کاسته شود.

منبع:شفا آنلاین