بهمن دانايي – دبیر انجمن صنایع قند و شکر ایران
«نقطه عطف» جايي است كه نمودار يك پديده تغيير مسير ميدهد و از راه پيشين جدا ميشود. پس از نقطه عطف و بسته به تحولات كمي متغيرها، برخي دگرگونيها به سمت مثبت و سربالايي و برخي به سمت منفي و سرازيري ميرسند. نقطه عطف بازار قند و شكر ايران اكنون با سپردن تنظيم بازار اين محصول به دست يك نهاد تخصصي غيردولتي رخ داده و كارشناسان و متخصصان اين نقطه عطف را مثبت و مبارك ميدانند.
اين اتفاق به سادگي رخ نداده و مدتهاي طولاني براي رسيدن به آن زمان و انديشه و بردباري هزينه شده است روزهايي كه در سال 1385 صنعت قند و شكر در نقطهاي بسيار تاسفبار قرار گرفت و برخي از مديران ناكاربلد را خرسند كرده بود كه شايد اين صنعت را براي هميشه زايل كنند، انجمن صنفي و مدیران شرکتهای قند بودند كه ايستاد و توليد را نگه داشت.
در همه سالهاي اخير انجمن صنفي توليدكنندگان قند و شكر با درك دقيق از مباني منافع ملي و نگاه بلندمدت بر توليد داخلي اين محصول اصرار كرده و شرايط نامساعد تحريم نشان داد كه اين آيندهنگري چقدر به كار آمد.
دولت يازدهم كه بر سر كار آمد و تحولات مديريتي به ويژه در وزارت جهاد كشاورزي رخ داد به مرور اين نتيجه حاصل شد كه انجمن تخصصي قند و شكر با تجربه طولاني و كار از نزديك ميتواند علاوه بر مشاهده در اين صنعت و حضور نيرومند در مراكز تصميمسازي و تصميمگيري، برخي تصديهاي دولتي را نيز دراختيار گيرد. توليد آمارهاي دقيق و بهنگام از بازار و توليد اين محصول و اعتمادي كه دولت به اين آمارها كرد موجب شد بازار شكر در 2 سال گذشته و به رغم قطع واردات چند ماهه بازار، هرگز التهاب نداشته باشد. اين گونه شد كه دولت محترم به اين نتيجه رسيد سپردن تنظيم بازار شكر به اين نهاد كار صوابي است. اعتمادسازي مستمر و حفظ و توسعه منافع همه ذينفوذان صنعت قند و شكر كه تصميم مهم يادشده را تصريح كرد که در ادامه براي همه ذينفعان فايدههاي قابل اعتنا دارد.
شهروندان
مردم ايران به عنوان مصرفكنندگان نهايي قند و شكر بيش از همه طرفهاي ذينفع استحقاق دارند تا از فايدههاي تنظيم بازار به دست يك نهاد تخصصي بهرهمند شوند. مصرفكنندگان ارجمند ميتوانند مطمئن باشند كه منافع آنها هرگز با منافع يك گروه كوچك واردكننده ناشناس گره نميخورد بلكه با منافع گروهي از زحمتكشان در كارخانهها و مزارع پيوند برقرار ميكند و همافزايي صورت ميپذيرد. بازار شكر به دليل حضور نيرومند دهها كارخانه توليدكننده از نوسان شديد و روزهاي التهاب دور شده و آرامش را به مصرفكنندگان برميگرداند. خريد شكر با قيمتهاي مصوب دولت در سالهاي پيش رو و با ادامه اين طرح يك مزيت براي شهروندان است كه ميتواند رضايت آنها را جلب كند.
دولت
آمارهاي ارايه شده نشان ميدهد از 1385 تا 1393 رقمي معادل 6 ميليارد دلار ارز گرانبهاي ايران كه از صادرات نفت به دست آمده بود به واردات كالايي اختصاص يافت كه ميشد آن را در داخل توليد كرد. حفظ بخشي از ارز تخصيص داده شده به واردات شكر و اختصاص آن به سرمايهگذاري مورد نياز فايده و مزيت طرح تنظيم بازار است. توليدكنندگان ميدانند كه براي رشد و توسعه بايد تلفيقي دقيق از توليد و واردات به نفع توليد داخل و كاهش سهم واردات از مصرف كل صورت پذيرد و اين، دولت را در شرايط امن قرار خواهد داد. تعهد دهها مدير و متخصص توليد شكر براي تنظيم بازار كه خود از ذينفعان آن به حساب ميآيند بدون ترديد از تعهد چند واردكننده ناشناس اطمينان بيشتري به دولت خواهد داد. رشد توليد داخلي و افزايش ضريب خودكفايي با تنظيم بازار به وسيله بخش توليد مزيت ديگري است كه در ميانمدت رخ ميدهد و جامعه و دولت را مطمئن ميكند كه نوسانهاي مقطعي و شرايط هيجاني در بازار شكر كمتر و كمتر خواهد شد. علاوه بر اين مزيتها، دولت ميتواند به حفظ سطح اشتغال موجود در كل فعاليتهاي مرتبط با توليد شكر مطمئن باشد و نوعي برنامهريزي براي فعاليتهاي توسعهگرايانه را نيز دنبال كند.
