پتاسیم یکی از مواد معدنی مهم برای بدن است که روی بسیاری از عملکردهای حیاتی تأثیر می‌گذارد. از تنظیم ضربان قلب گرفته تا حفظ تعادل مایعات و عملکرد درست عضلات و اعصاب، این ماده نقش کلیدی دارد. اما بسیاری از افراد ممکن است بدون آنکه بدانند، به اندازه کافی پتاسیم دریافت نکنند. این کمبود می‌تواند باعث ضعف عضلانی، خستگی، مشکلات قلبی و حتی افزایش فشار خون شود.

حال سوال این است که برای مصرف پتاسیم چه بخوریم؟ یا اگر سطح پتاسیم بدن پایین باشد، چه غذاهایی می‌توانند به جبران آن کمک کنند؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد و بهترین منابع پتاسیم، از میوه‌ها و سبزیجات گرفته تا نوشیدنی‌ها و حبوبات را معرفی خواهیم کرد. پس اگر می‌خواهید بدانید چگونه می‌توان میزان پتاسیم بدن را متعادل نگه داشت، همراه ما باشید!

علائم کمبود پتاسیم در بدن چیست؟

بدن برای عملکرد درست عضلات، اعصاب و حفظ ضربان قلب به مقدار کافی پتاسیم نیاز دارد. اگر سطح این ماده پایین بیاید، ممکن است نشانه‌هایی ظاهر شود که گاهی خفیف هستند و گاهی هم می‌توانند جدی باشند.

•   احساس خستگی و ضعف مداوم : اگر بدون دلیل مشخصی همیشه بی‌حال و خسته هستید، ممکن است سطح پتاسیم بدنتان پایین باشد. این ماده در تولید انرژی و عملکرد عضلات نقش مهمی دارد.
•   گرفتگی و اسپاسم عضلانی : کمبود پتاسیم می‌تواند باعث انقباضات ناگهانی و دردناک در عضلات شود، به‌خصوص هنگام ورزش یا حتی در خواب.
•    ضربان نامنظم قلب : پتاسیم در تنظیم ریتم قلب نقش دارد، پس اگر ضربان قلبتان نامنظم شده یا تپش قلب دارید، شاید دلیلش کاهش سطح این ماده در بدن باشد.
•    مشکلات گوارشی : از یبوست و نفخ گرفته تا کاهش حرکات روده، همه این مشکلات می‌توانند به کمبود پتاسیم مربوط باشند، چون این ماده برای عملکرد درست عضلات دستگاه گوارش ضروری است.
•   گزگز و بی‌حسی دست و پا : اگر احساس گزگز یا بی‌حسی در اندام‌های خود دارید، ممکن است سطح پتاسیم شما پایین باشد، چون این ماده در انتقال پیام‌های عصبی نقش مهمی دارد.
•   افزایش فشار خون : یکی دیگر از تأثیرات کمبود پتاسیم، افزایش فشار خون است، چون پتاسیم به تعادل سدیم در بدن کمک می‌کند.

اگر این علائم را دارید و برایتان سوال است که برای پتاسیم پایین چه بخوریم؟ شاید وقت آن باشد که نگاهی به رژیم غذایی خود بیندازید. در ادامه با خوراکی‌هایی آشنا خواهیم شد که می‌توانند سطح پتاسیم بدن را متعادل کنند.

 برای مصرف پتاسیم چی بخوریم؟ میوه‌ها و سبزیجات غنی از پتاسیم

اگر به دنبال افزایش پتاسیم در رژیم غذایی خود هستید، میوه‌ها و سبزیجات یکی از بهترین منابع طبیعی برای تأمین این ماده معدنی هستند. این خوراکی‌ها نه‌تنها پتاسیم زیادی دارند، بلکه سرشار از فیبر، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها نیز هستند که برای سلامت کلی بدن مفید می‌باشند.

