مسیر اقتصاد/ تو پروتئینی و روغن نبالیدات یکی از بخش های مهم در تامین امنیت غذایی است. این بخش به دلیل وابستگی گسترده به واردات دانه های روغنی و نهاده های دامی، یکی از بخش های آسیب پذیر به شمار می رود. طبق آمار گمرک در سال ۱۳۹۹ بیش از ۳.۳ میلیون تن انواع دانه روغنی و روغن خوراکی به ارزش ۲.۱ میلیارد دلار وارد کشور شده است. این میزان واردات در شرایطی که ایران قابلیت های فراوان در تولید انواع محصولات کشاورزی دارد، توجیه منطقی ندارد.
واردات ۳.۳ میلیون تنی روغن و دانه های روغنی در سال ۱۳۹۹
عمده واردات دانه های روغنی، روغن و نهاده های دامی مصرفی به کشور مربوط به دانه سویا و فرآورده های حاصل از آن است. تولید گسترده این محصول با توجه به شرایط خاص آن در کشور فراهم نیست اما می توان با استفاده از سایر دانه های روغنی، میزان وابستگی به واردات این محصول را کاهش داد.
تولید کلزا باعث کاهش واردات سویا خواهد شد
کلزا یا همان کانولا یکی از مهمترین انواع دانه های روغنی به شمار میرود که از کاربردهای وسیعی در تولید روغن خوراکی و صنعت دام و طیور برخوردار است. دانه کلزا پس از استحصال روغن به محصولی سرشار از پروتئین تبدیل می شود که امکان مصرف به عنوان جیره دام و طیور را دارد.
این دانه در پاییز کشت میشود و می توان از نزولات جوی جهت رشد آن در اقلیم ایران استفاده کرد. همچنین می توان به تناوب زراعی این محصول با گندم و جو اشاره کرد به طوری که از افزایش بیماری‌ها، آفات و علف های هرز کاسته و باعث افزایش عملکرد دانه این محصولات می شود. کلزا می تواند یکی از جایگزین های مناسب برای سویا و فرآورده های آن در کشور باشد.
هردانه کلزا با توجه به کیفیت تولید دارای ۲۵ تا ۵۵ درصد روغن و ۱۸ تا ۲۴ درصد پروتئین است. روغن کلزا به علت اینکه دارای اسیدهای چرب اشباع نشده و فاقد کلسترل است، از کیفیت تغذیهای بالایی نیز برخوردار است.
رشد ۱۰ برابری تولید کلزا در کشور با اجرای طرح خوداتکایی وزارت جهاد کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی از نیمه دوم سال ۱۳۹۴ برای مدیریت واردات دانه های روغنی از طریق تولید داخلی، برنامه ای ۱۰ ساله موسوم به طرح خوداتکایی دانه های روغنی و حمایت از تولید محصولات کلزا، سویا، گلرنگ، آفتابگردان و کنجد را تدوین کرد.
پس از اجرای این طرح میزان تولید کلزا در کشور از ۵۸ هزار تن در سال ۹۴ به حدود ۴۰۰ هزار تن در سال ۹۸ رسید و افزایش چشم گیری داشت.
در این طرح دولت با استفاده از سازوکار کشت قراردادی کارخانجات روغن کشی با کشاورزان و اجرای طرح خرید تضمینی، کشاورزان را تشویق به کاشت این محصول اساسی می کند.
لزوم افزایش قیمت خرید تضمینی کلزا به بیش از ۲۳ هزارتومان
همانطور که پیش تر نیز گفته شد، کلزا در تناوب با گندم و دیگر غلات در ایران کشت می شود. به همین منظور با توجه به افزایش قیمت خرید تضمینی گندم به ارزش ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان، انتظار میرود به منظور برقراری رابطه مناسب بین قیمت محصولات و عدم تولید یکنواخت غلات در کشور که باعث کاهش عملکرد تولید می شود، قیمت کلزا تا ۲.۲ برابر نرخ خرید تضمینی گندم افزایش پیدا کند.
در این راستا علیقلی ایمانی، نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور در خصوص لزوم تغییر قیمت کلزا گفت: این موضوع می‌تواند الگوی کشت گندم و توازن کشت را برهم بزند و ما شاهد افزایش سطح زیرکشت در گندم شویم که این امر می‌تواند باعث افزایش بیماری‌ها، افت‌ها و علف‌های هرز و در نهایت کاهش عملکرد تولید در کشور شود.[۱]
گفتنی است علیرضا مهاجر معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی ۱۶ فروردین ماه با ارسال نامه ای به وزیر جهاد کشاورزی، خواستار افزایش قیمت خرید تضمینی کلزا به ۲۲ هزار تومان شده است اما همچنان شورای قیمت گذاری قیمت رسمی این محصول را برای سال ۱۴۰۱ اعلام نکرده است.
پینوشت:
[۱] خبرگذاری جمهوری اسلامی؛ کدخبر ۸۴۶۹۴۵۷۵
انتهای پیام/ کشاورزی
نظر شما