توليدكنندگان
توليدكنندگان قند و شكر در همه نيم قرن سپري شده نشان دادهاند به توليد ملي وفادارند و سختترين شرايط نيز آنها را از بازار بيرون نكرده است. سالهاي سخت و پيچيده نيمه دوم دهه 1380 در صنعت قند و شكر و مقاومت جانانه توليدكنندگان در برابر بيمهريهاي عظيم نشان از درايت اين گروه است. اينك كه اين توليدكنندگان توانستهاند اعتماد دولت را جلب كرده و تنظيم بازار شكر دراختيارشان است ميتوانند اميدوار باشند برنامهريزيهاي آنها تحت تأثير رفتار چند تاجر ناشناس قرار نميگيرد. سرمايهگذاري براي فعاليتهاي توسعهاي در كارخانهها و رشد سرمايهگذاري يك مزيت ديگر براي توليد است كه پيش روي فعالان اين صنعت قرار دارد.
كشاورزان
گروه پرشماري از برزگران زحمتكش ايراني چندين دهه است كه با كشت چغندر و نيشكر، ماده اوليه و اصلي توليد شكر را فراهم كرده و رونق را به اين توليد هديه دادهاند. در شرايط تازه كه بازار شكر به وسيله توليدكنندگان آشنا به چم و خم كار كشاورزان سپرده شده است، اين گروه ميتوانند اميدوار باشند كه قراردادهاي آنها دستخوش تحولات ناشناس و غيرمنتظره قرار نميگيرد. كشاورزي ايران نيز با ادامه و استمرار كشت چغندر در بخش قابل توجهي از اراضي زراعي اين مزيت را پيدا ميكنند كه اراضي كشت شده قوت ميگيرند و توليد محصولات ديگر با راندمان بالا ممكن ميشود. كشاورزان چغندركار در شرايط جديد ميتوانند اميدوار باشند كه تناسب قيمت چغندر و ساير محصولات مراعات شده و قراردادهاي ميانمدت منعقد شده، آنها را از التهاب و استرس دور نگه ميدارد.
«نقطه عطف» جايي است كه نمودار يك پديده تغيير مسير ميدهد و از راه پيشين جدا ميشود. پس از نقطه عطف و بسته به تحولات كمي متغيرها، برخي دگرگونيها به سمت مثبت و سربالايي و برخي به سمت منفي و سرازيري ميرسند. نقطه عطف بازار قند و شكر ايران اكنون با سپردن تنظيم بازار اين محصول به دست يك نهاد تخصصي غيردولتي رخ داده و كارشناسان و متخصصان اين نقطه عطف را مثبت و مبارك ميدانند.
اين اتفاق به سادگي رخ نداده و مدتهاي طولاني براي رسيدن به آن زمان و انديشه و بردباري هزينه شده است روزهايي كه در سال 1385 صنعت قند و شكر در نقطهاي بسيار تاسفبار قرار گرفت و برخي از مديران ناكاربلد را خرسند كرده بود كه شايد اين صنعت را براي هميشه زايل كنند، انجمن صنفي و مدیران شرکتهای قند بودند كه ايستاد و توليد را نگه داشت.
در همه سالهاي اخير انجمن صنفي توليدكنندگان قند و شكر با درك دقيق از مباني منافع ملي و نگاه بلندمدت بر توليد داخلي اين محصول اصرار كرده و شرايط نامساعد تحريم نشان داد كه اين آيندهنگري چقدر به كار آمد.
دولت يازدهم كه بر سر كار آمد و تحولات مديريتي به ويژه در وزارت جهاد كشاورزي رخ داد به مرور اين نتيجه حاصل شد كه انجمن تخصصي قند و شكر با تجربه طولاني و كار از نزديك ميتواند علاوه بر مشاهده در اين صنعت و حضور نيرومند در مراكز تصميمسازي و تصميمگيري، برخي تصديهاي دولتي را نيز دراختيار گيرد. توليد آمارهاي دقيق و بهنگام از بازار و توليد اين محصول و اعتمادي كه دولت به اين آمارها كرد موجب شد بازار شكر در 2 سال گذشته و به رغم قطع واردات چند ماهه بازار، هرگز التهاب نداشته باشد. اين گونه شد كه دولت محترم به اين نتيجه رسيد سپردن تنظيم بازار شكر به اين نهاد كار صوابي است. اعتمادسازي مستمر و حفظ و توسعه منافع همه ذينفوذان صنعت قند و شكر كه تصميم مهم يادشده را تصريح كرد که در ادامه براي همه ذينفعان فايدههاي قابل اعتنا دارد.