میوه‌های سرشار از پتاسیم

برای پتاسیم پایین چه بخوریم؟ در ادامه به بررسی میوه‌هایی که پتاسیم فراوانی دارند می‌پردازیم :

1. موز یکی از میوه‌های غنی از پتاسیم است که در هر 100 گرم خود حاوی 358 میلی‌گرم پتاسیم می‌باشد. این میزان پتاسیم نقش مهمی در تقویت عضلات و افزایش سطح انرژی ایفا می‌کند. به همین دلیل، موز یکی از بهترین گزینه‌ها برای ورزشکاران و افرادی است که به دنبال افزایش انرژی روزانه خود هستند.
2. آووکادو نیز یکی از میوه‌های پرخاصیت است که در هر 100 گرم خود 485 میلی‌گرم پتاسیم دارد. علاوه بر پتاسیم، این میوه سرشار از چربی‌های سالم بوده که به سلامت قلب کمک می‌کنند. مصرف آووکادو می‌تواند کلسترول بد را کاهش داده و عملکرد قلب را بهبود ببخشد.
3. پرتقال با دارا بودن 181 میلی‌گرم پتاسیم در هر 100 گرم، یکی از منابع مناسب این ماده معدنی است. علاوه بر آن، این میوه سرشار از ویتامین C می‌باشد که به تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان و بزرگسالان و حفظ سلامت پوست کمک می‌کند.
4. کیوی نیز که حاوی 312 میلی‌گرم پتاسیم در هر 100 گرم است، به حفظ تعادل الکترولیت‌های بدن کمک می‌کند. تعادل الکترولیت‌ها برای عملکرد صحیح عضلات و اعصاب بسیار مهم است و مصرف کیوی می‌تواند به جلوگیری از گرفتگی عضلانی و تنظیم فشار خون کمک کند.
5. طالبی با 267 میلی‌گرم پتاسیم در هر 100 گرم، یک گزینه عالی برای آبرسانی به بدن محسوب می‌شود. این میوه با داشتن مقدار بالای آب و الکترولیت‌ها، می‌تواند بدن را در روزهای گرم تابستان خنک نگه دارد و از کم‌آبی جلوگیری کند.
6.  انجیر خشک با داشتن 680 میلی‌گرم پتاسیم در هر 100 گرم، یکی از غنی‌ترین منابع پتاسیم در میان میوه‌ها است. این میوه علاوه بر تقویت استخوان‌ها، به بهبود عملکرد سیستم گوارشی نیز کمک می‌کند. مصرف انجیر خشک می‌تواند به سلامت روده‌ها کمک کرده و از یبوست جلوگیری کند.

با افزودن این میوه‌ها به رژیم غذایی روزانه، می‌توان به تقویت بدن، افزایش انرژی، حفظ سلامت قلب و استخوان‌ها، و بهبود عملکرد کلی بدن کمک کرد. مصرف این میوه‌ها می‌تواند به افزایش سطح پتاسیم بدن کمک کند، اما بهتر است در حد تعادل مصرف شوند تا تعادل سایر مواد معدنی در بدن حفظ شود.

 حبوبات غنی از پتاسیم

حبوبات یکی از بهترین منابع طبیعی پتاسیم هستند که برای پتاسیم پایین چه بخوریم بسیار مفید هستند.که علاوه بر این ماده معدنی، سرشار از فیبر و پروتئین گیاهی نیز می‌باشند. این گروه غذایی به کنترل قند خون، بهبود عملکرد گوارش و تأمین انرژی کمک می‌کند. در ادامه لیستی از حبوبات سرشار از پتاسیم را مشاهده می‌کنید:

1. عدس یکی از حبوبات مغذی و سرشار از پتاسیم است که در هر ۱۰۰ گرم پخته‌شده ۳۷۰ میلی‌گرم پتاسیم دارد. این ماده غذایی علاوه بر تقویت سیستم ایمنی، به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. عدس سرشار از فیبر و پروتئین گیاهی است که برای سلامت روده و حفظ انرژی بدن بسیار مفید است.
2. لوبیا قرمز با داشتن ۴۰۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر ۱۰۰ گرم، یک منبع عالی از آهن و فیبر محسوب می‌شود. این ترکیبات باعث بهبود خون‌سازی، تنظیم قند خون و کمک به سلامت قلب می‌شوند. همچنین مصرف لوبیا قرمز به کاهش کلسترول بد (LDL) و بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند.
3. لوبیا چیتی که در هر ۱۰۰ گرم خود ۳۶۰ میلی‌گرم پتاسیم دارد، یکی از بهترین حبوبات برای تنظیم فشار خون و کاهش کلسترول است. این ماده غذایی دارای فیبر فراوانی است که به بهبود عملکرد قلب و روده کمک می‌کند و از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌نماید.
4. نخود با ۳۳۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر ۱۰۰ گرم پخته‌شده، یکی از منابع گیاهی عالی پروتئین است که به تقویت سیستم گوارش کمک می‌کند. نخود حاوی مواد مغذی مفیدی مانند فیبر، آهن و منیزیم است که به حفظ انرژی بدن و افزایش احساس سیری کمک می‌کنند.
5. لوبیا سفید که با ۵۵۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر ۱۰۰ گرم، یکی از غنی‌ترین حبوبات از نظر این ماده معدنی است، تأثیر قابل‌توجهی در تقویت استخوان‌ها دارد. این نوع لوبیا حاوی کلسیم و منیزیم است که به استحکام استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان کمک می‌کنند.
6. سویا نیز یک منبع فوق‌العاده از پروتئین گیاهی است و در هر ۱۰۰ گرم خود ۴۴۰ میلی‌گرم پتاسیم دارد. این ماده غذایی به کاهش التهاب در بدن کمک کرده و به‌عنوان جایگزینی سالم برای پروتئین‌های حیوانی شناخته می‌شود. همچنین سویا می‌تواند برای حفظ سلامت قلب و تنظیم هورمون‌ها مفید باشد.

افزودن این حبوبات به رژیم غذایی روزانه می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم قلبی-عروقی، تنظیم فشار خون، تقویت سیستم ایمنی و افزایش سلامت استخوان‌ها کمک کند. علاوه بر تأمین پتاسیم مورد نیاز بدن، این مواد غذایی منابعی عالی از فیبر، پروتئین و ویتامین‌های ضروری هستند که برای حفظ سلامت عمومی بدن اهمیت زیادی دارند. برای دریافت بیشترین میزان پتاسیم، بهتر است حبوبات را به‌صورت پخته‌شده و کم‌نمک مصرف کنید، زیرا نمک زیاد می‌تواند تعادل پتاسیم را در بدن مختل کند. 

