کشاورزی> گروه کشاورزی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، چکیده آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی در فصل بهار ۱۳۹۹ را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، این گزارش نشان می‌دهد ارزش صادرات سه‌ماهه بهار امسال باوجود تحریم و شیوع کرونا فقط ۳.۹ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است.

به گزارش اتاق ایران، مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، «چکیده آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی در سه‌ماهه بهار ۱۳۹۹» را با پردازش و تحلیل اطلاعات بخش کشاورزی و صنایع غذایی داده‌های آمار گمرک ایران تهیه و برای اطلاع‌رسانی به فعالان اقتصادی و پژوهشگران ارائه کرد.

در این گزارش اطلاعات تجارت محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در سه‌ماهه بهار ۹۹ با داده‌های سالیانه هفت سال گذشته (سال‌های ۹۲ الی ۹۸) مورد مقایسه قرار گرفته و در آن واردات محصولات اساسی کشاورزی و صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی و صنایع غذایی و تراز تجاری دوماهه سال ۱۳۹۹ با مدت مشابه سال‌های قبل نیز مقایسه شده است.

در سه‌ماهه بهار ۱۳۹۹، مقدار صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ۲ هزار و ۷۰ تن و به ارزش یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار است که ازنظر وزن ۹.۴ درصد و ازنظر ارزش ۱۹.۶ درصد کل صادرات کالاهای غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. بر اساس آمارها، ارزش صادرات سه‌ماهه سال ۱۳۹۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳.۹ درصد کاهش داشته و در مقایسه با متوسط شش سال منتهی به ۱۳۹۷ نیز ۸.۶ درصد کاهش دارد.

اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل انواع سبزی و صیفی و محصولات جالیزی به ارزش ۳۵۰ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار با سهم ۲۸ درصد، انواع میوه‌های درختی به ارزش ۳۴۶ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار با سهم ۲۷.۷ درصد، شیر و فرآورده‌های آن به ارزش ۱۰۹ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار با سهم ۸.۸ درصد، انواع شیرینی‌ها و شکلات‌ها به ارزش ۷۳.۹ میلیون دلار با سهم ۵.۹ درصد، ماهی و میگو به ارزش ۴۴.۶ میلیون دلار با سهم ۳.۶ درصد، زعفران ۳۸.۶ میلیون دلار با سهم حدود ۳.۱ درصد، انواع آبمیوه و کمپوت ۳۸.۲ میلیون دلار با سهم ۳.۱ درصد، رب گوجه‌فرنگی ۳۲.۲ میلیون دلار با سهم ۲.۶ درصد، انواع نان (خشک، سوخاری و ...)۱۴ میلیون دلار با سهم ۱.۱ درصد و انواع خمیرهای غذایی ۱۳.۷ میلیون دلار با سهم ۱.۱ درصد، از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است.

متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی ۶۰۴ دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیرنفتی کشور (۲۹۰ دلار)۱۰۸ درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در سه‌ماهه سال ۹۹ بالغ‌بر ۱۴۱ هزار و ۶۵۸ ریال بوده که نسبت به سال قبل (۹۸ هزار و ۱۳۸ ریال) ۴۴.۴ درصد افزایش داشته است.

مقدار واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در سه‌ماهه بهار ۹۹، حدود ۶۸ هزار تن به ارزش ۲ هزار و ۶۱۵ میلیون دلار بوده که به ترتیب ازنظر وزن ۷۷.۳ درصد و ازنظر ارزش ۳۴.۳ درصد کل واردات کشور را شامل می‌شود. ارزش واردات در این مدت حدود ۳۲ درصد کمتر از سال قبل و درمجموع نیز ۱.۱ درصد کمتر از میانگین شش سال منتهی به سال ۱۳۹۷ بوده است.

اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در دوماهه سال ۹۹، شامل ذرت به ارزش ۵۸۷.۹ میلیون دلار با سهم ۲۲.۵ درصد، گندم به ارزش ۵۳۷.۴ میلیون دلار با سهم ۲۰.۶ درصد، کنجاله به ارزش ۱۴۸.۸ میلیون دلار با سهم ۵.۷ درصد، برنج به ارزش ۲۰۸.۲ میلیون دلار با سهم ۸ درصد، روغن نباتی به ارزش ۱۳۸.۸ میلیون دلار با سهم ۵.۳ درصد، دانه سویا به ارزش ۱۶۹.۷ میلیون دلار با سهم ۶.۵ درصد، قند و شکر به ارزش ۱۵۲.۱ میلیون دلار با سهم ۵.۸ درصد، جو به ارزش ۱۳۰.۳ میلیون دلار با سهم ۵ درصد، انواع میوه به ارزش ۹۸.۹ میلیون دلار با سهم ۳.۸ درصد، چای به ارزش ۶۸.۹ میلیون دلار با سهم ۲.۶ درصد و گوشت قرمز به ارزش ۵۹.۵ میلیون دلار با سهم ۲.۳ درصد، از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که درمجموع حدود ۹۵ درصد ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی را شامل می‌شوند.

متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی بخش کشاورزی در سه‌ماهه سال ۱۳۹۹، ۳۷۹ دلار است که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (۸۵۴ دلار) حدود ۵۶ درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی ۴۲ هزار ریال بوده که نسبت به سال قبل تغییری نداشته است.

تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در سه‌ماهه بهار ۱۳۹۹ منفی یک میلیارد و ۳۶۵ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۴۶ درصد بهبود نشان می‌دهد (ارزش صادرات ۳.۹ درصد و ارزش واردات حدود ۳۱.۷ درصد کاهش داشته است) کسری تراز تجاری سه‌ماهه سال ۹۹ نسبت به میانگین شش سال منتهی به ۱۳۹۷ که منفی یک میلیارد و ۲۷۷ میلیون دلار بوده، ۶.۸ درصد کسری داشته است.

 

نهاده‌های کشاورزی

در سه‌ماهه سال ۹۹، جمعاً ۲ هزار و ۸۲۴ تن و ۱۰۰ کیلوگرم آفت‌کش به‌صورت آماده مصرف و هزار و ۲۸۲ تن و ۷۰۰ کیلوگرم به‌صورت تکنیکال وارد کشور شده که در مقایسه با سال قبل، آفت‌کش‌های آماده مصرف حدود ۶۶ درصد و تکنیکال‌ها حدود ۷۹ درصد کاهش نشان می‌دهد. درمجموع با تبدیل آفت‌کش‌های تکنیکال به آماده مصرف (با اعمال ضریب تبدیل ۲.۵) می‌توان نتیجه گرفت که در سه‌ماهه سال ۹۹ مقدار واردات آفت‌کش‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷۴ درصد کاهش دارد و در این رابطه سهم کاهشی علف‌کش‌ها ۷۸.۷ درصد، حشره‌کش‌ها ۷۷ درصد و قارچ‌کش‌ها ۷۵.۴ درصد بوده است.

جمع کل ارزش آفت‌کش‌های وارداتی در سه ماه نخست سال ۱۳۹۹ بالغ‌بر ۳۳.۶ میلیون دلار است که ۶۷.۳ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است.

در سه ماه نخست سال ۹۹ مقدار هزار و ۵۳ تن و ۸۰۰ کیلوگرم آفت‌کش آماده مصرف و ۶۵.۲ تن آفت‌کش تکنیکال جمعاً با ارزش یک‌میلیون و ۹۳۳ هزار و ۸۰۰ دلار صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ازنظر مقدار آماده مصرف ۷.۸ درصد افزایش و تکنیکال ۵۸ درصد کاهش داشته و ازنظر ارزش نیز درمجموع ۹.۸ درصد کاهش دارد.

کل واردات کودها در سه ماه نخست سال ۹۹ بالغ‌بر ۱۷.۸ هزار تن با ارزش ۱۸.۱ میلیون دلار بوده که در مقایسه با سال قبل ازنظر وزنی ۸۷.۵ درصد و ازنظر ارزش ۷۴.۹ درصد کاهش نشان می‌دهد. در بین انواع کودهای وارداتی کود NPK حدود ۱۷.۲ درصد افزایش داشته اما کودهای فسفره ۱۰۰ درصد، کودهای پتاسه ۸۲.۳ درصد، میکرو ۸۰.۸ درصد و کودهای ازته ۶۴.۹ درصد به ترتیب ازنظر مقدار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته‌اند.

در سه ماه نخست سال ۹۹ مقدار ۸۸۲.۴ هزار تن کود باارزش ۱۵۷ میلیون دلار صادر گردیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ازنظر مقدار ۱۱ درصد و ازنظر ارزش ۱۳.۹ درصد کاهش داشته است. ضمناً بیش از ۹۰ درصد مقدار کودهای صادراتی کود اوره بوده است.

درمجموع کل واردات بذر و سایر اندام‌های تکثیر شونده گیاهی در سه ماه نخست سال ۱۳۹۹ بالغ‌بر ۲۵۳۴ تن با ارزش ۴۱.۳ میلیون دلار بوده که نسبت به سال قبل ازنظر وزنی ۲۸.۲ درصد و ازنظر ارزش ۱۳.۴ درصد کاهش نشان می‌دهد. از بین بذور مهم مقدار واردات بذر سبزیجات با کاهش ۹۸.۹ درصدی، بذر چغندرقند با کاهشی ۴۶.۷ درصدی و بذر ذرت با کاهش ۶۳.۴ درصدی روبرو بوده است، اما بذر یونجه و شبدر با ۴۴.۱ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته‌اند.

در سه ماه نخست سال ۹۹ جمعاً مقدار ۱۶۸۶.۱ تن بذر و سایر اندام‌های تکثیر شونده گیاهی با ارزش ۲.۷ میلیون دلار صادر شده که کلاً مربوط به سایر اندام‌های تکثیر شونده است. این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ازنظر مقدار ۴۱.۸ درصد و ازنظر ارزش ۳۹ درصد کاهش نشان می‌دهد.

طی ۹ ماه گذشته از سال آبی ۹۹-۱۳۹۸ میزان بارندگی ۲۸۵.۴ میلی‌متر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۸ درصد کاهش و در مقایسه با بلندمدت (۵۱ ساله) ۲۸.۹ درصد افزایش داشته است.