شهروندان
مردم ايران به عنوان مصرفكنندگان نهايي قند و شكر بيش از همه طرفهاي ذينفع استحقاق دارند تا از فايدههاي تنظيم بازار به دست يك نهاد تخصصي بهرهمند شوند. مصرفكنندگان ارجمند ميتوانند مطمئن باشند كه منافع آنها هرگز با منافع يك گروه كوچك واردكننده ناشناس گره نميخورد بلكه با منافع گروهي از زحمتكشان در كارخانهها و مزارع پيوند برقرار ميكند و همافزايي صورت ميپذيرد. بازار شكر به دليل حضور نيرومند دهها كارخانه توليدكننده از نوسان شديد و روزهاي التهاب دور شده و آرامش را به مصرفكنندگان برميگرداند. خريد شكر با قيمتهاي مصوب دولت در سالهاي پيش رو و با ادامه اين طرح يك مزيت براي شهروندان است كه ميتواند رضايت آنها را جلب كند.
دولت
آمارهاي ارايه شده نشان ميدهد از 1385 تا 1393 رقمي معادل 6 ميليارد دلار ارز گرانبهاي ايران كه از صادرات نفت به دست آمده بود به واردات كالايي اختصاص يافت كه ميشد آن را در داخل توليد كرد. حفظ بخشي از ارز تخصيص داده شده به واردات شكر و اختصاص آن به سرمايهگذاري مورد نياز فايده و مزيت طرح تنظيم بازار است. توليدكنندگان ميدانند كه براي رشد و توسعه بايد تلفيقي دقيق از توليد و واردات به نفع توليد داخل و كاهش سهم واردات از مصرف كل صورت پذيرد و اين، دولت را در شرايط امن قرار خواهد داد. تعهد دهها مدير و متخصص توليد شكر براي تنظيم بازار كه خود از ذينفعان آن به حساب ميآيند بدون ترديد از تعهد چند واردكننده ناشناس اطمينان بيشتري به دولت خواهد داد. رشد توليد داخلي و افزايش ضريب خودكفايي با تنظيم بازار به وسيله بخش توليد مزيت ديگري است كه در ميانمدت رخ ميدهد و جامعه و دولت را مطمئن ميكند كه نوسانهاي مقطعي و شرايط هيجاني در بازار شكر كمتر و كمتر خواهد شد. علاوه بر اين مزيتها، دولت ميتواند به حفظ سطح اشتغال موجود در كل فعاليتهاي مرتبط با توليد شكر مطمئن باشد و نوعي برنامهريزي براي فعاليتهاي توسعهگرايانه را نيز دنبال كند.
توليدكنندگان
توليدكنندگان قند و شكر در همه نيم قرن سپري شده نشان دادهاند به توليد ملي وفادارند و سختترين شرايط نيز آنها را از بازار بيرون نكرده است. سالهاي سخت و پيچيده نيمه دوم دهه 1380 در صنعت قند و شكر و مقاومت جانانه توليدكنندگان در برابر بيمهريهاي عظيم نشان از درايت اين گروه است. اينك كه اين توليدكنندگان توانستهاند اعتماد دولت را جلب كرده و تنظيم بازار شكر دراختيارشان است ميتوانند اميدوار باشند برنامهريزيهاي آنها تحت تأثير رفتار چند تاجر ناشناس قرار نميگيرد. سرمايهگذاري براي فعاليتهاي توسعهاي در كارخانهها و رشد سرمايهگذاري يك مزيت ديگر براي توليد است كه پيش روي فعالان اين صنعت قرار دارد.
كشاورزان
گروه پرشماري از برزگران زحمتكش ايراني چندين دهه است كه با كشت چغندر و نيشكر، ماده اوليه و اصلي توليد شكر را فراهم كرده و رونق را به اين توليد هديه دادهاند. در شرايط تازه كه بازار شكر به وسيله توليدكنندگان آشنا به چم و خم كار كشاورزان سپرده شده است، اين گروه ميتوانند اميدوار باشند كه قراردادهاي آنها دستخوش تحولات ناشناس و غيرمنتظره قرار نميگيرد. كشاورزي ايران نيز با ادامه و استمرار كشت چغندر در بخش قابل توجهي از اراضي زراعي اين مزيت را پيدا ميكنند كه اراضي كشت شده قوت ميگيرند و توليد محصولات ديگر با راندمان بالا ممكن ميشود. كشاورزان چغندركار در شرايط جديد ميتوانند اميدوار باشند كه تناسب قيمت چغندر و ساير محصولات مراعات شده و قراردادهاي ميانمدت منعقد شده، آنها را از التهاب و استرس دور نگه ميدارد.
نظر شما