سبزیجات غنی از پتاسیم

• اسفناج یکی از سبزیجاتی است که به دلیل داشتن ۵۵۸ میلی‌گرم پتاسیم در هر ۱۰۰ گرم، نقش مهمی در تقویت عضلات و بهبود سیستم ایمنی بدن دارد. این سبزی برگ‌دار همچنین سرشار از آهن، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها است که به بهبود عملکرد سلول‌های بدن کمک می‌کنند. مصرف اسفناج می‌تواند باعث افزایش سطح انرژی و جلوگیری از ضعف عضلانی شود.
• سیب‌زمینی نیز یکی از منابع غنی پتاسیم است که در هر ۱۰۰ گرم خود ۴۲۵ میلی‌گرم از این ماده معدنی دارد. پتاسیم موجود در سیب‌زمینی به تنظیم فشار خون کمک می‌کند و برای سلامت قلب و عروق مفید است. علاوه بر این، سیب‌زمینی منبعی از کربوهیدرات‌های سالم بوده و می‌تواند انرژی مورد نیاز بدن را تأمین کند.
• کدوحلوایی با داشتن ۳۵۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر ۱۰۰ گرم، یکی از سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان محسوب می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در کدوحلوایی به کاهش التهابات بدن کمک کرده و از بروز بیماری‌های مزمن جلوگیری می‌کنند. همچنین، این سبزی با دارا بودن ویتامین‌های مفید، در تقویت سیستم ایمنی نقش دارد.
• گوجه‌فرنگی، که در هر ۱۰۰ گرم خود ۲۳۷ میلی‌گرم پتاسیم دارد، یک انتخاب عالی برای سلامت پوست و قلب است. این سبزی محبوب حاوی لیکوپن، نوعی آنتی‌اکسیدان قوی است که به کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک می‌کند و از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از اشعه‌های مضر خورشید محافظت می‌نماید.
• چغندر یکی دیگر از منابع غنی از پتاسیم است که با ۳۲۵ میلی‌گرم در هر ۱۰۰ گرم، به بهبود گردش خون کمک می‌کند. نیترات‌های طبیعی موجود در چغندر می‌توانند جریان خون را افزایش داده، فشار خون را کاهش دهند و عملکرد ورزشی را بهبود بخشند. همچنین مصرف چغندر می‌تواند باعث افزایش انرژی و بهبود عملکرد ذهنی شود.
• کلم بروکلی نیز با ۳۱۶ میلی‌گرم پتاسیم در هر ۱۰۰ گرم، در تقویت استخوان‌ها و سیستم ایمنی نقش موثری دارد. این سبزی سرشار از ویتامین C و K است که به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک کرده و عملکرد سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند. مصرف کلم بروکلی می‌تواند به کاهش التهاب در بدن نیز کمک کند.

برای پتاسیم پایین چی خوبه ؟ با افزودن این سبزیجات به رژیم غذایی روزانه، می‌توان از مزایای فراوان آن‌ها برای سلامت عضلات، قلب، استخوان‌ها و سیستم ایمنی بهره‌مند شد. این مواد غذایی نه‌تنها سرشار از پتاسیم هستند، بلکه حاوی ترکیبات مفید دیگری نیز می‌باشند که برای عملکرد بهینه بدن ضروری‌اند.برای حفظ پتاسیم موجود در سبزیجات، بهتر است آنها را به صورت بخارپز یا خام مصرف کنید، زیرا جوشاندن ممکن است باعث از بین رفتن بخشی از این ماده معدنی شود. با مصرف این میوه‌ها و سبزیجات در رژیم غذایی روزانه، می‌توانید به راحتی سطح پتاسیم بدن خود را در حد متعادل نگه دارید. در بخش بعدی، نوشیدنی‌های غنی از پتاسیم را بررسی خواهیم کرد که می‌توانند یک گزینه عالی برای دریافت این ماده باشند.

 نوشیدنی‌های غنی از پتاسیم

علاوه بر میوه‌ها و سبزیجات، برخی از نوشیدنی‌ها نیز می‌توانند مقدار قابل توجهی پتاسیم را به بدن برسانند. این نوشیدنی‌ها علاوه بر تأمین آب مورد نیاز بدن، به حفظ تعادل الکترولیت‌ها، تنظیم فشار خون و تقویت عملکرد عضلات کمک می‌کنند. در ادامه برخی از بهترین نوشیدنی‌های سرشار از پتاسیم را معرفی می‌کنیم:

1. آب نارگیل  یا شیر نارگیل یکی از بهترین نوشیدنی‌های طبیعی برای هیدراته نگه داشتن بدن و تأمین الکترولیت‌ها است. با داشتن ۶۰۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر لیوان (۲۵۰ میلی‌لیتر)، این نوشیدنی می‌تواند به تعادل مایعات بدن کمک کرده و از کم‌آبی جلوگیری کند. همچنین از خواص شیر نارگیل میتوان گفت که گزینه عالی برای ورزشکاران است، زیرا به جبران املاح از دست رفته پس از تمرینات ورزشی کمک می‌کند.
2. آب پرتقال طبیعی نیز یکی از منابع غنی از پتاسیم محسوب می‌شود و در هر لیوان خود ۴۹۶ میلی‌گرم از این ماده معدنی را دارد. این نوشیدنی سرشار از ویتامین C بوده و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. مصرف منظم آب پرتقال می‌تواند به افزایش جذب آهن و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های ویروسی و عفونی کمک کند.
3. آب گوجه‌فرنگی که حاوی ۵۵۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر لیوان است، یک نوشیدنی مفید برای کاهش التهاب و تنظیم فشار خون به شمار می‌رود. این نوشیدنی حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند لیکوپن است که از بدن در برابر بیماری‌های قلبی و برخی سرطان‌ها محافظت می‌کند. همچنین مصرف آب گوجه‌فرنگی به بهبود عملکرد قلب و عروق کمک می‌کند.
4. شیر کم‌چرب با داشتن ۳۷۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر لیوان، یکی از بهترین گزینه‌ها برای تأمین کلسیم و تقویت استخوان‌ها است. این نوشیدنی علاوه بر پتاسیم، حاوی مقادیر بالایی از پروتئین و ویتامین D است که به حفظ سلامت عضلات و استخوان‌ها کمک می‌کنند. مصرف روزانه شیر کم‌چرب می‌تواند از پوکی استخوان جلوگیری کند و به استحکام دندان‌ها نیز کمک کند.
5. اسموتی موز و شیر یکی از غنی‌ترین نوشیدنی‌ها از نظر پتاسیم است، به طوری که هر لیوان آن حاوی ۷۲۰ میلی‌گرم از این ماده معدنی است. این نوشیدنی یک منبع عالی انرژی بوده و به افزایش سطح پتاسیم در بدن کمک می‌کند. ترکیب موز و شیر نه‌تنها باعث تقویت عضلات و افزایش استقامت بدن می‌شود، بلکه می‌تواند به بهبود عملکرد ورزشی و جلوگیری از گرفتگی عضلات نیز کمک کند.
6. دمنوش بابونه نیز با داشتن ۳۵۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر لیوان، یک نوشیدنی آرامش‌بخش محسوب می‌شود که می‌تواند به کاهش استرس و کمک به خواب راحت کمک کند. این دمنوش طبیعی به کاهش اضطراب، بهبود عملکرد سیستم گوارشی و تسکین دردهای عضلانی نیز کمک می‌کند.

برای دریافت بیشترین میزان پتاسیم، بهتر است از آبمیوه‌های طبیعی استفاده کنید و از نوشیدنی‌های صنعتی که شکر و مواد افزودنی دارند، پرهیز نمایید.
این نوشیدنی‌ها می‌توانند یک گزینه عالی برای تأمین پتاسیم باشند، به‌خصوص برای افرادی که کمتر از میوه و سبزیجات استفاده می‌کنند. در بخش بعدی به بررسی غذاهای سرشار از پتاسیم می‌پردازیم تا ببینیم برای مصرف پتاسیم چه غذاهایی بخوریم.

 غذاهای سرشار از پتاسیم

برای مصرف پتاسیم چی بخوریم؟ علاوه بر میوه‌ها، سبزیجات و نوشیدنی‌ها، برخی از غذاها نیز می‌توانند مقدار قابل توجهی پتاسیم را به بدن برسانند. این مواد غذایی می‌توانند به حفظ تعادل الکترولیت‌ها، تقویت عضلات و بهبود عملکرد قلب کمک کنند. در ادامه لیستی از بهترین غذاهای غنی از پتاسیم را مشاهده می‌کنید:

• ماهی سالمون یکی از بهترین منابع پتاسیم در بین غذاهای دریایی است که در هر ۱۰۰ گرم خود ۴۲۰ میلی‌گرم پتاسیم دارد. این ماهی همچنین سرشار از امگا ۳ بوده و برای سلامت قلب بسیار مفید است. مصرف منظم ماهی سالمون می‌تواند به کاهش التهاب در بدن، بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک کند.
• ماهی تن نیز یک منبع عالی پتاسیم است و در هر ۱۰۰ گرم ۳۵۰ میلی‌گرم از این ماده معدنی را دارد. این ماهی علاوه بر پتاسیم، حاوی مقدار زیادی پروتئین و اسیدهای چرب مفید است که به کاهش التهاب، تقویت مغز و بهبود عملکرد سیستم عصبی کمک می‌کنند.
• سینه مرغ بدون پوست یکی از منابع غنی از پروتئین و پتاسیم است که در هر ۱۰۰ گرم ۳۴۰ میلی‌گرم پتاسیم دارد. این ماده غذایی به حفظ توده عضلانی، افزایش انرژی و بهبود روند ریکاوری عضلات کمک می‌کند. به همین دلیل، سینه مرغ یکی از انتخاب‌های اصلی در رژیم‌های غذایی سالم و ورزشی محسوب می‌شود.
• گوشت گاو کم‌چرب با ۳۸۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر ۱۰۰ گرم، یک گزینه عالی برای تأمین آهن و تقویت خون‌سازی است. این ماده غذایی به تولید گلبول‌های قرمز و اکسیژن‌رسانی بهتر در بدن کمک می‌کند. همچنین مصرف متعادل گوشت گاو می‌تواند به حفظ انرژی و بهبود عملکرد فیزیکی کمک کند.
• ماست یونانی که در هر ۱۰۰ گرم خود ۲۴۰ میلی‌گرم پتاسیم دارد، از غذاهای کلسیم دار غنی از پروبیوتیک‌ها محسوب می‌شود که به تقویت سیستم گوارش کمک می‌کند. این ماست همچنین منبع خوبی از پروتئین و کلسیم بوده و به حفظ سلامت استخوان‌ها و دستگاه گوارش کمک می‌کند.
• پنیر توفو که از سویا تهیه می‌شود، یکی از بهترین منابع گیاهی پتاسیم است که در هر ۱۰۰ گرم خود ۳۶۰ میلی‌گرم از این ماده معدنی دارد. این ماده غذایی برای گیاه‌خواران یک منبع عالی پروتئین و کلسیم به‌شمار می‌رود و می‌تواند به حفظ سلامت عضلات و استخوان‌ها کمک کند.
• برنج قهوه‌ای با ۱۶۰ میلی‌گرم پتاسیم در هر ۱۰۰ گرم، یک منبع غنی از فیبر است که برای سلامت دستگاه گوارش مفید می‌باشد. فیبر موجود در این ماده غذایی به بهبود هضم، کاهش کلسترول بد و کنترل قند خون کمک می‌کند.
• سیب‌زمینی پخته یکی از بهترین منابع پتاسیم در میان غذاها محسوب می‌شود و در هر ۱۰۰ گرم خود ۴۲۵ میلی‌گرم پتاسیم دارد. این ماده غذایی علاوه بر تأمین انرژی، به تنظیم فشار خون کمک کرده و می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای رژیم‌های غذایی سالم باشد.

مصرف این غذاها همراه با سایر منابع پتاسیم مانند میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند به تأمین نیاز روزانه بدن کمک کند. در بخش بعدی، حبوبات غنی از پتاسیم را بررسی خواهیم کرد که می‌توانند یک گزینه عالی برای تأمین این ماده معدنی باشند.

میزان روزانه نیاز بدن به پتاسیم

بدن ما هر روز به مقدار مشخصی پتاسیم نیاز دارد تا عملکرد طبیعی خود را حفظ کند. میزان توصیه‌شده پتاسیم بسته به سن، جنسیت و شرایط خاص هر فرد متفاوت است. در جدول زیر مقدار نیاز روزانه پتاسیم برای گروه‌های مختلف را مشاهده می‌کنید:

بدن ما هر روز به مقدار مشخصی پتاسیم نیاز دارد، اما این به آن معنا نیست که هرچه بیشتر مصرف کنیم، بهتر است! مصرف بیش‌ازحد پتاسیم، مخصوصاً اگر کلیه‌ها نتوانند آن را به‌درستی دفع کنند، می‌تواند باعث مشکلاتی مثل نامنظمی ضربان قلب و اختلال در عملکرد کلیه شود. اگر هم فکر می‌کنید به پتاسیم بیشتری نیاز دارید، قبل از هر تصمیمی، بهتر است با یک متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید.

فواید پتاسیم برای بدن و چرا بدن ما به پتاسیم نیاز دارد؟

پتاسیم یکی از آن مواد معدنی مهمی است که در پس‌زمینه‌ی خیلی از عملکردهای بدن حضور دارد، از تنظیم ضربان قلب گرفته تا حفظ سلامت عضلات و اعصاب. این ماده‌ی مغذی باعث می‌شود بدن بتواند فشار خون را کنترل کند، عضلات بهتر کار کنند و سیستم عصبی پیام‌های خود را درست ارسال کند. چند مورد از فواید مهم پتاسیم:

•    کمک به کنترل فشار خون و کاهش خطر بیماری‌های قلبی
•   حفظ عملکرد عضلات و جلوگیری از گرفتگی‌های ناگهانی
•    تقویت سیستم عصبی و افزایش تمرکز
•    تنظیم تعادل مایعات بدن و جلوگیری از کم‌آبی
•    کاهش خطر سنگ کلیه و تقویت سلامت استخوان‌ها
•    تنظیم ضربان قلب و جلوگیری از تپش‌های نامنظم
•     حفظ سطح قند خون و کاهش مقاومت به انسولین

خلاصه که، پتاسیم برای بدن مثل سوخت برای ماشین است! با یک رژیم غذایی متعادل که منابع طبیعی این ماده را شامل شود، می‌توانید سلامت بدن را حفظ کنید و از مشکلات ناشی از کمبود یا افزایش بیش‌ازحد آن پیشگیری کنید.

بیماری‌های تأثیرگذار بر کمبود پتاسیم

گاهی اوقات بدن بیش از حد پتاسیم از دست می‌دهد و دلیل آن می‌تواند برخی بیماری‌ها یا شرایط خاص باشد:

•   بیماری‌های کلیوی: کلیه‌ها اگر خوب کار نکنند، ممکن است پتاسیم زیادی دفع شود.
•   دیابت کنترل‌نشده: قند خون بالا، ادرار را بیشتر کرده و پتاسیم را کاهش می‌دهد.
•   مشکلات گوارشی: اسهال و استفراغ طولانی‌مدت می‌توانند سطح پتاسیم را پایین بیاورند.
•   اختلالات هورمونی: برخی مشکلات غددی، مانند بیماری کوشینگ، باعث دفع بیشتر پتاسیم می‌شوند.
•   داروهای مُدر (ادرارآور): برخی داروها می‌توانند پتاسیم بدن را کم کنند.

آیا می‌توان پتاسیم را از مکمل‌ها دریافت کرد؟

بله، اما همیشه لازم نیست! معمولاً بدن پتاسیم مورد نیاز خود را از طریق غذاهای طبیعی مثل میوه‌ها و سبزیجات دریافت می‌کند. اما در برخی شرایط، مثل کمبود شدید پتاسیم یا مصرف داروهایی که باعث دفع آن می‌شوند، ممکن است پزشک مکمل تجویز کند. البته این را هم در نظر بگیرید که مصرف بیش‌ازحد مکمل‌های پتاسیم می‌تواند خطرناک باشد و روی ضربان قلب تأثیر بگذارد. پس اگر فکر می‌کنید به مکمل نیاز دارید، قبل از هر تصمیمی، حتماً با پزشک مشورت کنید.

چگونه سطح پتاسیم خون نامتعادل می‌شود؟

بدن برای تنظیم سطح پتاسیم همیشه در تلاش است، اما بعضی عوامل می‌توانند این تعادل را به هم بزنند. اگر غذاهای سرشار از پتاسیم مصرف نکنید یا به دلیل اسهال، استفراغ و تعریق زیاد پتاسیم از دست بدهید، سطح آن کاهش پیدا می‌کند. از طرف دیگر، اگر کلیه‌ها خوب کار نکنند یا مکمل پتاسیم را بدون مشورت پزشک مصرف کنید، ممکن است پتاسیم خون بالا برود. بعضی داروها، مثل مدرها (ادرارآورها)، هم می‌توانند باعث دفع بیش‌ازحد پتاسیم شوند. خلاصه اینکه، هم کمبود و هم افزایش پتاسیم می‌توانند مشکل‌ساز باشند.

چه چیزی باعث افزایش سریع پتاسیم می‌شود؟

گاهی اوقات سطح پتاسیم خون خیلی سریع بالا می‌رود و این می‌تواند خطرناک باشد. یکی از دلایل اصلی، مشکلات کلیوی است، چون کلیه‌ها وظیفه دارند پتاسیم اضافی را دفع کنند. وقتی کلیه‌ها خوب کار نکنند، پتاسیم در خون جمع می‌شود. مصرف زیاد مواد غذایی سرشار از پتاسیم مثل موز، آووکادو یا سیب‌زمینی در مدت کوتاه هم می‌تواند سطح پتاسیم را بالا ببرد، به‌ویژه اگر بدن در دفع آن مشکل داشته باشد. استفاده نادرست از مکمل‌های پتاسیم هم ممکن است باعث افزایش شدید این ماده در بدن شود. بعضی داروها مثل مسدودکننده‌های بتا و برخی داروهای فشار خون نیز می‌توانند پتاسیم را در بدن نگه دارند.

برای پتاسیم بالا چه چیزی بخوریم؟

اگر سطح پتاسیم بدن بیش از حد بالا باشد، مهم است که رژیم غذایی خود را طوری تنظیم کنید که از مصرف بیش‌ازحد این ماده جلوگیری شود. بهترین راه، کاهش مصرف غذاهای سرشار از پتاسیم مانند موز، سیب‌زمینی، آووکادو و گوجه‌فرنگی است. در عوض، می‌توانید از غذاهایی با پتاسیم کمتر مثل برنج سفید، نان سفید، سیب، انگور، توت‌فرنگی و خیار استفاده کنید. نوشیدن آب بیشتر هم به دفع پتاسیم اضافی کمک می‌کند، مگر اینکه پزشک به دلیل مشکلات کلیوی، مصرف مایعات را محدود کرده باشد. در موارد شدید، رژیم کم‌پتاسیم باید با نظر پزشک تنظیم شود.

جمع‌بندی

پتاسیم ماده معدنی مهمی است که در بسیاری از عملکردهای بدن نقش دارد، از تنظیم ضربان قلب گرفته تا حفظ تعادل مایعات. کمبود آن می‌تواند مشکلاتی مانند ضعف عضلانی و افزایش فشار خون به دنبال داشته باشد. برای تأمین پتاسیم، می‌توانید از میوه‌ها، سبزیجات، نوشیدنی‌ها و غذاهای مختلفی مانند موز، آووکادو، ماهی سالمون و سیب‌زمینی استفاده کنید. اما باید توجه داشته باشید که مصرف زیاد پتاسیم بدون نظارت، مخصوصاً برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند، می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین، رعایت تعادل در مصرف این ماده برای حفظ سلامتی ضروری است.

منابع :

https://my.clevelandclinic.org/
https://health.clevelandclinic.org/
https://www.dietaryguidelines.gov/